Madde kullanımı 'merak' ve 'özenti'yle başlıyor

Uyuşturucu suçları nedeniyle ceza infaz kurumlarında bulunan tutuklu, hükmen tutuklu ve hükümlü sayılarının son yıllarda ''çarpıcı şekilde'' arttığı saptamasının yapıldığı çalışmaya göre, ceza infaz kurumlarında 2008 yılı Eylül ayı itibarıyla uyuşturucuya bağlı suçlardan 15 bin 447 kişi bulunuyor. Uyuşturucu suçları, suç türleri arasında yıllar içerisinde alt sıralardan ikinci sıraya yerleşti.

Bu veriler nedeniyle yapılan çalışmaya, farklı bölgelerden 12 ildeki 32 ceza infaz kurumunda, tamamı uyuşturucuya bağlı suçlar sebebiyle bulunan 3 bin 528 kişi katıldı.
Araştırmaya katılanlardan 4'ü cinsiyetini belirtmek istemedi, cinsiyetini belirten 3 bin 524 katılımcıdan 140'ı kadın, 3 bin 384'ü ise erkek. Katılanların yaşları 14 ile 78 arasında değişiyor. Katılımcıların yüzde 9'u hiç eğitim görmemiş, yüzde 8'i okur-yazar, yüzde 42'si ilkokul, yüzde 21'i ortaokul, yüzde 17'si lise ve yüzde 3'ü üniversite mezunu.
 

Yüzde 36'sı işsiz

Katılımcıların yüzde 42'si metropolde, yüzde 31'i il merkezinde, yüzde 13'ü ilçede, yüzde 8'i köyde, yüzde 5'i yurt dışında ve yüzde 1'i kasabada yaşıyor.

Uyuşturucuya bağlı suçlardan dolayı cezaevinde bulunanların yüzde 36'sının işsiz olduğu belirlendi. Katılımcıların yüzde 24'ü esnaf veya zanaatkar, yüzde 14'ü günlük-geçici işçi, yüzde 9'u sigortalı işçi, yüzde 6'sı çiftçi, yüzde 4'ü öğrenci, yüzde 3'ü tüccar ve sanayici, yüzde 2'si emekli, yüzde 1'i sanatçı ve yüzde 1'i de memur.

Araştırmaya katılanlara ''uyuşturucu ticareti yapma nedenleri'' de soruldu. 562 kişi bu soruyu yanıtlamazken, yanıtlayanların yüzde 28'i arkadaş etkisi, yüzde 19'u kolay para kazanmak, yüzde 17'si uyuşturucu madde temin edebilmek, yüzde 14'ü diğer nedenler, yüzde 13'ü sadece kullanmak, yüzde 5'i sevgili etkisi, yüzde 3'ü aile etkisi, yüzde 1'i de suç örgütüne mali kaynak sağlamak için uyuşturucu madde ticareti yaptıklarını söyledi.
 

Yarısından çoğu esrar kullanıyor

Uyuşturucu madde türlerine göre katılımcıların yüzde 53'ünün esrar, yüzde 19'unun hap, yüzde 13'ünün kokain, yüzde 9'unun eroin ve yüzde 6'sının diğer maddeleri kullandığı belirlendi.

Araştırmaya katılanlara ''uyuşturucu madde kullanmaya başlama nedenleri'' de soruldu. 833 kişi bu soruya yanıt vermezken, yanıt verenlerin yüzde 22'si merak ve özenti, yüzde 17'si arkadaş ısrarı, yüzde 16'sı bunalımdan kurtulmak, yüzde 8'i aile sorunları, yüzde 6'sı arkadaş çevresine uyum sağlamak, yüzde 5'i yalnızlığı gidermek, yüzde 5'i eğlenmek, eğlenceli çevreye katılmak, yüzde 5'i kişisel sorunlar, yüzde 4'ü farkında olmadan tuzağa düşürülerek, yüzde 3'ü kolay bulunduğu için, yüzde 2'si sağlık sorununa çare olmak, sevgili ısrarı, teşviki, radyo, TV ve basındaki haberler ve diğer nedenlerle uyuşturucu madde kullanmaya başladıklarını söyledi.

Katılımcıların yüzde 84'ü sigara kullandığını, yüzde 16'sı kullanmadığını, yüzde 56'sı alkol alışkanlığı olduğunu, yüzde 44'ü ise alkol kullanmadığını beyan etti.

Sonuç

Çalışma sonuçlarına göre, uyuşturucu ticareti nedenleri arasında ''arkadaş etkisi''nin yüzde 28 ile ilk sırada olduğu saptandı. Uyuşturucuya başlama nedenleri arasında da arkadaş etkisi ve arkadaş çevresine uyum sağlamak yüzde 23 oranla ilk sırada yer aldı.

Katılımcılar öğrenim durumları açısından değerlendirildiğinde yarısına yakınının ilkokul mezunu olduğu, yüzde 10'a yakınının da hiç öğrenim görmediği ve okuma yazma bilmediği belirlendi.

Sonuçlara göre, uyuşturucu maddelere başlama yaşının ortalama 19 olduğu saptandı. Yaş grupları dikkatle incelendiğinde ortalama 19 yaşında uyuşturucu kullanmaya başlayan bu kişilerin yaklaşık 5 yıl içerisinde kullanıcı konumundan satıcı konumuna geçtikleri belirlendi.

Araştırma bulgularına göre, kadın ve erkek katılımcılar arasında hem uyuşturucu ticareti yapma nedenleri hem de uyuşturucu kullanma nedenleri arasında temel bir fark saptandı.

Uyuşturucu ticareti yapma nedenleri açısından bakıldığında kadınlar için en baskın neden ''uyuşturucu madde temin edebilmek'', erkeklerde en baskın neden ''arkadaş etkisi'' olarak gösterildi.

Uyuşturucu kullanmaya başlama nedenleri açısından bakıldığında ise kadınlar için en baskın nedenin ''bunalımdan kurtulmak'', erkekler açısından en baskın nedenin ''merak ve özenti'' olduğu görüldü.

Katılımcıların ceza infaz kurumuna girmeden önce uyuşturucu madde temin edebilmek için işlediği suçlar arasında en çok hırsızlığın geldiği belirlendi.
Katılımcıların ilk kullandıkları madde türleri incelendiğinde, yüzde 85 oranında esrar, yüzde 5 oranında eroin, yüzde 4 oranında hap, yüzde 2 oranında kokain ve diğer maddelerin geldiği saptandı.

Katılımcıların ceza infaz kurumlarına girmeden önce kullandıkları uyuşturucu madde türleri incelendiğinde, yüzde 53 oranında esrar, yüzde 19 oranında hap, yüzde 13 oranında kokain, yüzde 9 oranında eroin ve yüzde 6 oranında diğer maddeleri kullandıkları görüldü.

Bu iki durum karşılaştırıldığında, ilk kullanılan madde türünün çoğunlukla esrar olduğu, zaman içerisinde esrar kullanımında azalma olup diğer maddeleri kullanma alışkanlıklarının arttığı belirlendi.