İthalat ihracata fark attı

Eylül ayında ithalat, hem miktar hem de birim değer olarak ihracattan hızlı arttı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dün açıkladığı verilere göre, ihracat birim değer endeksi, eylülde yıllık bazda yüzde 3, ithalat birim değer endeksi ise yüzde 8.9 yükseldi. İhracat miktar endeksi, eylülde yıllık bazda yüzde 5.5 artarken, ithalat miktar endeksindeki artış yüzde 19.9 oldu. İhracat birim değer endeksi, üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1.9 arttı. Aynı dönemde ithalat birim değer endeksindeki artış ise yüzde 7.7 oldu. İthalat birim değer endeksinde eylüldeki ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 16.4, yakıtlarda yüzde 25.6 artış dikkat çekti. Üçüncü çeyrekte ihracat miktar endeksi geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 13.8 arttı. İthalat miktar endeksi ise aynı dönemde yüzde 20.8 arttı. İthalat miktar endeksinde eylülde yıllık bazda gıda, içecek ve tütünde yüzde 28.8’lik artış dikkat çekti.

Ticarette bozulma

İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve geçen yılın aynı ayında 112.7 olan dış ticaret haddi, eylülde 106.6 oldu. Dış ticaret haddi, bu yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre 6.1 puan azalarak 106.3’e indi.

Katkı negatif

Üçüncü çeyrekte ithalat hem hacim hem de birim değer olarak ihracattan çok hızlı arttı. Hem dış ticaret dengesi hem de dış ticaret haddindeki belirgin bozulma ortaya çıktı. Bu nedenle, net dış talebin (ihracat eksi ithalat) büyümeye katksının üçüncü çeyrekte belirgin bir şekilde negatif olması bekleniyor. Özellikle döviz kuru ve başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarındaki yükseliş bu durumun ortaya çıkmasında etkili oldu. Üçüncü çeyrekte bir yıl öncesinin aynı dönemine göre enerji faturası yüzde 42 arttı. Dış ticaret hadlerindeki söz konusu bozulmada, artan iç talebin körüklediği ithalat artışı da etkili oldu.