Koronavirüs: Yaz aylarında tatile gitmek riskli mi?

Yaz ayları yaklaşırken büyük şehirlerden çıkışların kademeli olarak serbest bırakılması bekleniyor. Ancak yasaklar kalksa da, sahillerdeki yoğun bakım ünitelerinin kapasitesi, tatilciler açısından risk oluşturuyor. Çanakkale'den Antalya'ya kadar yoğun turist çeken bölgelerdeki yoğun bakım kapasitelerini derledik.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ramazan Bayramı sonrasında kademeli olarak normalleşmenin başlayacağını duyurdu.

Yaz ayları yaklaşırken koronavirüs salgınını önlemek için alınan önlemlerin yumuşatılıp yumuşatılmayacağı, Ege ve Akdeniz kıyılarındaki otellere ve yazlık evlere gidiş için bu şehirlerde giriş çıkışlara izin verilip verilmeyeceği merak ediliyor.

Ancak toplanıp "Gelmeyin" çağrısı yapan tatil yörelerinin belediye başkanlarına göre yazın tatil yörelerine gitmek, sadece seyahate izin verilmesine bağlı olmamalı.

Salgının yayılması kontrol altına alınsa da, vaka sayısı sıfırlanmadan ya da kanıtlanmış bir tedavi bulunmadan bu tatil beldelerine gitmek, hastanelerin kapasitesi açısından sıkıntılar doğurabilir. Özellikle sosyal mesafe ya da tecrit dönemini yazlık evinde geçirmek isteyen, belli bir yaşın üzerinde olduğu için risk grubuna giren yerli turistlerin koronavirüse buralarda yakalanması halinde, yoğun bakım üniteleri yetersiz kalabilir.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, ülke genelinde yoğun bakımlarda yatak doluluk oranının yüzde 60'ı geçmediğini belirtiyor. Bu oran başta İstanbul olmak üzere büyük şehirlerde daha yüksek. Ancak yaz aylarıyla birlikte Ege ve Akdeniz kıyılarındaki yazlık evlerine gitmeyi planlayan kişilerin, daha küçük şehir ve ilçelerde kapasiteyi zorlamasından endişe ediliyor.

Bazı tatil bölgelerindeki yoğun bakım yatak sayılarını, yoğun bakıma çevrilebilecek ameliyathane sayısını ve bu bölgelerin nüfuslarında kış ve yaz aylarında yaşanan değişimi, açık kaynakları kullanarak derledik:

ÇANAKKALE

Ege'nin kuzeyinde kısa süreli deniz tatili yapmak için İstanbulluların çoğunlukla tercih ettiği Çanakkale'de, çoğu Ayvacık, Küçükkuyu gibi kıyı bölgelerinde olmak üzere turistik tesislerde 400 binin üzerinde yatak var. Yüzlerce de yazlık bulunuyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2019'da nüfusu 542 bin 157 olan Çanakkale'de, sadece otellerde kalmaya gelen turistlerin sayısı yıl boyunca toplam 300 bini geçiyor. Bu sayının yarısından fazlası, yaz aylarında deniz tatili yapmaya gidenler.

Ancak buradaki tek kapsamlı hastane olan Ayvacık Devlet Hastanesi'nin yatak kapasitesi 30'la sınırlı. Bu yatakların gerektiği zaman yoğun bakıma çevrileceği belirtiliyor.

Bölgede yaz aylarında zaman zaman ihtiyaç duyulan yoğun bakım servisleri yeterli olmadığı için, kalp krizi gibi ani müdahale gerektiren rahatsızlıklar geçiren hastalar, Çanakkale merkeze ya da çevre illere naklediliyor.

BALIKESİR

Yazlık evlerin çoğunlukta olduğu Balıkesir'in Edremit, Burhaniye, Gömeç ve Ayvalık ilçelerinin 2019 sayımına göre toplam nüfusu, 301 bin 222.

Denize kıyısı olan bu dört ilçedeki otellerde toplam yatak sayısı 30 bin civarında. Yaz aylarında bu otellerin doluluk oranı yüzde 100'e ulaşıyor.

Yazlık evlerde kalmak üzere diğer şehirlerden gelenlerle birlikte Balıkesir'in bu dört ilçesinin nüfusuna, yaz aylarında yaklaşık 2 milyon kişi daha ekleniyor.

Böylece 1 milyon 228 bin 620 olan Balıkesir nüfusu, neredeyse iki katına çıkıyor.

Bölgedeki hastanelerde bulunan yoğun bakım yatak kapasitesi ise 70 civarında. Özel hastanelerin, Burhaniye, Edremit, Ayvalık ve kıyıda olmasa da Havran Devlet Hastaneleri'nin toplam yatak kapasitesi 700 civarında.

