KHK devleti

İki yeni OHAL KHK’si ile kamu kurumlarından 928 kişi ihraç edildi, 57 kişi görevlerine iade edildi. 3 basın kuruluşunun daha kapısına kilit vuruldu. Başkanlık sistemine geçilmesi ile kapanacak Başbakanlık’a bağlı MİT, 2019 beklenmeden Cumhurbaşkanlığı’na bağlandı. 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında çok tartışılan TSK’de kıta içinde veya dışında isihbarat faaliyeti yürütmesi yetkisi MİT’e verildi. Anayasa Mahkemesi’nin “uzun tutukluluk” kararı ile 10 yıldan 5 yıla düşürülen azami tutukluluk süresi terör ve darbe suçları için tekrar 7 yıla çıkarıldı. Hükümet iki yeni OHAL KHK’si daha yayımlandı. KHK’ler kısmi kabine revizyonu sonrasında Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan başkanlığında toplanan ilk Bakanlar Kurulu toplantısında onaylandı. KHK’ler ile getirilen düzenlemeler şöyle:

-MİT Saray’a bağlandı: Başkanlık sistemine geçiş ile birlikte kapanacak olan Başbakanlık’a bağlı MİT, kuruluş yasasındaki değişiklikle, 2019 yılı beklenmeden Cumhurbaşkanlığı’na bağlandı. MİT teşkilatındaki merkez ve taşra bölümlenmesi de kaldırıldı. MİT’in artık sadece cumhurbaşkanına karşı sorumlu olması sağlandı.

-Saray’dan doğrudan atama: Daha önce MİT Müsteşarları, MGK’de görüşüldükten sonra başbakanın önerisi cumhurbaşkanının onayı ile atanıyordu. Yeni KHK ile MİT Müsteşarı’nın atanmasındaki MGK ve Başbakanlık aşamaları yürürlükten kaldırıldı. Artık MİT Müsteşarları doğrudan cumhurbaşkanı tarafından atanacak. Cumhurbaşkanı MİT’e dış güvenlik, terörle mücadele ve milli güvenliğe ilişkin konularda görev verecebilecek. Ancak cumhurbaşkanı bu yetkisini Bakanlar Kurulu ile paylaşacak. Ayrıca başbakan, MİT’ten çıkarılması uygun bulunan kişilerin başka kurumlarda görevlendirilmesi ile ilgilenecek.

-Saray’a bağlı istihbarat kurulu: İstihbarat çalışmalarının yönetilmesinde temel görüşleri oluşturmak üzere kurulan Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu’nun (MİKK) yapısı değiştirildi, cumhurbaşkanlığına bağlandı.

-Saray bütçesinde örtülü ödenek: MİT’in bütçesi de Başbakanlık örtülü ödeneğinden değil, Cumhurbaşkanlığı bütçesi içerisinde özel bir ödenek ile karşılanacak. MİT Müsteşarı, gizli hizmet giderlerinin karşılanmasında da cumhurbaşkanına karşı sorumlu olacak.

-MİT’e Saray kalkanı: MİT Müsteşarı ve teşkilat mensuplarının görevlerini yerine getirirken işledikleri iddia olunan suçlardan dolayı haklarında soruşturma yapılması cumhurbaşkanının iznine tabi olacak. 2012 yılında yapılan değişiklikle MİT Müsteşarı ve personelinin soruşturulması başbakanın iznine tabi kılınmıştı. Soruşturma izninin verilmesi veya verilmemesi kararlarına karşı Danıştay’a itiraz edilebilecek. MİT Müsteşarı’nın tanıklığı da cumhurbaşkanının iznine bağlandı. MİT’in denetimi de Başbakanlık teftiş elemanlarının elinden alınarak Devlet Denetleme Kurulu’na verildi.

Gizli yönetmelikler MİT’in görev ve faaliyetleri ile ilgili yönetmelik-Saray’ın gizli yönetmelikleri: lerin tamamı cumhurbaşkanı tarafından onaylanacak. Bu yönetmelikler daha önce de olduğu gibi Resmi Gazete’de yayımlanmayacak.

