MEB'den TEOG yerine kaosu artıracak sistem... Ya eğitim göçü ya imam hatip

<video:824676>

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla kaldırılan TEOG’un yerine Milli Eğitim Bakanlığı 51 gün sonra yeni sistemi açıklayabildi. Bakanlık 2 ay süren ve ailelerde endişe yaratan maratonun ardından “yeni sistem” diye geçmişe döndü. 1998’de 8 yıllık zorunlu eğitimle birlikte getirilen liselere geçiş sınavına benzetilen yeni sistemin adı “tercihe bağlı serbest kayıt sistemi” oldu. Buna göre fen liseleri, sosyal bilimler liseleri ve proje okullarının da aralarında bulunacağı 600 civarında lise, mayıs ayında MEB tarafından “sınavla öğrenci alan okul” olarak ilan edilecek. İsteyen tüm 8. sınıf öğrencileri bu 600 okul için MEB tarafından merkezi olarak yapılacak sınava girebilecek.

Okulların başlamasının ardından geçen 2 aya karşın 1 milyon 300 bin ortaokul son sınıf öğrencisi ve ailelerinin endişelerine neden olan sınav krizi, Bakan Yılmaz’ın açıklamalarının ardından yeni bir boyuta taşındı. Yeni sistemde, öğrenciler, haziranda temel dersleri içeren 60 soruluk sayısal ve sözel testlerden oluşan tek oturumlu sınava girecek. ‘Sınavsız sistem’ olarak duyrulan yeni modelde çocuklar 90 dakika boyunca Türkiye’nin en iyi liseleri için yarışacak. Sınav sonrası 5 tercih hakkı verilecek öğrenciler, tercihlerine göre kazandıkları okullara yerleştirilecek. Bu kapsamda öğrenciler kendi illeri dışındaki okulları da tercih edebilecek. Ancak sınava girmeyen ya da girdiği halde kazanamayan öğrenciler ise adreslerine en yakın liseler için tercihte bulunacak. Lise tercihi için mahalleler yerine “eğitim bölgeleri” belirleyecek bakanlık, böylece öğrencilerin istemediği bir okul türüne kaydolmasını engelleyecek. Yabancı liseler ile bazı özel statülü liseler de kendi sınavlarını kendileri yapabilecek.

Yılmaz, yeni liselere geçiş sistemini dün basın toplantısı yapmak yerine Anadolu Ajansı Editör Masası’nda açıkladı. Yılmaz, yeni sistemin ayrıntılarını şöyle anlattı:

Bakan yeni sınav sistemini açıkladı,sosyal medyadan tepki yağdı

Sınava isteyen girecek: Öğrencilerimiz sınava girmeden önce hangi okulların sınavla öğrenci alacağını öğrenecek. Bir öğrenci, ‘Ben bu okulların hiçbirini istemiyorum, sınava girmeyeceğim’ diyebilecek. Velilerimiz çocuklarını bu sınava ister yönlendirir, ister yönlendirmez. Bir liseye yerleşmek için bu sınava girmek zorunlu değil. Ama mevcut TEOG’da mutlaka ama mutlaka sınava girmek zorundaydınız. Bu sistem kaldırıldığında ‘Hakkâri’deki çocuk Ankara Fen Lisesi’ne girebilecek mi, bu fırsat tanınabilecek mi?’ diye soruluyordu. Bu sistemle bu fırsatı tanmış olduk.

Haziranda tek merkezi sınav: Sınav, merkezi olacak. Hepsi bulunduğu illerde yapılacak. Yine kendi okulunda, kendi sınıfında girecek. Bütün sorular merkezden bakanlığımızca hazırlanacak. Sınavı, haziran ayının ilk hafta sonunda tek sınav olarak yapacağız. Sonuçlar da haziran ayı içinde açıklanacak.