Balıkesir'de, bölgedeki yoğun bakım ve yatak ihtiyacını karşılayabilecek bir şehir hastanesi var, ancak sahil bölgelerinden buraya ulaşım özel araçla 1 saatten uzun sürüyor. Örneğin yazlık ev ve otellerin yoğun olarak bulunduğu Ayvalık'ın Balıkesir Şehir Hastanesi'ne uzaklığı 100 kilometrenin üzerinde.

İZMİR

İzmir'in nüfusu, 2019 sayımına göre 4 milyon 367 bin 251. Ancak yaz aylarında sadece Çeşme ilçesinin nüfusunun 44 binden 800 bine yükseldiği dönemler oldu. Çeşme'nin 44 bin 363 kişilik nüfusunun yüzde 10'dan fazlası 65 yaşın üzerinde.

10 Nisan'da şehirdeki sağlık hizmetlerinde gelinen son durumla ilgili açıklama yapan AKP Genel Başkan Yardımcısı ve İzmir milletvekili Hamza Dağ, İzmir'deki kamu hastaneleri ve özel hastanelerde toplam, çocuk ve yen idoğanla birlikte 1904 yoğun bakım yatağı olduğunu söyledi.

Bu kapasitenin çoğu İzmir şehir merkezinde ve buraya yakın yerlerde bulunuyor.

Ancak örneğin en fazla yerli turistin gittiği Çeşme'deki devlet hastanesinde yoğun bakım ünitesi yok. 2015'te 50 yatak kapasiteyle açılan hastanenin yatak kapasitesinin 75'e çıkarılması ve 7 yataklı yoğun bakım servisinin açılmasına, şubat ayında karar verilmişti ancak bu plan henüz hayata geçirilemedi.

Çeşme Devlet Hastanesi'nde yoğun bakıma dönüştürülebilecek olan 4 adet ameliyathane var. Ancak bu dönüşüm için de ekipman gerekiyor. Çeşme'de özel hastane yok.

Yoğun bakıma ihtiyaç duyulması halinde Çeşme'den İzmir merkeze gitmek, özel araçla yaklaşık 1 saat sürüyor.

Şehir merkezinin kuzeyindeki 32 bin nüfuslu Foça'da da 50 yataklı bir devlet hastanesi var. İhtiyaç halinde yatak sayısının 75'e çıkarılabileceği söylenen hastanede 4 kişilik yoğun bakım ünitesi bulunuyor.

Foça'daki otellerin tam kapasiteye ulaşması ve yazlık evlerin dolması durumunda nüfus, 100 bine yaklaşıyor.

Urla, Seferihisar ve Gümüldür bölgesinde, sahile yaklaşık yarım saat mesafedeki hastaneler de dahil edildiğinde, kamu hastanelerinde toplam yatak sayısı 300'e yaklaşıyor. Yoğun bakım yatak sayısı ise 32. Bu bölgelerden İzmir kent merkezine olan mesafe de 40 kilometre ile 30 kilometre arasında değişiyor.

AYDIN

1 milyon 110 bin 972 nüfuslu Aydın ilinin Ege Denizi kıyılarında Didim, Söke ve Kuşadası ilçelerindeki kayıtlı otellerde toplam yatak kapasitesi 65 binin üzerinde.

Aydın Valiliği'nin verilerine göre sadece Kuşadası ve Didim'deki yazlık ev sayısı 96 bini buluyor.

Bu üç ilçenin kayıtlı nüfusu 310 binin üzerinde ancak yaz aylarında yazlık ev ya da otellere gelen turistlerle birlikte, nüfus 1 milyona yaklaşıyor. Aydın'da yerli ve yabancı en fazla turist ağırlayan ilçe, Kuşadası.

Kuşadası Devlet Hastanesi'nde 24 adet yoğun bakım yatağı var.

Kuşadası'ndaki özel hastanelerin yoğun bakım kapasitesi de 24'le sınırlı.

Kuşadası'na yaklaşık 20 kilometre mesafedeki Selçuk Devlet Hastanesi'nin yatak sayısı ise 50.

150 yataklı Didim Devlet Hastanesi'nin yoğun bakım yatak sayısı ise 4.

Kuşadası'nda yaklaşık 30; Didim'den de yaklaşık 50 dakika uzaklıkta olan Söke'de yoğun bakım yatak kapasitesi 55'in üzerinde.

MUĞLA

Türkiye'nin denize kıyısı en uzun ili olan Muğla'da 5 ilçede 2019 nüfusu şöyle sıralanıyor:

Bodrum 175 bin 435, Fethiye 162 bin 686 , Milas 141 bin 107, Marmaris 94 bin 749 ve Datça 22 bin 403.

