Korkunun zaferi

Seçmenin 7 Haziran seçimlerinde verdiği “koalisyon” mesajını görmezden gelen ve seçimleri yenileyen AKP, yüzde 49.9 oy aldığı 2011 seçimlerinden sonraki ikinci rekorunu kırarak yüzde 49.4 oyla tek başına iktidar oldu. 143 gün önce “koalisyon” diyen seçmen, bu kez “koalisyona hayır” mesajı verdi. Türkiye’de 4. AKP iktidarı dönemi başlarken, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “başkanlık hayalleri” de canlandı. Sonuçlar, 7 Haziran sonrasındaki “çatışmalı” sürecin  ve Erdoğan’ın oyalama taktikleriyle koalisyon kurulmasını engelleyerek yarattığı istikrarsızlık korkusunun  AKP’ye yaradığını ortaya koydu.

AKP, 7 Haziran seçimlerinden 5 ay sonra oylarını 8 puandan fazla arttırdı.  Ana muhalefet partisi CHP’nin oy oranı çok az bir artışla yüzde 25.45’e ulaştı. Seçimlerin kaybedenleri ise MHP ve HDP oldu.  Koalisyon sürecindeki “hayırcı” yaklaşımı MHP’yi yüzde  11.97’de bıraktı.  7 Haziran’da yüzde 13.12 ile barajı rahat aşan HDP, bu kez yüzde 10.62 oy alarak  kıl payı barajı aştı. Ancak, HDP’nin milletvekili sayısı MHP’yi aştı. Seçim sonuçları, AKP’ye MHP’nin yanısıra  HDP’nin kalesi olan birçok Doğu ve Güneydoğu illerinden de önemli oranda oy kayması olduğunu gösterdi. 7 Haziran’dan yüzde 2’nin üzerinde oy alan Saadet Partisi ise bu kez yüzde 0.67’de kaldı. 7 Haziran seçimlerinde katılım oranı 83.92 iken 1 Kasım seçimlerinde bu oran yüzde 87’ye yükseldi.

Başkanlık hayali

Seçim sonuçları anayasa değişikliği, başkanlık sistemi ve çözüm süreci açısından önemli mesajlar içeriyor. 7 Haziran seçimlerinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “400 vekil” ile başkanlık hayali gündemden kalkmıştı. AKP, dün referandumu göze alarak anayasa değişikliği için gerekli 330 rakamına ulaşamadı. Ancak sonuçlar AKP’nin anayasa değişikliği ve başkanlık için muhalefet partileriyle  yeniden “pazarlık” masasına oturabileceğini ortaya koydu.

7 Haziran seçim sonuçları ile 1 Kasım sonuçları arasındaki büyük değişim çözüm süreci açısından da “olumsuz” mesajlar verdi.  Cumhurbaşkanı Erdoğan, 7 Haziran’dan sonra çözüm sürecinin “buzdolabında olduğunu” söylemişti. Sonuçlar, çatışmalı sürecin HDP’ye zarar verdiğini ortaya koydu. AKP’nin tüm iktidar olanaklarıyla girdiği seçimde, “katliam” korkusu muhalefetin  ciddi bir kampanya yürütmesine engel oldu. HDP en güçlü olduğu illerden Diyarbakır’da miting bile yapmadı. Suruç ve Ankara katliamlarına karşın, AKP oylarının yükselmesi solda hayal kırıklığı yarattı.

CHP ve MHP'de tartışma

1 Kasım seçilerinin tartışmasız kazananı Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan olurken, “rüştünü ispat eden” Başbakan Ahmet Davutoğlu da rahatladı. Sonuçların en çok MHP içinde tartışma yaratması bekleniyor. Kayda değer bir artış gösteremeyen CHP’de  önümüzdeki günlerde “kurultay” seslerinin yükselmesi sürpiz olmayacak. HDP’de de seçim sonuçlarıyla ilgili ciddi bir tartışma süreci yaşanması bekleniyor.