Kırsal motorin satışına kısıtlama

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), AB müktesebatına uyum amacıyla 7 Ağustos'ta yayımladığı ''Motorin Türlerine İlişkin Teknik Düzenleme Tebliği'' ile kırsal motorini yeniden tanımladı.

EPDK'nın teknik anlamda yaptığı söz konusu düzenleme, akaryakıt sektöründe cezai anlamda soru işaretleri yaratırken, Kurumun sektöre, bunun bir uyum tanımı olduğunu, mevcut şekilde satışların devam etmesinde bir problem olmadığını ifade ettiği belirtildi.
Akaryakıt sektör temsilcilerinden alınan bilgiye göre, EPDK'nın bu konuda Gelir İdaresi Başkanlığından da görüş istemesi üzerine, başkanlığın yazısı kuruma 28 Ekim tarihinde ulaştı. Gelir İdaresi Başkanlığından gelen yazıda, kırsal motorinin tebliğle düzenlenen tanımına göre satışının yapılması gerektiği, aksi takdirde bir vergi ziyaı oluşacağı ve usulsüzlük cezası kesileceği bildirildi.

Söz konusu Gelir İdaresi Başkanlığı yazısına göre yapılacak uygulama gereği, yarından itibaren yürürlüğe girecek tebliğe göre, akaryakıt bayilerinin kırsal motorini, yeni tanımda yer alan ''yol dışı hareketli makineler ile tarım ve orman traktörleri'' dışındaki araçlara satması durumunda cezai işlemle karşılaşmaları riski bulunuyor.
 

EPDK, kırsal motorini nasıl tanımlamıştı?

EPDK, 7 Ağustos tarihli ''Motorin Türlerine İlişkin Teknik Düzenleme Tebliği''nde kırsal motorini AB müktesabatına uyumlu şekilde şöyle tanımlamıştı:

''Kırsal motorin (Yol dışı hareketli makineler ile tarım ve orman traktörlerinde kullanıma yönelik motorin): Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli Makinalara Takılan İçten Yanmalı Motorlardan Çıkan Gaz ve Parçacık Halindeki Kirletici Emisyonlara Karşı Alınacak Tedbirlerle İlgili Tip Onayı Yönetmeliği ve Tarım veya Orman Traktörlerini Tahrik Etmek Üzere Tasarlanan Motorlardan Çıkan Gaz Emisyonları ve Parçacık Kirleticilere Karşı Alınacak Tedbirlerle İlgili Tip Onayı Yönetmeliği ve değişikliklerinde sayılan motorlarda kullanıma yönelik, 2710 19 41 ile 2710 19 45 kombine nomenklatür kodu içerisinde yer alan petrol esaslı akaryakıtı ifade eder.''

Tebliğe göre, piyasaya akaryakıt olarak arz edilen veya dolaşımda bulunan motorin türlerinin, Türk Standardları Enstitüsü tarafından hazırlanan, ''TS 3082 EN 590 Otomotiv Yakıtları-Dizel (Motorin)-Gerekler ve Deney Yöntemleri'' standardına uygun olması zorunlu olacak.

Beher kilogramında bulunabilecek en çok kükürt değeri ise motorin için 10, kırsal motorin için 1000 miligramı aşamayacak. Kurumun söz konusu tebliği yarından itibaren yürürlüğe girecek.
 

PÜİS Başkanı Alkan

Petrol Ürünleri İşverenler Sendikası (PÜİS) Başkanı Muhsin Alkan, konuya ilişkin A.A muhabirine yaptığı değerlendirmede, söz konusu uygulamaya bir anlam veremediklerini, bunun kırsal motorin almak isteyen tüketici ile bayiyi karşı karşıya getireceğini söyledi.
EPDK'nın tebliğini uygulamayan bayilerin ceza ile karşı karşıya geleceğini ve kırsal motorin satışı yapan bayilerin mağdur olacağını savunan Alkan, şöyle devam etti:
''Yani yarından itibaren bir kamyon, otobüs geldiğinde biz (size kırsal motorin yok) demek zorunda kalacağız. O zaman tamamiyle kaldırın kırsal motorini. Burada yapılan aslında, bayiden ziyade vatandaşa yapılan eziyet. Vatandaş, kamyonunda, minibüsünde, otobüsünde kırsal motorin kullanıyor. Şimdi bunu birden bire kullanamayacak. Bizi üzen taraf, bayi bunu satamayacak noktası değil. Bayi için, kırsal motorin satmış, eurodisel satmış farketmez. Ancak, burada tüketicilerin menfaatlerini de düşünmek durumundayız. Bizim önerimiz ya uygulama mevcut haliyle devam etsin ya da tek tip motorin uygulamasına dönüşsün.''
 

Petder genel sekreteri

Petrol Sanayi Derneği (PETDER) Genel Sekreteri Erol Metin de, konunun EPDK tarafında bir sıkıntı olmadığını, sektör olarak EPDK'ya sorduklarında bunun sadece bir tanım uyumlaştırılması olduğunu, kırsal motorinin mevcut satışının devam edebileceğini kendilerine ifade ettiklerini söyledi.

Buna ilişkin EPDK ile Gelir İdaresi Başkanlığı arasında yazışmalar olduğunu, en son 28 Ekim tarihinde Gelir İdaresi Başkanlığının görüş yazısı ile durumun değiştiğini anlatan Metin, GİB'nin farklı bir yorumda bulunarak tanıma uygun satış yapılmaması durumunda bunun cezai yükümlülüklerinin olduğunu belirttiğini kaydetti.

Gelir İdaresi Başkanlığı ile EPDK'nın bir toplantı yaparak ortak bir çizgide buluşması ve bunu da sektöre bildirmesi gerektiğini vurgulayan Metin, ''iki kurumun farklı bir yaklaşım içinde olduğu bir ortamda sektör bir şey yapamıyor. 1 Kasım'dan itibaren tebliğ yürürlüğe giriyor. Böyle bir durumda bu konuda büyük bir sıkıntı kaçınılmaz. Gelir İdaresi Başkanlığı cezai işlemden, vergi kaybından bahsediyor. EPDK bu konuda farklı düşünüyor. Sektör bir an önce bu konuda bir açıklık bekliyor'' diye konuştu.

Türkiye'de 12 milyon tonluk bir motorin tüketimi olduğuna dikkati çeken Metin, bunun yüzde 75'lik bölümünün kırsal motorin olduğunu, böyle bir tüketimin mevcut bulunduğu bir ortamda sektöre en az 6 ay-1 yıllık bir geçiş süreci tanınması gerektiğini ifade etti.
 

Kırsal motorinin sebebi, ucuz fiyat

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), AB'ye uyum çerçevesinde 01 Temmuz 2008 itibarıyla, motorin 1000'i ''kırsal motorin'' olarak isimlendirdi.

Türkiye'de yaklaşık 8-9 milyon ton tüketilen kükürt oranı yüksek kırsal motorin, motorine göre ucuz fiyattan satılması nedeniyle de geniş bir kitleye hitap ediyor. Daha çok kamyon, minibüs ve otobüs ile bazı araç sahipleri tarafından tercih edilen kırsal motorinin litresi bugün itibariyle ortalama 2,70 liradan, eurodisel olarak bilinen motorin ise 2,82 liradan satılıyor.