-AYM’nin iptal ettiği tutuklu takası yetkisi: MİT Müsteşarı ve mensuplarının yargılanması ile ilgili maddeye tartışmalı bir düzenleme daha eklendi. Daha önce yabancı tutuklu ve hükümlülerin “milli güvenliğin veya ülke menafaatlerinin gerektirdiği hallerde cumhurbaşkanının onayı ile başka bir ülkeye iade edilmesi veya başka ülkedeki tutuklu ya da hükümlü bulunanlar ile takas edilmesi” yetkisi Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edilmişti. Ancak KHK ile bu hüküm tekrar MİT’in görevleri arasında sayıldı.

-MİT görev ve faaliyetlerini ifşa edenlere hapis: Daha önce MİT mensupları ve ailelerinin kimliklerinin herhangi bir yolla ifşa edilmesine üç yıldan 7 yıla kadar hapis cezası öngörülüyordu. Bu suçun kapsamı genişletildi. Artık MİT mensuplarının “makam, görev ve faaliyetlerinin” ifşası da üç yıldan yedi yıla kadar hapis ile cezalandırılacak.

-TSK içinde istihbarat: MİT, MSB ve TSK personeli hakkında hem istihbarat faaliyeti hem de güvenlik soruşturması yürütebilecek. Kıta içinde veya dışında her türlü araştırma yapabilecek. TSK içindeki istihbarat faaliyetlerine ilişkin usul ve esaslar MİT tarafından hazırlanacak yönetmelikle belirlenecek. Yönetmelik cumhurbaşkanı onayıyla yürürlüğe girecek.

2019'u beklemedi Başkanlık yetkilerini kuşandı... 922 insan atıldığını sabah resmi gazeteden öğrendi

-Rütbe beklemeden terfi: Albaylar ile 3 yıldan az süre ile rütbe bekleyen general ve amiraller, rütbe bekleme sürelerine bakılmaksızın ve sicil koşulu aranmaksızın YAŞ değerlendirmesine girebilecek.

-Sahil Güvenlik’te zorla emeklilik: Sahil Güvenlik ve Jandarma Genel Komutanlığı’nın albay ve üstü rütbelerdeki personeli ortak kararname ile emekliye sevk edilebilecek. Bunun için personelin bekleme sürelerinin dolması beklenmeyecek.

TMY ile 7 yıl tutukluluk

Son KHK ile Türk Ceza Yasası’ndaki devletin güvenliğine, anayasal düzene, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı işlenen suçlar ile Terörle Mücadele Yasası kapsamına giren suçlarda en yüksek tutukluluk süresi 5 yıldan 7 yıla çıkarıldı. Devlet sırlarına karşı suçlarda tutukluluk süresinin artırılması özellikle haber yaptıkları için “casuslukla” suçlanan gazetecileri doğrudan etkileyecek. Anayasa Mahkemesi daha önce 10 yıl tutukluluk süresini fazla bularak iptal etmişti. Hükümet yeni bir düzenleme yaparak bu süreyi 5 yıla indirmişti.

AKP’li vekil kızına iade

-928 ihraç, 57 iade: Kamu kurum ve kuruluşlarından 928 kişi ihraç edildi. Mahalli idarelerden aralarında Mardin, Muş, Şanlıurfa, Batman, Şırnak’ın da olduğu belediyelerden 166 kişi çıkarıldı. Daha önceki KHK’ler ile ihraç edilen 57 kamu görevlisi ise iade edildi. İhraç edilen kamu görevlileri arasında Şırnak Vali Yardımcısı Cüneyt Manisa da yer aldı. Manisa şubat ayında FETÖ soruşturması kapsamında önce açığa alınmış daha sonra da gözaltına alınmıştı. Manisa bu göreve açığa alınmasından 3 ay önce atanmıştı.

-Vekil kızına 1 ay içinde iade: 14 Temmuz’da yayımlanan KHK ile Ankara Büyükşehir Belediyesi’ndeki mimarlık görevinden ihraç edilen AKP Antalya Milletveli Hüseyin Samani’nin kızı Betül Gökay Samani, dün görevine iade edildi. Ancak babası vekil Samani, kızının daha önce istifa ettiği, ihraç edilmesinin bir yalnışlık olduğunu düşündüğünü aktarmıştı.

