Merkez Bankası'nda kâr oyunu

Faik Öztrak, “yapılan işlemin karşılıksız para basmaktan farkı olmadığını” belirterek “Kısa vadeli siyasi çıkarlar için Türkiye’nin uzun dönemde para politikasının güvenilirliğini sarsacak bu tür işlemlerin sonu her zaman hüsran olmuştur” dedi.

Öztrak, MB’den Hazine’ye aktarılan dönem kârıyla ilgili önemli bir iddiada bulundu. Edinilen bilgiye göre, MB Genel Kurulu bu yılın ocak ayında olağanüstü toplanarak, 35.2 milyar TL’si geçen yıla ait kâr payı ve 5.3 milyar TL’si önceki yıldan kalan ihtiyat akçesi olmak üzere toplam 40 milyar TL’nin üzerinde parayı hissedarlarına dağıttı. Fakat bu paranın 35 milyar TL’lik aslan payını oluşturan kâr payı üzerinde önemli iddialar gündeme geldi.  

ALIŞILMADIK HAREKETLER...

İddiaya göre MB bilançosunda özellikle 2019 Ekim ayından bu yana alışılmadık hareketler görülüyor. 2019’un son 2.5 aylık döneminde döviz kurunda anlamlı bir değişme olmamasına karşın MB’nin kur farkından kaynaklanan hesap hareketlerinin izlendiği “değerleme” hesabında 20 milyar TL’lik bir düşüş yaşandı. Aynı dönemde MB kârının izlendiği “diğer kalemler” hesabında ise 22.8 milyar TL’lik bir artış gerçekleşti.

Bu durum MB’nin “değerleme” hesabında izlenmesi gereken bir paranın “diğer kalemler” hesabına aktarıldığı, bu yolla MB’nin bu yılın başında dağıttığı kârın yüksek gösterildiği yönündeki kuşkuları artırdı. CHP’li Öztrak, “Bu yapılanın karşılıksız para basmaktan farkı yoktur. Kısa vadeli siyasi çıkarlar için Türkiye’nin uzun dönemde para politikasının güvenilirliğini sarsacak bu tür işlemlerin sonu her zaman hüsran olmuştur” dedi. 

Öte yandan, 2019’da bütçede tahakkuk etmeyen 26.5 milyar TL tutarında bir gelirin de “Hazine nakit hesaplarına gelir olarak kaydedildiğine” dikkat çeken Öztrak, “Bütçede tahakkuk etmeyen bir gelirin nereden ve nasıl tahsil edilerek Hazine nakit dengesine gelir yazıldığı anlaşılamamaktadır” ifadelerini kullandı. 

ALBAYRAK’A SORDU

Öztrak, söz konusu iddiayı TBMM gündemine de taşıdı. Öztrak, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın yanıtlaması istemiyle verdiği önergede, şu soruları sordu:

“2018 ve 2019 yıllarında Hazine nakit gelirleriyle, Merkezi Yönetim Bütçe gelirleri arasındaki olağanüstü farkın sebebi nedir? 2018 ve 2019’da Merkezi Yönetim Bütçe geliri olarak tahakkuk etmemiş gelirler, Hazine tarafından nereden ve nasıl tahsil edilmiştir? Merkezi yönetim bütçe dengesi ile nakit dengesi arasında geçişi sağlayan ‘Emanet ve Avans hesapları’ 2019’da neden sıfır (0) bakiye vermiştir? 15 Ekim-31 Aralık 2019 tarihleri arasında MB’nin net döviz pozisyonu artarken ve dolar kurunda anlamlı bir değişiklik olmamışken MB değerleme hesabında gerçekleşen yaklaşık 20 milyar liralık gerilemenin sebebi nedir? 15 Ekim-31 Aralık 2019 tarihleri arasında TCMB’nin kâr ve zarar gelişmelerinin izlendiği ‘Diğer Kalemler Hesabı’ndaki 22.8 milyar liralık artışın sebebi nedir?”