'Kanlı Pazar'ın 45. yıldönümü

16 Şubat 1969 tarihinde 6. Filo’yu protesto etmek için devrimci gençler tarafından Beyazıt Meydanı’nda bir protesto mitingi düzenlendi. Gerici ve faşist odakların günler öncesinden mitingi hedef gösterip gericileri kışkırtması üzerine protesto mitingi kana bulandı. Mitinge yapılan saldırıda TİP üyesi Ali Turgut Aytaç ve işçi Duran Erdoğan gericiler tarafından bıçaklanarak katledilirken yaklaşık 200 kişi de yaralandı.

Cumhuriyet gazetesinin olaylar sonrası attığı başlık

Kanlı Pazar’ın bir gün sonrasında Günaydın gazetesi’nde Ali Turgut Aytaç’ın bıçaklandığı anı gösteren bir fotoğraf yayınlandı. Cinayetin birkaç metre ötesinde bulunan polis ise olayı sadece seyrediyordu.

Kanlı Pazar’a yol açan provokasyonun mimarlarından Mehmet Şevket Eygi miting öncesi Bugün gazetesindeki köşesinde Müslümanları “kızıl kafirlere” karşı savaşa çağırmış “Müslüman kardeşim, sen bu savaşta bitaraf kalamazsın. Ben namazımı kılar, tespihimi çekerim… Etliye, sütlüye karışmam deyip de kendine zulüm edenlerden olma, gözünü aç, bak!.. Onlarda taş, sopa, demir, molotof kokteyli mi var? Biz de aynı silahları kullanmaktan aciz değiliz… Cihat eden zelil olmaz. Sağ kalırsa gazi olur, canını verirse şehitlik şerefini kazanır” demişti.

Bedir Yayınları’nın sahibi olan ve halen Milli Gazete’de köşe yazarlığı yapmakta olan Eygi 2006 Nisan’ında Yeni Şafak gazetesinde yayınlanan röportajında Kanlı Pazar nedeniyle herhangi bir vicdani rahatsızlık duymadığını belirterek “Bugün aynı şartlar olsa yine aynı şeyi hiç tereddütsüz yapardım” diye açıklama yapmıştı.

Kanlı Pazar

Kanlı Pazar, 12 Mart öncesinde AP iktidarı döneminde anti-emperyalist kitle hareketlerine yöneltilmiş olan tertipli saldırıların arasında sonuçlan bakımından en çok tartışılmış ve etkileri uzun sürmüş olaylardan biridir.

ABD 6. Filosu’nun Temmuz 1968'den sonra Şubat 1969'da yeniden İstanbul’a gelmesi yoğun protesto gösterilerine neden oldu. Bu kez bütün öğrencilerin İstanbul’da olması ve sekiz ay önceki eylemlerde belirli bir deneyim kazanılması gösterilerin daha düzenli olmasını sağlamıştı.

Bir hafta boyunca yürüyüşler yapan öğrencilerin eylemlerinden sonra 16 Şubat 1969 Pazar günü bir yürüyüş düzenlendi. Bir haftadır o yılların ünlü sağcı gazeteleri Bugün ve Sabah yaptıkları yayınlar filoyu protesto eden devrimci gençlere karşı sağcı kesimlerin bir araya gelmesini sağlamıştı. Pazar günü toplu namazdan sonra Taksim Meydanı’nda toplanan bu kalabalık yürüyüşle birlikte alana giren işçi ve öğrencilere saldırdı. Polis her zamanki gibi olaylara seyirci kaldı.

Sağcıların saldırıları sonucunda Ali Turgut Aytaç (2) ve Duran Erdoğan (3) öldüler. Ertesi gün Günaydın gazetesinde basılan Ergin Konukseverin fotoğrafı (4) o dönemde antiemperyalist ve sosyalist harekete yönelen saldırıları hiçbir tanımlamaya gerek olmadan açıklayan bir belge oldu. (Sosyalizm ve Toplumsal Mücadeleler Ansiklopedisi)