-205 askere ihraç: Kara Kuvvetleri’nden 106, Deniz Kuvvetleri’nden 40, Hava Kuvvetleri’nden 59 asker ihraç edildi. Deniz Kuvvetleri’nden 9, Hava Kuvvetleri’nden ise 5 personel görevlerine iade edildi. Hava Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 10 emekli Tuğgeneral’in rütbeleri alındı ve emekli kimlikleri iptal edildi.

-3 basın kuruluşuna kilit: Diyarbakır’da yayımlanan Rojeva Medya Gazetesi ve Gazete Sujin ile birlikte Dihaber Ajansı kapatıldı. Şujin gazetesi kadın odaklı haberler yapıyordu. DİHA daha önceki kapatılmış, yerine Dihaber Ajansı kurulmuştu. Daha önce kapatılan Radyo 59 ise tekrar açıldı.

-3 dernek kapatıldı, biri açıldı: Batman’da kurulu Mavi Derneği ve Antalya’da kurulu Kuran Sevenler Derneği ile Antalya Çağlayan Lisesi Mezunlar Derneği kapatıldı. Yine daha önce kapatılan Özel Donegen Genetik Hastalıkları Tanı Merkezi ve Mahmudiye Sosyal Yardım Vakfı kapatıldı.

-22 bin yeni polis, 7 bin 500 yeni bekçi kadrosu: Emniyet Genel Müdürlüğü teşkilatında unvanlara Özel Harekât Başkanı, Özel Harekât Başkan Yardımcısı, Özel Harekât Müdürü unvanları eklendi. EGM merkez teşkilatında 1 özel harekât başkanı, 3 özel harekât başkan yardımcısı kadrosu açıldı. EGM taşra teşkilatında ise 8 özel harekat müdürü, bin 500 komiser yardımcısı, 20 bin polis memuru, 7 bin 500 çarşı ve mahalle bekçisi olmak üzere toplam 29 bin 8 kadro açıldı. EGM merkez teşkilatına da yeni 2 bin polis kadrosu verildi. Böylece Emniyet’e KHK ile toplamda 32 bin 12 kadro açılmış oldu.

-Askeriye ‘hukuk subayları’: Genelkurmay Başkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı’nda hukuk hizmetleri sınıfı kuruldu. Böylece askeriyenin hukuk işleri, bu sınıfa mensup subaylar tarafından yürütülecek. Kapatılan Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemeleri’nin askeri hâkimleri hukuk subayı olabilecek.

-Jandarmaya affedilmiş olsa da ihraç: Devletin güvenliğine karşı, milli savunmaya karşı, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk ile birlikte çeşitli suçlardan hapis cezası alan jandarma personelinin komutanlıkla ilişiği kesilecek. İlişik kesme cezası daha önce bu suçlardan aldığı ceza ertelenmiş veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş veya affa uğramış da olsa uygulanacak.

-AİHM ve AYM için daire başkanlığı: Adalet Bakanlığı bünyesinde İnsan Hakları Daire Başkanlığı kuruldu. Başkanlık Türkiye aleyhine AİHM’ye yapılan başvuruları takip edecek. Başvurulara ilişkin ilgili tüm kurum ve kuruluşlardan bilgi, belge ve görüş isteyebilecek, savunmaları hazırlayacak, oturumlara temsilci görevlendirebilecek. Başkanlık ayrıca, Anayasa Mahkemesi tarafından bakanlığa gönderilen bireysel başvurular için de bakanlık görüşlerini bildirecek.

-OHAL komisyonu Başbakan zırhı: KHK ihraçlarındaki mağduriyet iddialarını belirlemek ve mağduriyeti ortadan kaldırmak için kurulan OHAL Komisyonu’nun üyeleri ile ilgili soruşturma açılması Başbakan’ın iznine bağlandı.

KHK/693 Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname

KHK/694 Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname

CHP'den son KHK'lere tepki: Abdülhamit'in istibdat yönetimini dahi aratır

İki yeni KHK yayımlandı: 922 ihraç 57 göreve iade

MİT'i Saray'a bağlayıp Meclis'i lağveden KHK'lere tepki yağıyor

Yeni KHK'de MİT müsteşarı ve milletvekilleri ile ilgili önemli karar

İhraç eden de yaranamadı