Sözel ve sayısal 60 soru: Sınav, çoktan seçmeli soruların yer aldığı, sözel ve sayısal olmak üzere 2 bölüm ve tek oturumdan oluşacak. Sınav, temel dersleri içerecek, toplam 60 sorudan oluşacak ve 90 dakikalık bir süre verilecek. Sınavı, 8. sınıf müfredatı ağırlıklı olmak üzere, 6., 7. ve 8. sınıf ders müfredatına, bu müfredatla amaçladığımız kazanımlara ve ders kitaplarımıza uygun şekilde yapacağız.

Sınava girene de 5 tercih hakkı: Sınava giren öğrencilere 5 tercih hakkı sunacağız. Ancak gerek bu sınava girenler gerekse de adrese dayalı kaydedilecek öğrencilerin duyurusunu aynı anda yapacağız. Ve merkezi olarak yerleştireceğiz.

Eğitim bölgeleri oluşturulacak: (‘Bölgede sadece imam hatip lisesi varsa, öğrenci kendi iradesi dışında imam hatipe mi gönderilecek’ sorusuna) Velinin tercihi dışında öğrencimizi herhangi bir okula göndermeyeceğiz. Biz eğitim bölgelerini öyle bir şekilde oluşturacağız ki, velimizin istediği meslek lisesi de, Anadolu lisesi de, imam hatip lisesi de olacak. Dolayısıyla eğitim bölgesi oluşturulması bu sorunu ortadan kaldıracak. Yine eğitim bölgesi oluştururken ortaokulla liseyi eşleştireceğiz. Ne eksik ne fazla, birbirine denk olacak.

Tercihe bağlı serbest kayıt sistemi: (Adrese dayalı sistemde okula kontenjandan fazla başvuru gelirse) Orada okul başarı puanını esas alacağız. Böylece hem okuldaki dersin öneminin hem de öğretmenin değerinin artacağını düşünüyoruz. Yeni sistemin adı, ‘Tercihe bağlı serbest kayıt sistemi’ olacak.

Yabancı liseler kendi sınavını yapabilecek: (Yabancı okullar ve bazı liseler özel sınav yapabilecek mi?) Özel sınav yapabilecekler. İsterlerse bizim sonucumuzu alırlar, isterlerse kendileri sınav yapabilirler.

Geçişlere müsaade etmeyeceğiz: (TEOG’la yerleşen çocuklar, bu yıl evlerine yakın olan okullara geçiş yapabilecek mi?) ‘Taban puanı kaldırdıysanız, geçmişte uygulanan sistemi bundan sonrasına uyarlayın’ diyebilirsiniz ama biz geçişlere müsaade etmeyeceğiz. Her sistem kendi artı ve eksisiyle dengededir. Eğer onu bozarsak sıkıntı olur. Daha önce TEOG puanı ile girmiş öğrencinin okulunda bir değişikliğe izin vermeyeceğiz.

Ayrım yok: Başarı düzeyine göre sınıf sınıf bir ayrım düşünmüyoruz. Okullarda ayrım yapılmasının bilimsel eğitim için sakıncalarını söyledik. O sakınca sınıflar için de geçerli.

Her şeyi ölçeceğiz: Örnek sorularımızı yayımlayacağız. 8. sınıf ağırlıkta olmak üzere 6, 7 ve 8. sınıftaki kazanımlar çerçevesinde her şeyi soracağız. Tarih, matematik, sosyal bilgiler, coğrafya yok denilmeyecek. 6, 7 ve 8’de verdiğimiz her şeyi ölçeceğiz.

SADECE 600 OKUL İÇİN SINAVA GİRECEKLER

Eğitim bölgesi ve sınavsız mahalli yerleştirme sistemini getirdik. Bu sistemde öğrencimiz, adresine en yakın okula yerleştirilecek. Öğrenci 5 tercihte bulunacak her okul türüne göre. Hiçbir öğrenciyi istemediği bir başka okul türüne yerleştirmeyeceğiz.

Ortaokula kayıt esnasında lisesini de öğrenecek: Yeni sistemle birlikte bütün veli ve öğrenciler ortaokula kayıt esnasında, bundan sonra hangi liseye gidebileceğini de bilebilecek. Tercihe bağlı ve adrese en yakın okula yerleştirme olacağı için, öğrencilerin üzerinden sınav baskısı kalkmış olacak. Bu, öğrencilerin yüzde 90’ından fazlası için böyle olacak.

