Koalisyonun ayak sesleri

Ulusal ve uluslarararası kamuoyu şirketlerinin, 7 Haziran genel seçimine dönük simülasyonları, “Koalisyon krizdir, kâbustur” diyen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “korktuğu senaryo”yu, yani koalisyonu işaret ediyor. Erdoğan’ın “başkanlık” için istediği 400 milletvekili sayısına ulaşılması ise “en iyimser” tahminlerde bile mümkün görünmüyor. 2011 genel ve 2014 yerel seçimleri baz alınıp, son dönem kamuoyu araştırmaları ile karşılaştırmalı yapılan ve HDP’nin barajı aştığı simülasyonlar, AKP’ye tek başına iktidar şansı tanımıyor.

Ulusal ve uluslararası ölçekte hazırlanan kamuoyu yoklamalarını yakından izleyen CHP, 7 Haziran seçimlerine dönük çeşitli oy oranlarını baz alarak simülasyonlar hazırlattı. CHP’ye yapılan ve sık sık güncellenen simülasyon sunumlarında 2011 genel seçimleri ve 2014 yerel seçim sonuçlarındaki tablo da dikkate alınarak çıkarılabilecek milletvekili sayıları hesaplandı. Buna göre 2011 genel seçimlerinde yüzde 49.8 oy oranıyla 326 millevtekili çıkaran AKP, 2014 yerel seçimlerinde aldığı yüzde 43.4 oyla ancak 277 milletvekili çıkarabiliyordu ve kılpayı da iktidar olsa tek başına iktidar olabiliyordu.

Hangi parti kaç oy alacak, kaç milletvekili çıkaracak... Kendi seçiminizi yapın

Güçlü koalisyon

AKP ayrı ayrı 3 parti ile koalisyon yapabilirken, “büyük koalisyon” olarak da adlandırılabilecek en “güçlü koalisyon” için CHP’nin kapısını çalmak durumunda görünüyor. AKP’nin yüzde 42.5 oy oranıyla 264, CHP’nin yüzde 27.1 oranıyla 134 milletvekili çıkaracağı ve MHP’nin yüzde 17.6, HDP’nin yüzde 10.1 oyla 52 milletvekili çıkaracağı varsayımına göre hazırlanan simülasyonda, 398 sandalyeli büyük koalisyon görünüyor. HDP’nin barajı aştığı simülasyonlarda AKP tek başına iktidar dahi olsa, “başkanlık sistemi” için koalisyon ortağının onay vermesi zorunlu. Çünkü hiçbir seçenekte AKP, anayasa değişikliği için gerekli olan 367 sandalyeye ulaşamadığı gibi “referandum” sınırı olan 330 milletvekiline de ulaşamıyor. AKP ile HDP’nin koalisyona gitmesi ve HDP’nin de “başkanlık” sistemine destek vermesi halinde de referandum sınırına ulaşılamıyor ve her iki parti en fazla 320 sandalyeli koalisyon kurabiliyor.

CHP’ye sunulan simülasyonlarda HDP’nin baraj altında altında kalma seçeneği görünmüyor. Ancak CHP kurmayları, yüzde 9 ile 9.99 arasında bir rakamla baraj altında kalma olasılığına göre de hesap yapıyor.

AKP’nin hesabı başka

Buna göre HDP’nin ortalama çıkaracağı 55 milletvekilinin yüzde 25 eksiği olan yani 38-40 arası milletvekilinin AKP’ye gidebileceği ve bu durumda da genel oy oranları dikkate alındığında AKP’nin 290 ile 310 dolayında milletvekili çıkararak tek başına iktidar olabileceği değerlendirmesi yapılıyor.

AKP’de hesaplar büyük ölçüde HDP’nin barajı aşamayacağı üzerine yapılmasına karşın, alacağı oy miktarına göre Meclis’deki sandalye dağılımının nasıl olacağına ilişkin değerlendirmeler yapılıyor. AKP kulislerinde, HDP’nin yüzde 5-6 gibi bir oy oranıyla baraj altında kalması halinde bu sonucun, kendileri kadar, CHP ve MHP’ye de yarayacağı ifade ediliyor.

Ancak HDP’nin yüzde 9.5 ile 9.99 gibi bir aralıkta oy alması halinde, parlamentonun AKP lehine biçimleneceği varsayımı dillendiriliyor ve “Bu durumda bizim milletvekili sayımız 360’a dayanır” görüşünü dile getiriyorlar. AKP, bu seçeneği, başkanlık sistemine geçiş için “ideal senaryo” olarak görüyor.