Koalisyon krizlere gebe

İktidar ve muhalefet partilerinin koalisyon partilerinin kırmızı çizgileri nedeniyle kurulacak her koalisyon hükümetinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’nın statüsü, çözüm süreci, 4 eski bakanın durumu başta olmak üzere pek çok konuda krizli bir sürecin yaşanılması kaçınılmaz gözüküyor.

Partiler arasındaki koalisyon formüllerinde çözüm süreci ve “normalleşme” için en ideal formül “AKPCHP” seçeneği olarak ifade edilse de “17/25 Aralık süreci, Erdoğan’ın konumu” yaşama geçmesini zorlaştıran unsurlar olarak sayılıyor. AKP içinde ön plana çıkan “AKPMHP koalisyon” seçeneğinin önündeki en büyük engelleri de “17/25 aralık süreci dosyaları”nın yanısıra, çözüm süreci oluşturuyor. Partiler arasında nasıl bir formülle koalisyon hükümeti kurulabileceği konusunda tartışmalar sürerken, olası koalisyon hükümetlerinde tıkanıklık yaşanabileceği konuşuluyor.

CHP’nin senaryoları

CHP’nin önceliği MHP; koşulu 14 madde: Seçim sonuçlarını “Seçmen yüzde 60’lık bloğa hükümet kurma görevi verdi” diye yorumlayan CHP’nin koalisyon senaryolarının başında MHP’yi HDP’nin içinde olacağı ya da dışarıdan destekleyeceği formül geliyor. Parti içerisinde Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun açıkladığı 14 maddelik “ilkeler paketi”ne işaret ederek “Bu ilkeleri AKP kabul etsin, onunla da koalisyon kurabiliriz” görüşü de azımsanmayacak ölçüde.

Oylar düşer endişesi

AKP-HDP koalisyonu: 7 Haziran’ın ardından siyasi kulislerde çeşitli koalisyon formülleri dillendirilirken, her ne kadar HDP “etkin muhalefet” yapmayı amaçladıklarını vurgulayarak AKP ile her türlü koalisyona kapıları kapasa da bu ihtimal de bir kenarda duruyor. HDP’nin AKP ile olası bir koalisyon yapması durumunda, seçmene verilen mesajlar havada kalmış olacak. AKP ile koalisyon yapması durumunda HDP’nin yüzde 13’ü geçen oy oranında büyük bir düşüş yaşanabileceği de belirtiliyor.

Erdoğan sıkıntısı

AKP-MHP koalisyonu: AKP’de bazı kesimler parti tabanlarının benzer olması nedeniyle MHP ile koalisyon kurulmasını istiyor. Böyle bir koalisyon denkleminde MHP’nin çözüm sürecinin askıya alınması, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın siyasete müdahil olmaması, yolsuzlukların üzerine gidilmesi gibi koşulları sıkıntı yaratıyor. AKP’de de, MHP ile koalisyon kurulması durumunda çözüm sürecinin yürümeyeceği, bunun da Doğu ve Güneydoğu’da kaybedilen oyları daha da sıfırlayabileceği endişesi yaşanıyor.

İki temel formül

HDP’nin desteklediği CHP-MHP koalisyonu: CHP seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından iki temel formülü gündeme getirdi. Bunlardan birincisi, “HDP’nin dışarıdan desteklediği CHP-MHP koalisyonu”, ikincisi de “HDP ile MHP’nin dışarıdan desteklediği CHP azınlık hükümeti.” Ancak, azınlık hükümeti ile ilgili formül, gerek Erdoğan’ın Baykal ile görüşmesindeki yorumları gerekse diğer iki partinin sıcak bakmaması nedeniyle unutulmuş görünüyor. Bu nedenle partinin gündemindeki bir numaralı seçenek diğer iki partiyle kurulacak bir koalisyon hükümeti. Bu noktada HDP’nin koalisyonun içinde ya da dışında olması CHP açısından kritik bir önem taşımıyor.

‘14 maddelik ilkeler sıkıntı yaratır’

AKP-CHP koalisyonu: AKP içinde ağırlıklı bir grup da daha geniş temsil olması ve uyumlu bir hükümet olacağı hesabından yola çıkılarak CHP ile koalisyon yapılmasının daha yararlı olacağını düşünüyor. Böyle bir koalisyon denklemiyle çözüm sürecinin yürütülmesi artı bir gelişme olarak değerlendirilirken, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun 14 maddelik ilkeler paketinin ise sıkıntı yaratacağı kaydediliyor. CHP içinde de bu formülün üst düzey alıcıları mevcut. Seçim sonuçlarına göre en makul koalisyon şeklinin bu olduğuna işaret eden bazı CHP’liler, “CHP ilkelerini koyduktan, AKP de bu konulardaki hassasiyetini sergiledikten sonra olmayacak bir ortaklık değil” diyerek formüle yeşil ışık yakıyor. Parti içerisinde bu formülün destekçileri Almanya’daki sosyal demokratlarla hıristiyan demokratlar arasındaki koalisyona dikkat çekiyor ve “Adalet, içişleri, milli eğitim ve dışişleri konularındaki tahribatı giderebileceksek bu formülü düşünelim” diyor. Parti içerisinde ayrıca “taban artık iktidar istiyor. Seçmen bize tek başına iktidar olacak oyu vermediğine göre, en azından politikalarımızı sergileyebileceğimiz bir koalisyonda yer alalım” görüşleri de dillendiriliyor. Ancak, AKP’nin CHP’nin sıraladığı 14 maddelik ilkeler paketi konusunda uzlaşmaya yanaşmayacağı, partinin özellikle Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve yolsuzluklar konusunda verdiği taahhütlerle çelişkiye düşeceği yaygın kanaat.