Krizde yatırımsızlık gizlenemiyor

Sağlık Bakanlığı, geçtiğimiz yıl için belirlediği aile hekimi başına düşen nüfusu 2 bin 900’e indirme hedefini gerçekleştiremeyince bu yıl hedefi 3 binden açtı. Bakanlık, aile hekimi başına düşen kişi sayısına ilişkin krize çözüm için yeni aile hekimliği birimi açma çözümünü üretti. 81 ile dağıttığı listelerde; aile hekimine 3 bin kişinin düşmesi için Ankara’da 85, İzmir’de 102 aile hekimi birimi açılmasına karar verdi. İş yükü ağırlığının en çok yaşandığı İstanbul ise listelerde gizlendi.

Aile hekimi başına düşen kayıtlı kişi sayısının dünya standartlarında bin 500, 2 bin arasında olması gerekirken Türkiye’de bu rakam 4 binleri aşıyor. Aile hekimleri ise fazla iş yükü altında eziliyor. Sağlıkta Dönüşüm Programı’nda 2017 yılı için aile hekimlerine düşen nüfusu 2 bin 900’e indirme planı yarım kalırken; Cumhurbaşkanlığı’nın 100 Günlük İcraat Programı’nda “Aile hekimine başvuru oranının yüzde 40’a çıkarılması ve mahallinde daha iyi sağlık hizmeti sunmak için aile hekimliği sisteminin güçlendirilmesi” hedefi yer aldı. 2017 yılı iddia ettiği hedefi gerçekleştiremeyen Sağlık Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı’nın 100 Günlük İcraat Programı’ndan yola çıkarak belirlediği yeni aile hekimi başına düşen nufüs rakamı ise 3 bin oldu. Sağlık Bakanlığı’na bağlı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün aile hekimlerine ilişkin 81 ile gönderdiği genelgede, yaşanan kriz açığa çıktı. Birinci basamak sağlık hizmetlerinin niteliğinin artırılmasının hedefler arasında olduğu anlatılan genelgede, aile hekimlerini yaşadığı krizlerden hekim başına düşen kişi sayısına çözüm arandı. Aile hekiminin kişilere ayırdığı süre ve hizmet kalitesini artırmak üzere aile hekimi başına düşen nüfusun 3 bine düşürülmesi aile hekimliği birimlerinin açılması talimatı verildi. Genelge kapsamında verilen listede, illerde açılması planlanan aile hekimi birimi sayılarının fazlalığı ve bazı verilerin saklanması tartışma yarattı.

İstanbul gizlendi

Sağlık Bakanlığı’nın “Aile hekimi başına düşen nüfusu 3 binin altına düşürebilmek için açılması gereken aile hekimliği birimi sayısı” başlıklı listede yer alan sayılar dikkat çekti. Bin 677 aile hekimi biriminin bulunduğu Ankara’da hekim başına düşen nüfusu 3 bine indirmek amacıyla 85 aile hekimi birimi açılması gerektiği bildirildi. Adana’da 29, Diyarbakır’da 37, Kocaeli’nde 53, Şanlıurfa’da 43 olan açılması gereken aile hekimi birimi sayısı; İzmir’de tam 102 olarak belirlendi. Genelgede; nüfusun kalabalık olması dolayısıyla fazla iş yükünü kaldırmaya çalışan İstanbul’daki aile hekimi birimlerinin sayısı gizlendi. Ayrıca açılması planlanan aile hekimleri birimleri içinde İstanbul yer almadı.

Birimler sıfır nüfuslu veya binasız mı olacak?

Açılması planlanan aile hekimleri birimlerinin nasıl hayata geçireceği ise henüz belirsiz. Daha önceden açılan sıfır nüfuslu aile hekimi birimine benzer bir yapıda olup olmayacağı, göreve başlayacak aile hekimlerine bir yıl içinde bin nüfus üzerinden ücretlendirme yapılıp yapılmayacağı ve bunun getirdiği sorunların yaşanıp yaşanmayacağı da belirsizliğini koruyor. Öte yandan aile hekimlerinin en çok şikayet ettiği konulardan olan açılacak birimlerin yine binasız mı olacağı başka bir soru işareti yaratıyor. Ekip ve mekan yetersizliği ile uğraşan aile hekimlerine ilişkin açılan son kadrolarda binlerce aile birimine “Bina hekim tarafından temin edilecektir” notu düşülmüştü.