Maden kazaların 105 can aldı

Maden Mühendisleri Odası ve Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) verilerinden yaptığı derlemeye göre, 2010 yılında 43'ü yeraltında, 18'i de yerüstünde olmak üzere Türkiye'deki maden ocaklarında toplam 61 kaza yaşandı.

Geçen yıl Zonguldak-Kandilli, Gelik, Kilimli, Kozlu ve Karadon, Kastamonu-Azdavay, Balıkesir-Dursunbey ve Kepsut, Soma-Işıklar, Kütahya-Gediz, Edirne-Keşan ve Uzunköprü, Tekirdağ, Eskişehir-Mihalıççık, Giresun-Doğankent, Malatya-Yeşilyurt, Tunçbilek-Yörgüç, Ankara-Ayaş, Nallıhan, Şırnak ve Uzunköprü, Bolu-Mengen, Aydın kömür tesislerinde patlama, göçük, taş düşmesi gibi maden kazaları meydana geldi.

Ayrıca, Muğla-Yatağan, Diyarbakır mermer tesisleri, Ankara-Çayırhan soda tesisi, Seydişehir alüminyum tesisi, Siirt-Kurtalan taşocağı, Kayseri-Yayyalı çinko tesislerinde, Muğla-Milas feldspat, İstanbul-Sultangazi taşocağı, Elazığ-Alacakaya ve Palu, Bursa-Orhaneli, Malatya-Hekimhan, Sivas-Kangal, Fethiye-Göcek krom gibi maden tesislerinde maden kazaları yaşandı.

Söz konusu kazalar sonucunda 61 kişi yaralanırken, 105 kişi de hayatını kaybetti.

En büyük kaza Karadon'da

Geçen yıl en büyük ve trajik kaza 17 Mayıs tarihinde TTK Karadon Müessese Müdürlüğü maden ocağında meydana geldi. Metan gazı patlaması nedeniyle meydana gelen kazada 11 kişi yaralanırken, yeraltında kalan 30 maden çalışanı hayatını kaybetti. Madencilerin ancak 28'inin cenazesi çıkarılırken, tüm çabalara rağmen 2 madenciye hala ulaşılamadı.
İkinci büyük kaza ise 23 Şubat tarihinde Balıkesir'in Dursunbey ilçesine bağlı Odaköy'de özel bir şirkete ait maden ocağında gerçekleşti. Söz konusu maden ocağında meydana gelen grizu patlamasında 17 kişi hayatını kaybetti, 18 kişi de yaralandı.

7 Temmuz'da Edirne ili Keşan ilçesi Küçükdoğanca köyü yakınlarındaki özel sektöre ait yeraltı kömür ocağında meydana gelen yangın sonrasındaki göçük nedeniyle de 3 işçi yaşamını yitirdi.

Facia Grizu ve göçükle geliyor

Verilere göre, kömür madenlerindeki galerilerde bulunabilen metan gazının belirli şartlar oluştuğunda patlaması durumunda yaşanan facialar ve göçükler, madencilerin ölümlü iş kazaları arasında ilk sırada yer alıyor.
Grizu patlaması sırasında ortamın genişliğine göre sıcaklık 1850-2650 santigrat dereceye ulaşabiliyor ve işçiler basınç ve sıcaklık nedeniyle anında hayatını kaybediyor.

1955-2010 tarihleri arasında maden kazaları nedeniyle toplam 2 bin 915 kişi hayatını kaybetti, 326 bin kişi de yaralandı veya sakat kaldı. Bu yıllarda kuruma bağlı müessese müdürlüklerinden Kozlu, Armutçuk, Amasra, Karadon ve Üzülmez kömür ocaklarında ''göçük, grizu ve kömür patlaması, karbonmonoksit zehirlenmesi ile metan gazı ve karbondioksit boğulmaları'' gibi kazalar oldu.

Verilere göre, en fazla iş kazası ise kömür bakımından Türkiye'nin en zengin bölgelerinden biri olan Zonguldak bölgesinde yaşandı.

TTK Kozlu Müessese Müdürlüğünde, 3 Mart 1992'de 263 madencinin can verdiği grizu faciası, havzadaki en fazla ölümlü iş kazası olma özelliğini taşıyor Bazılarının cesetlerinin 5 yıl sonra bulunabildiği faciada, yaşamını yitiren yüzlerce maden işçisinin adları kent merkezindeki Maden Şehitleri Anıt Parkı'nda yaşatılıyor.

Maden Mühendisleri Odası Başkanı Torun

Maden Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Torun, madenciliğin zor ve riski fazla bir meslek olduğunu ve buna göre önlemlerin alınması gerektiğini söyledi. Dünya istatistiklerine bakıldığı zaman Türkiye'nin madencilik sektöründeki iş kazaları konusunda 2010 yılında Rusya ve Hindistan'ın ardından dünyada 3. sırada yer aldığını kaydeden Torun, şunları söyledi:

''Türkiye madencilik sektöründeki iş kazaları konusunda Avrupa'da ise birinci sırada. Çin'de de çok yoğun kaza oluyor ama kaza istatistikleri şöyle tutuluyor; işçi ölümleri üretilen ton başına kömür miktarıyla ölçülüyor. Çin'de maden kazaları nedeniyle geçen sene resmi rakamlara göre 2 bin 500, gayri resmi rakamlara göre de 7 bin kişi hayatını kaybetti. Fakat Çin dünyanın en büyük kömür üreticisi, sadece geçen sene 2,7 milyar ton kömür üretti. Türkiye ise 80 milyon ton kömür üretti.

Türkiye ile Polonya'nın yeraltı kömür işletmeleri bakımından şartları aynı. Bizdeki ölüm oranı Polonya'dan 4-4,5 kat daha fazla. Böyle olunca burada ciddi bir sıkıntı olduğu rakamlarla da gözleniyor. 2008 yılında maden kazalarında 48 kişi hayatını kaybetti, 2009 yılında 92 kişi, 2010 yılında ise 105 kişi. Rakamlar her yıl artıyor. Bu da sektörde ihmal ve denetimsizlik olduğunu gösteriyor.''

Torun, madencilik sektöründe iş kazaların azalması için ''iş güvenliği yatırımı, planlama, çalışanların eğitimi ve sıkı kamu denetimi'' yapılması gerektiğini söyledi. Madencilik sektöründe işçi eğitimlerinin seviyesinin çok düşük olduğunu kaydeden Torun, ''Kamu denetimi de özelleştirmelerden sonra tamamen durdu, neredeyse artık hiç denetim yapılmıyor. Bütün bunlar iş güvenliği için büyük tehlike oluşturuyor'' diye konuştu.