İşte AKP'nin 13 yılı: Yağma, talan, iflas

Yaklaşık 13 yılı bulan AKP iktidarı dönemi boyunca, yolsuzluk, kayırma, ihalelerde şaibe ve usulsüzlük iddiaları havada uçuştu. İktidarın yargı ve emniyette sağladığı denetim nedeniyle suçlamaların çoğunun üzeri örtüldü. Önüne iddialı hedefler koyan AKP, büyümede yüzde 6 düzeyinden yüzde 3’lere gerilemeyle ekonomide yavaşlamanın önüne geçemedi. Cari açık, 2002’de eksi 0.3’ken eksi 5.7’ye çıkarak 44.26 milyar dolara tırmandı. İşsizlik oranı AKP açısıdan önemli bir başarısızlık göstergesi olarak, resmi rakamlara göre yüzde 10’luk ortalamanın altına inmedi.

Her seçim öncesi seçim vaadi olarak gündeme getirilen “mega” projelerin çoğu hayali olarak kaldı. Bir yandan hayal ticareti ile halkın oyu alınırken, aynı zamanda emlak piyasasında yaratılan spekülasyonla birileri cebini doldurdu.

İFM fiyaskosu

AKP hükümetinin en iddialı projelerinden 5 milyar dolarlık İstanbul Finans Merkezi’nin (İFM) inşaatı bile başlamadı. Hükümet 2007’de genel merkezleri Ankara’da bulunan Merkez Bankası dahil, kamu bankaları, finans kuruluşlarının İstanbul’a taşınacağını açıkladı. Adres Ataşehir’deki 300 bin metrekarelik dev araziydi. Açılış tarihi önce 2016’ya ardından 2018’e ertelenen İFM’nin akıbeti, kamu kuruluşları ve bankaların harekete geçmemesi nedeniyle belirsiz.

Torba yasayla eklenen bir ek maddeyle de projenin yapılacağı Barbaros Mahallesi, CHP’li Ataşehir belediyesinden AKP’li Ümraniye belediyesine bağlandı. Böylece projenin tüm altyapı çalışmalarını üstülenen Ali Ağaoğlu’nun daha kolay inşaat ve ruhsat izni alması hedeflendi.

2011 genel seçimi öncesi “çılgın proje” diye şaşaalı tanıtımlarla duyurulan Kanal İstanbul’un güzergâhının kesinleştiğine dair kamuoyuna yayılan onlarca haber, çok sayıda çizim ve animasyona rağmen atılan tek bir somut adım yok.

Proje, emlak piyasasında ciddi spekülasyona yol açtı. Adı geçen bölgede arsa fiyatları katlandı, öncesinde arsa toplayanlar havadan astronomik kazançlar elde etti. Projenin toplam maliyetinin 20 milyar dolar olması bekleniyor. Köprü ve havalimanları gibi yatırımlar da hesaba katıldığında toplam maliyetin 50 milyar dolara çıkacağı tahmin ediliyor.

Üçüncü köprü için 1 milyon ağaç kesildi

İtirazlara rağmen İstanbul Boğazı’nda inşasına başlanan 3. Köprü için adeta bir doğa katliamı gerçekleştirildi, 1 milyona yakın ağaç kesildi. İçtaş-Astaldi ortaklığına ihale edilen köprünün Beykoz ve Rumelifeneri’ndeki bağlantı yollarının imar planına yargıdan iptal kararı çıktı. Mahkeme, şehrin kuzeyinde yeni bir “rant merkezi” yaratacak 3’üncü köprü projesinin hukuksuz olduğuna hükmetti.

Ağustos 2012’de Bakanlar Kurulu kararı ile yeri ilan edilen projenin ihalesi Mayıs 2013’te yapıldı. İhaleyi 22 milyar 152 milyon Avro ile Cengiz- Kolin-Limak-MAPA-Kalyon 5’li konsorsiyumu kazandı. Üzerinden 2 yıl geçmesine rağmen zemin sıkıntısı nedeniyle başlanamayan projede, seçim öncesi bir temel atıldı ancak projenin gidişatı belirsiz.

2011 seçimleri öncesi İstanbul’da biri Avrupa diğeri Asya yakasına yapılacak iki yeni şehir projesi açıklandı. 2013’te Anadolu Yakası için düzenlenen ihaleye teklif gelmedi. Avrupa Yakası’nda kurulacak yeni şehir projesi için ise bugüne kadar somut hiçbir adım atılmadı.

Banliyö hatları kapatıldı ama Marmaray bitemedi

2004’te başlanan Marmaray projesinde 76 kilometrelik hattın bugüne kadar sadece 5 istasyonlu 13 kilometresi tamamlanabildi. Günde 150 bin yolcunun taşındığı banliyö hatları 2012 ve 2013 Nisan ayında kapatıldı, ardından Marmaray’a bağlanması için çalışmalar başlatıldı.

Milyonlarca lira bedelle ihaleye verilen ve 2011’de tamamlanacağı duyurulan Halkalı-Gebze banliyö hattı 4 yıldır bitmedi. Kazlıçeşme-Halkalı ve Ayrılık Çeşme-Gebze arasında 2014’te tamamlanması gereken 63 kilometre uzunluğundaki hattın ne zaman biteceği bilinmiyor.

Bio İstanbul da kaldı

Bio İstanbul sağlık kompleksinin tanıtımı 2013’te dönemin Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar ile Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu’nun da katıldığı törenle yapıldı. Başakşehir’de kurulacağı ve içinde ticaret alanları ve rezidansların yer alacağı söylenen, 2 milyar dolarlık sağlık kompleksinden hiçbir haber yok.

Haydarpaşa Garı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde Şubat 2012’de onaylanan Nâzım İmar Planı ile otel yapılmak isteniyor. 100 bin metrekarelik yeraltı otoparkı ve çarsısı gibi rant unsurlarının da eklendiği projeyle ilgili belirsizlik sürüyor.

Kanal Riva’da da bugüne kadar hiçbir somut adım atılmadı. AKP’li Beykoz Belediyesi 2012’de, projenin 15 kilometre uzunluğunda ve 2 milyarlık yatırımla hayata geçirileceğini açıklamıştı. Manisa- İzmir arasını karayoluyla 15 dakikaya indireceği söylenen, Sabuncubeli Tüneli’nin yap-işlet-devret modeliyle yapımına 2011’de başlandı, çalışmalar 4 Kasım 2014’te tamamen durdu.