NATO zirvesinde Rusya'ya sert kınama

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Antalya'da devam eden NATO Dışişleri Bakanları Zirvesi'nin ilk gününde öğleden sonra gerçekleşen NATO Ukrayna Komisyonu Toplantısı'nın ardından kameralar karşısına geçti.

Stoltenberg, basın toplantısında komisyon olarak son derece yapıcı bir toplantıyı tamamladıklarını belirterek, "NATO Ukrayna'nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne desteğini kararlı biçimde sürdürmektedir. Ukrayna'nın kendi geleceğini tayin etme hakkına da saygı göstermektedir" dedi.

Bu noktada dışardan müdahale olmaması gerektiğinin altını çizen Stoltenberg, şunları söyledi: "Rusya'nın saldırgan eylemlerini kınıyoruz ve Rusya'ya uluslararası anlaşmalara tam olarak uyma konusunda çağrıda bulunuyoruz. Rusya'nın Kırım'ı ilhakı yasadışıdır, gayrimeşrudur. Bunu tanımadık, tanımayacağız. Rusya'nın Kırım'da devam eden ve geniş kapsamlı askeri varlığını da kınıyoruz. Diğer taraftan Kırım'da nükleer silahların ve ileri sistemlerin konumlandırılması hususlarında derin bir endişe duyuyoruz. Rusya'nın Karadeniz bölgesinde askeri varlığını artırma yönünde attığı adımlardan da endişe duyuyoruz. Bu, bölgenin istikrarını tehdit etmektedir. Minsk Anlaşması Doğu Ukrayna'da itilafın diplomatik yollar ve diyalog yoluyla çözülmesi için en iyi fırsatı yaratmaktadır. Fakat ateşkes ihlallerinde bir artış görmekteyiz."

Bu ihlallerin ayrılıkçılar tarafından gerçekleştirildiğini belirten Stoltenberg, Rusya'nın ayrılıkçılara devam eden desteği ve AGİT gözlemcilerini engellenmesinden duydukları endişeyi dile getirdi. Bütün bunların Minsk Anlaşması'nın ihlali anlamasına geldiğini belirten Stoltenberg, herkesin bu anlaşmanın tam olarak uygulanması konusunda sorumluluğu bulunduğunu belirterek, Rusya'ya, Doğu Ukrayna'nın istikrarının kasıtlı şekilde bozulmasını durdurması, ayrılıkçılara verdiği desteği sonlandırması, Ukrayna ve sınırlarından kuvvetlerini ve teçhizatını çekmesi, siyasi çözüme yönelik adım atması çağrısında bulundu.

Bunun karşısında Ukrayna'nın reform ve uzlaşma konusunda attığı adımları memnuniyetle karşıladıklarını, çabalarını desteklediklerini açıklayan Stoltenberg, “Müreffeh ve demokratik bir gelecek sağlamanın yolu reformlardan geçer. Ukrayna'nın kendini savunma gücünü artırabilmesi için de işbirliği yapmaya devam ediyoruz" dedi. Bu desteğini komuta kontrol, lojistik, siber savunma ve yaralı askerlerin rehabilite edilmesini kapsadığını belirten Stoltenberg, Ukrayna'ya destek kapsamında NATO Kiev ofisini de güçlendirdiklerini söyledi. Stoltenberg, Ukrayna hükümetine ve Savunma Bakanlığı'na danışmanlar gönderdiklerini ve sonbahar aylarında NATO liderliğinde afetle mücadele tatbikatı yapacağını da sözlerine ekledi.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, NATO'nun Ukrayna'ya yönelik destekleri kapsamında yeni birtakım fonların kurulmasının gündemde olup olmadığına yönelik soruya, "Fonlar kurduk, farklı programları finanse ediyoruz" diye karşılık verdi.

NATO'nun ayrıca Ukrayna'ya güçlü bir siyasi desteği de bulunduğunu belirten NATO Genel Sekreteri, bunun devam edeceğini söyledi. Bunu büyük bir destek paketi olarak değerlendiren Stoltenberg, desteğin siyasi, uygulamalı ve ikili desteklerden oluştuğunu kaydetti. Stoltenberg, 'NATO ile Rusya arasındaki durum, soğuk savaş dönemi Rusya ile ABD arasındaki duruma benzetilebilir mi' sorusunu "Bence doğru bir niteleme olmaz" diye yanıtladı.

Soğuk savaş dönemiyle aynı durum içinde olmadıklarını kaydeden NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, “İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra başlayan, 1989 Berlin Duvarı'nın yıkılmasına kadar devam eden farklı bir durum söz konusu. Çünkü iki askeri blok vardı, Varşova Paktı ve NATO. İdeolojik olarak da mücadele vardı. Bütün dünyayı da etkiledi bu. Net farklar var" açıklamasını yaptı.

NATO ve Rusya'nın stratejik bir ortaklık içinde de olmadığını aktaran Stoltenberg, “Soğuk savaş bittikten sonra aslında stratejik ortaklık kurmaya çalışmıştık. Ama geliştirmeyi başaramadık. Ama soğuk savaştaki gibi bir durum içinde de değiliz. Daha farklı, kendine özgü bir durum içindeyiz" dedi.

Bu durumun ittifakın yeni bir güvenlik ortamı içinde olmasını gerektirdiğini belirten Stoltenberg, “Biz de tam onu yapmaya çalışıyoruz. Kuvvetlerimizin hazırlıklarını o yönde yapmaya çalışıyoruz. Komşuluk ilişkisi içinde olduğumuz Moldova, Gürcistan ve Ukrayna'yla, doğudaki ve güneydeki komşularımızla bir arada bunları yapmaya çalışıyoruz. Dolayısıyla kararlı bir şekilde yanıt veriyoruz ve her şey savunmaya yönelik, uluslararası yükümlülüklerimizle tam mutabakat halinde gerçekleşiyor" diye konuştu.