Farklı düzeydeki öğrenciler aynı sınıfa: Bu sistemle adres bölgelerindeki liselere, farklı akademik düzeylerde, farklı bilgi ve birikimdeki öğrenciler gelecek, akademik çeşitlilik sağlanacak. Bu okulun başarı seviyesini yükseltecektir. En düşük dilimdeki çocukları aynı sınıfa koyduğunuzda bu çocuklar öğretmene soru bile sormuyor. Öğretmenin de motivasyonu kalmıyor.

Hedef sınavsız geçiş: Esas gayemiz sınavsız liselere geçişi sağlayabilmek. Bunun için bizim bütün liselerimizi fen lisesi, sosyal bilimler liseleri ve proje okulları ayarına çıkarmamız lazım. Bu yolda çok büyük bir mesafe de kat ettik. Bu süreç içinde göreceksiniz, liselerimiz başarılı oldukça o nitelikli okullar bölümüne alınacak.

600 okul belirlenecek: Öğrencilerin yüzde 92’si böyle yerleştirilmiş oldu. Nitelikli okullar var. Mesela fen liseleri. Ülkemiz genelinde 17 bin 749 ortaokulumuz var, farklı türlerde olmak üzere de 11 bin 57 lisemiz var. 8. sınıfta da 1 milyon 200 bine yakın öğrencimiz var. Ülke genelinde belirlediğimiz farklı illerdeki sınırlı sayıdaki okulumuza sadece isteyen 8. sınıf öğrencilerinin girebileceği bir sınav hazırladık. İsteğe bağlı. Okulları biz belirleyeceğiz, 600 gibi bir rakam. Fen liseleri, sosyal bilimler ve proje liseleri bu okullar arasında bulunuyor. Bu liselerin ismini ve sayısını mayıs ayında açıklayacağız.

Yeni sistem açıklandı kaygılar arttı: ‘Yüzde 90 niteliksiz’ ilanı

Yarış daha zor olacak

Eğitim uzmanı Şükrü Balun, yeni sistemin, sınavla öğrenci alacak okul sayısı ve kontenjanının az olması nedeniyle başarılı öğrenciler arasındaki yarışı daha zor hale getireceğini söyledi. Sınav maratonunun daha çetrefil bir hal alacağını belirten Balun, ‘‘6-7 ve 8. sınıfların temel derslerini dahi baz alsak, 60 soru ile 3 yılık bir eğitimin ölçülüp değerlendirilmesi, ölçme değerlendirme ilkelerine de aykırıdır. Çünkü neredeyse ders başına 2 soru ile bir sınav yapmak durumunda kalacağımız gibi, o dersin bütün hedef ve kazanımlarını da 2 soru ile ölçmüş olacağız ki, bu da ölçme değerlendirme açısından mümkün gözükmemektedir’’ dedi.

Balun’un yeni sisteme yönelik eleştirileri şöyle:

‘‘Aileler sosyo- kültürel yapısı yüksek olan okulların çevresine taşınmaya başlayacak. Sınav sistemi bu haliyle kalacak olursa birçok adres sahtekârlıklarının da ister istemez zorlandığı bir süreç yaşanacaktır. İkametgâh bu yolla eğitim sistemimizin en önemli parçası haline getirilmiştir. Yeni sistem eğitim sistemimizin niteliğini artırmaktan çok, hileli adres oranını artıracaktır.’’

İHL dayatması

İmam hatiplerdeki kontenjan sorununun çözüleceğini de belirten Balun, ‘‘Veliler çocuklarını gönderecekleri normal lise bulmayacak. Çevresinde yeteri kadar Anadolu lisesi olmayan öğrenciler imam hatiplere zorunlu olarak yerleştirilecekler. ‘Hiçbir öğrenci istemediği okula gitmeyecek’ açıklaması gerçeklikten uzak bir vaattir’’ dedi.