Kayıt dışı ekonomiye karşı stratejik eylem planı

Kayıt dışı ekonomi ile mücadele konusunda toplumun bilinçlendirilmesi, kayıt altına girmenin teşvik edilmesi, mevzuat ve işlemlerin basitleştirilmesi, etkin bir denetim ve ceza sisteminin geliştirilmesi, kuruluşlar arasında veri paylaşımının güçlendirilmesi ve etkin koordinasyon sağlanması amacıyla bir stratejik eylem planı oluşturuldu.

Eylem planı kapsamında kayıt dışı ile mücadele devlet politikası olarak benimsenerek, bu konuda sürekli bir çalışma grubunun oluşturulacak. Gelir İdaresi Başkanlığı kayıt dışı mücadelede sorumlu kuruluş olacak. Kampanyalar ile vergi kaçakçılığının utanç verici bir suç olduğu düşüncesi aşılanacak. Denetim sonucunda ortaya çıkacak suçlara uygulanacak cezalar arttırılarak caydırıcılık özelliğine kavuşturulacak.

Oluşturulan "Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı 2008-2010", Başbakan Recep Tayyip Erdoğan imzasını taşıyan genelge ekinde Resmi Gazete'de yayımlandı. Başbakanlık genelgesinde, gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerin iktisadi sorunları içinde kayıt dışı ekonomi ile mücadelenin büyük önem taşıdığı vurgulanarak, ekonominin rekabet gücünün artırılması ve kamu finansmanının sağlıklı bir yapıya kavuşturulmasının, ancak kayıt dışılığın azaltılması ile mümkün olduğu belirtildi.


Kayıt dışılığın azaltılması için işbirliği

Genelgede, şöyle denildi: "Kayıt dışı ekonomi ile mücadelede başarı kazanılması ve kayıt dışılığın azaltılması kurumlar arası işbirliği ve eşgüdümün sağlanması ve etkin bir izleme ve değerlendirme sisteminin oluşturulmasında, başta kamuoyu olmak üzere tüm tarafların desteği gerekmektedir. Güçlü bir toplumsal ve siyasi iradeyle tüm kesimlerin katıldığı kapsamlı bir mücadele stratejisi oluşturulması, kayıt dışı ekonominin zararlarına yönelik olarak toplumun bilinçlendirilmesi, kayıt altına girmenin teşvik edilmesi, mevzuat ve işlemlerin basitleştirilmesi, etkin bir denetim ve ceza sisteminin geliştirilmesi, kuruluşlar arasında veri paylaşımının güçlendirilmesi ve ilgili kuruluşlar arasında etkin bir koordinasyon sağlanması amacıyla Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı 2008-2010 hazırlandı" denildi.


Gelir idaresi başkanlığı sorumlu kuruluş olarak belirlendi

Eylem planı ile Dokuzuncu Kalkınma Planı, Hükümet Programı ve AB Müktesebatına Uyum Programı kapsamında yer alan politika öncelikleri, amaç ve hedeflere ulaşabilmek için yürütülmesi gereken yasal, idari ve diğer somut eylemlerin ortaya konulduğunu kaydedilen Genelgede, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın sorumlu kuruluş olarak belirlendiği Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı'nın Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ile koordinasyon içerisinde yürütüleceği ifade edildi.


Koordinatör kuruluşlar üçer aylık dönem raporu hazırlayacak

Gerek duyulan hallerde ise sendikalarla, meslek kuruluşlarıyla, sivil toplum örgütleriyle, ekonomik ve sosyal taraflarla da işbirliği yapılacağı belirtilen genelgede, her bir eylem için belirlenen koordinatör kuruluşun eylemleri izleyerek Gelir İdaresi Başkanlığı'na üçer aylık dönemler itibariyle raporlayacağı vurgulandı. Genelgede, kayıt dışı ekonomiyle mücadele eylem planında yer alan eylemlerin teknolojik, ekonomik ve kurumsal yapıda meydana gelen değişiklikler çerçevesinde ihtiyaç duyulduğunda güncellenebileceğine dikkat çekildi.


Kayıt dışı ile mücadele için çalışma grubu oluşturulacak

Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planıyla kayıt dışı ekonomi ile mücadelede başarı kazanılması ve kayıt dışılığın azaltılması için kayıt dışı ekonomi ile mücadelenin devlet politikası olarak benimsenerek, bu konuda sürekli bir çalışma grubunun oluşturulacak. Stratejik eylem planının hazırlanacak. Kurumlar arası işbirliği ve eşgüdüm sağlanması ve etkin bir izleme ve değerlendirme sistemi oluşturulacak.

Eylem Planı ile Kayıt içi faaliyetlerin özendirilmesi, denetim kapasitesini güçlendirmek ve yaptırımların caydırıcılığının artırılması ile kurumsal ve toplumsal mutabakatı sağlamak ve güçlendirilmesi amaçlanıyor.


Vergi kaçakçılığının utanç verici bir suç olduğu düşüncesi aşılanacak

Kayıt dışılığın azaltılmasına kayıtlılığın özendirilmesi ile başlanılacak. Bunun için amaç kayıt içi ekonomik faaliyetlerin ve istihdamın, girişimciler ve çalışanlar üzerindeki maliyetinin hafifletilmesi olacak. Kayıt dışı istihdamın uzun dönemde yaratacağı sosyal ve ekonomik olumsuzluklar konusunda kamuoyu bilinçlendirilecek. Vergi bilincinin ve ahlakının geliştirilmesi için basın ve yayın (yazılı veya görsel) organları yoluyla vergi kaçakçılığının utanç verici bir suç olduğu düşüncesi aşılanacak. Kayıt dışılığın önlenmesine yönelik çalışmalar, toplum desteğini güçlendirici kampanyalarla sağlamlaştırılacak. Kayıt dışılığın yoğun olarak görüldüğü sektörlerin temsilcilerinden de destek alınacak.


Kayıt dışı cezaları artırılacak

Kayıt içini cazip kılmak için yaratılan yöntemlerin sağlıklı uygulanabilmesi açısından kayıt dışı ekonomik faaliyetlerde bulunanları saptama ve cezalandırma kapasitesi de güçlendirilecek. Denetim sonucunda ortaya çıkacak suçlara uygulanacak cezalar arttırılarak caydırıcılık özelliğine kavuşturulacak. Denetimler, cezalandırma amacından çok bilinçlendirme ve eğitime yönelik olarak yapılacak.

Kayıt dışılığın Türkiye'yi ikili bir yapıya mahkum ettiği, verimsiz yapıyı koruyarak ve ekonominin daha verimli bir nitelik kazanmasını engelleyerek Türkiye'nin daha müreffeh bir geleceğe yol almasını engellediği vurgulanacak.

Toplumun daha doğru bilinçlendirilmesi amacıyla, kayıt dışılığın önlenmesine yönelik kampanyanın kamu-özel sektör işbirliği ile yürütülmesi sağlanacak. Anılan kampanyanın sorumluluğunu üstlenecek kurumsal yapının, kayıt dışılığın yoğun olarak görüldüğü sektörlerin temsilcileri ile işbirliği yaparak kampanyalardan daha etkin sonuç alınacak.