Kuzey Kore'nin bomba deneyi deprem yarattı

Kuzey Kore balistik füze denemelerinin ardından dün bir hidrojen bombası denemesi gerçekleştirdiğini açıklayarak gerilim çıtasını tavana doğru yükseltti. K. Kore devlet televizyonuna göre, kıtalararası balistik füze başlığına de monte edilebilen hidrojen bombası denemesi “mükemmel bir başarıyla” tamamlandı. Kim Jong Un liderliğindeki K. Kore, bu 6. nükleer silah denemesini nükleer güç olma yolunda önemli bir olay olarak niteledi. idrojen bombasının parçalarının yerli yapımı olduğu, deneme sırasında hiçbnükleer sızıntı meydana gelmediği duyuruldu.

Yapay deprem

İlk tepkiyi Twitter’dan veren ABD Başkanı Donald Trump, şu mesajı paylaştı: “Büyük bir nükleer deneme gerçekleştiren K. Kore’nin sözleri ve eylemleri ABD için çok düşmanca ve tehlikeli olmaya devam ediyor. Yardım etmeye çalışan ama çok başarılı olamayan Çin için de büyük bir tehlike ve utanç kaynağı olan haydut bir devlet. Güney Kore’ye dediğim gibi K. Kore’yi yatıştırma konuşmaları işe yaramıyor. K. Kore tek bir şeyden anlar!” ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu, yeraltında gerçekleştirilen deneme nedeniyle Kuzey Hamgyong eyaletindeki Kilju bölgesi merkezli 6.3 büyüklüğünde yapay bir deprem meydana geldiğini duyurdu. G. Kore ise önceki denemelerin yapıldığı yer olan Kilju’da oluşan depremin büyüklüğünü 5.6 olarak verdi. K. Kore daha önceki nükleer denemelerini de yer altındaki Punggye-ri tesisinde gerçekleştirmişti.

Çin’den hissedildi

Deprem Çin’in sınır kenti Yanji’den de hissedildi. Çin Deprem Ağları Merkezi kısa bir süre sonra 4.6 büyüklüğünde artçı bir sarsıntı daha yaşandığını duyurdu. Merkez, bu sarsıntıda ilk depremde oluşan boşlukların çöktüğünü tahmin ettiklerini bildirdi. Çin, sınırda radyasyon sızıntısı olup olmadığını inceledi.

120 kilotonluk etki

Hidrojen bombası, atom bombasından çok daha güçlü bir silah. Bağımsız sismik gözlemci NORSAR, patlamanın 120 kilotonluk bir etki yarattığını tahmin ediyor. 2. Dünya Savaşı sırasında ABD’nin Hiroşima’ya attığı atom bombası 10 kiloton, Nagasaki’ye attığı 20 kilotonluk bir etki yaratmıştı. Japon hükümet sözcüsü “Şimdiye kadar ki en büyük sarsındtı” diyerek hidrojen bombasını teyit edercesine konuştu. Seul Ulusal Üniversitesi’nden Kune Y. Suh, “K, Kore nükleer bir devlet olarak kendini kabul ettirdi. Bu, oyunu değiştiren değil, bitiren bir durum” dedi. Uzmanlar, K. Kore’nin iddiasına ihtiyatla yaklaşılması gerekse de nükleer kapasitesinin geliştiğini belirtti. Nükleer silah uzmanı Catherine Dill, BBC’ye, test edilen nükleer silahın ne olduğunun henüz bilinmediğini, eldeki bilgilerin kesin olarak bir hidrojen bombası denemesini kanıtlamadığını fakat bunun ihtimal dahilinde olduğunu söyledi. BBC’ye göre deneme sonucu Punggye-ri’de tünel çökmesi meydana gelmesi ya tünelin böyle bir patlamaya dayanıklı olmadığının ya da K. Kore’nin “Dünyaya bu testin gerçek olduğunu” göstermek istemesinin göstergesi.

Kuzey Kore’ye tüm dünyadan tepki yağdı

Kuzey Kore’nin hidrojen bombası denemesi iddiası dünya çapında sert tepkilerle karşılandı. Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump’ın Japonya Başbakanı Şinzo Abe ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini duyurdu, görüşmede “büyümekte olan Kuzey Kore tehdidini” ele aldığı bildirildi. Kuzey Kore’nin özellikle ABD, Japonya ve Güney Kore’ye yönelik tehdidinin ele alındığı görüşmede, Trump’ın BM kriterleri doğrultusunda üç ülkenin yakın ilişkisinin önemine vurgu yaptığı kaydedildi. Kuzey Kore’nin tek müttefiki Çin, nükleer denemeyi kınayarak Pyongyang hükümetinden “yanlış davranışlarına” son vermesini istedi, Pyongyang’a karşı BM yaptırımlarının uygulanacağı belirtildi. Kuzey Kore’nin hidrojen bombası denemesi açıklamasına Rus Dışişleri’nden “söz konusu denemenin uluslararası hukuka itaatsizlik olduğu, bu nedenle en güçlü kınamayı hak ettiği” açıklaması geldi. Açıklamada, Rusya ve Çin’in “Kuzey Kore’nin nükleer denemelerini durdurması ve bunun karşılığında ABD ve Güney Kore’inn ortak askeri tatbikatlarına ara vermesi” şeklindeki yol haritası bir kez daha hatırlatıldı. Britanya Dışişleri Bakanı Boris Johnson, nükleer testi pervasızca olarak niteledi ancak halihazırda bir askeri müdahale ihtimalinin iyi bir fikir olmayacağını vurguladı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne çağrı yaparak “yeni provokasyona kararlı bir yanıt verilmesi gerektiğini” söyledi.

Fotoğrafın şifreleri

Kuzey Kore resmi haber Ajansı KCNA dün lider Kim Jong Un’un nükleer başlık olduğu iddia edilen bir cihazı incelerken fotoğraflarını dünya basınına servis etti. Ardından yönetimin başarılı bir hidrojen bombası denemesi gerçekleştirdiğini duyurdu. BBC, fotoğrafları savunma uzmanı Melissa Hanham’a analiz ettirdi. Fotoğrafların “hidrojen bombası denemesinin yapıldığının gün yayımlanmasının tesadüf olmadığının altı çizilerken Kuzey Kore liderinin “nükleer başlığa” ya da en azından “başlığın maketine” tehlikeli şekilde yakın durduğuna dikkat çekildi. Mart 2016’daki benzer fotoğraflarında füzenin katı yakıt motorunun yanında sigara içerken görülen Kim’in risk almaktan kaçınmadığı ifade edildi. ABD ve Rusya’nın geçmişte yayımladığı fotoğraflarda nükleer başlıkların koni şeklinde olduğu, Kuzey Kore’nin ise büyüklük, biçim ve ayrıntı konularına da önem verdiği aktarıldı. Buna göre kabloların çıktığı görülen cisim “füzyon aygıtı”, bazı fotograflarda görülen arka taraftaki silindir “ateşleme mekanizması”. Aygıtın yanında bulunan “nasıl çalışır” grafiğine de dikkat çekilirken Kuzey Kore’nin propoganda amacıyla gerekenden daha fazla detaya yer verdiği kaydedildi.