Kişi başına düşen milli gelir 10 bin 404 dolar diye sevinmeyin

Kişi başına milli geliri 2014’teki kur artışı 1509 dolar azalttı. 2013’te ortalama dolar kuru 1.91 TL idi. Geçen yıl ise 2.1869 civarında oldu. Buna göre 2013 yılında 10 bin 822 dolar olan kişi başına gayrısafi yurtiçi hasıla (GSYH), dolar bazında 10 bin 404 dolara gerilese de kur farkı çıkarıldığında kayıp daha fazla oldu.

Kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla değeri 2014 yılında cari fiyatlarla 22 bin 753 TL, 2013 yılında ise 20 bin 607 TL olarak açıklandı. Eğer kur 2013’teki gibi 1.91 TL olsaydı kişi başına milli gelir 11 bin 913 TL’ye çıkacaktı. Buna göre kur farkı vatandaşın cebinden 1509 dolar uçurdu. Kur artışı Türkiye’nin GSYH’sini de 800.1 milyar dolara geriletti. Kurun 1.91 olduğu varsayıldığında GSYH 919 milyar dolara yükselecekti. Özetle Türkiye ekonomisi kur farkından yaklaşık 119 milyar dolar kaybetti. Bu verilerle Türkiye, Tradingeconomics.com’un hazırladığı 2014 büyüme liginde yerini Hollanda’ya kaptırarak 17’cilikten 18’inciliğe geriledi.

Hedef şaştı

Öte yandan 2015-2017 Orta Vadeli Plan (OVP) hedeflerine bakıldığında da sadece kur farkından dolayı hedef 89 dolar şaştı. OVP’de 2014 kur tahmini 2.1777, kişi başına GSYH ise 10 bin 537 dolardı. Buna göre 22 bin 946 TL’lik bir kişi başına GSYH hedefi söz konusuydu. Eğer kur 2.1869’dan hesaplansaydı OVP hedefi 10 bin 493 dolar olacaktı. Yani düşük kurla hedef şişirildi. Buna göre sadece kur farkı hedefi 89 dolar yüksek gösterirken, 44 dolar da küçülme kaynaklı tutturulamadı. Eğer kur 2.1777’de kalsaydı kişi başına GSYH 10 bin 448 dolar olacaktı.

Hükümet, kişi başı GSYH’yi 2015’te 10 bin 936 dolar, 2016’da 11 bin 541 dolar, 2017’de 12 bin 229 dolar olarak hesapladı. Ancak bu hesaplamada kullanılan dolar kuru, 2015 için 2.2882 TL, 2016 için 2.3704 TL, 2017 için ise 2.4407 TL.