İl genelinde son dönemde en yüksek doluluk oranına ulaşılan 2019'daki Ramazan Bayramı tatilinde, Bodrum'a yaklaşık 2 milyon, Fethiye'ye 1 milyon 300 bin, Marmaris'e ise 1 milyon 100 bin turist gitti. Bu sayılara hem yazlık evlerine gidenler hem de kayıtlı otellerde kalanlar dahil ediliyor.

Yıl boyunca toplam 5 milyon yerli turisti ağırlayan Muğla'ya, bu turistlerin yarısından fazlası yaz aylarında gidiyor.

Bu yıl Mart ayında koronavirüs salgını sebebiyle okulların tatil edilmesinin ardından, henüz büyükşehirlerde giriş çıkış yasağı konulmamışken, Bodrum'a 70 binin üzerinde yazlıkçı gitti. Ancak Bodrum'da 2'si özel olmak üzere hastanelerde toplam yoğun bakım yatak sayısı 29. Toplam hasta yatağı sayısı ise yaklaşık 250.

Solunum cihazı sayısı ise 50'den az.

34 yataklı Datça Devlet Hastanesi'nde ise yoğun bakım ünitesi yok.

Köyceğiz, Ortaca, Dalaman ve Fethiye bölgesindeki devlet hastanelerinde yoğun bakım kapasitesi, ameliyathanelerin de dönüştürülmesi durumunda 40'a yaklaşıyor. Bu bölgede en büyük devlet hastanesi 223 yatak kapasitesiyle Fethiye'de bulunuyor.

Marmaris Devlet Hastanesi ve ilçedeki 2 özel hastane, pandemi hastanesi olarak görevlendirildi. Bu hastanelerdeki yoğun bakım yatak sayısı, yapılan düzenlemeyle 20'ye yaklaştı.

Nisan ayı başında Hürriyet gazetesine konuşan Marmaris Belediye Başkanı Mehmet Oktay, "9'u özelde 4'ü devlette 13 yoğun bakım ünitemiz var. Toplam yatak kapasitemiz yaklaşık 150. Hastane kapasiteleri 95 binlik nüfusumuza göre belirleniyor." dedi.

Muğla İl Sağlık Müdürlüğü'nün Haziran 2019'da yaptığı açıklamaya göre de, açıklamanın yapıldığı tarih itibarıyla il genelinde kamu ve özelde toplam yoğun bakım yatak sayısı 251'di.

ANTALYA

Antalya'nın 2019 nüfusu, TUİK verilerine göre 2 milyon 511 bin 700'di. 2019'un ilk 8 ayında şehri 437 bin 615 yerli turist ziyaret etti.

Antalya Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nün verilerine göre, şehirde evi olanlarla birlikte yabancı turist sayısı ise 10 milyonun üzerindeydi. Bir önceki yıl 12 ay boyunca şehri ziyaret eden toplam turist sayısı ise 14 milyonu aşmıştı.

Yaz aylarında şehrin nüfusu turistlerle birlikte iki katına çıktığı için, Belediye Başkanı Muhittin Böcek, koronavirüs salgını süresince şehre gelen herkesin 14 gün karantinaya alınacağını açıkladı; Hürriyet'e verdiği röportajda "Kentte toplam yatak kapasitemiz 7 bin 500, yoğun bakım ünitesi sayımız ise 1440" dedi.

Şehir merkezine özel araçla uzaklığı yarım saatte fazla olan tatil bölgelerinde, yoğun bakım ünitelerindeki kapasite sınırlı.

Örneğin Kaş Devlet Hastanesi'nin 4 yataklı yoğun bakım birimi, 2016'da açıldı. Hastane 52 hasta yatağıyla hizmet veriyor.

Finike Devlet Hastanesi'nde 10; Kemer Devlet Hastanesi'nde 5 yoğun bakım yatağı var. Ancak Kemer'deki özel hastanelerde de yoğun bakım üniteleri bulunuyor.

Tatilcilerin yoğun olarak tercih ettiği Serik ilçesindeki Belek mahallesi, sağlık servislerine ulaşımın çok daha kolay olduğu Antalya şehir merkezine yaklaşık 40 kilometre mesafede.

Alanya'da da özel hastaneler ve kamu hastanelerinin yatak kapasitesi 1000'e yakın. Yoğun bakım ünitelerindeki yatak sayısı da 60'ın üzerinde.

Ancak yaz aylarında en fazla tercih edilen tatil bölgesi de Alanya oluyor. TUİK verilerine göre 2019'da ilçenin nüfusu 327 bin 503'tü. Ancak yaz aylarına denk gelen bayram tatili gibi dönemlerde otellerdeki doluluk oranları yüzde 100'ü bulduğunda, ilçenin nüfusu resmi kayıtlara göre 1 milyon 300 bini geçiyor.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 19 Mart'ta TBMM'de yaptığı açıklamada Türkiye'de kamu ve özel sektör birlikte toplam 25 bin 466 erişkin yoğun bakım kapasitesi bulunduğunu söyledi.