Picasso’nun Mona Lisa’sıydı

Picasso’nun en büyük özelliklerinden biri de sanat yaşamı boyunca sonsuz bir değişkenliği yakalamış olmasıdır belki de ama kübist dönemi dışında, kadınlar, en çok işlediği konuların başında gelir. Ne ki, Picasso da kadınların yaşamında en çok yer tuttuğu sanatçıların baş sıralarındadır.

1904’te Paris’e yerleştikten sonra birlikte olduğu Fernande Olivier; 1911’de tanışarak “Eva” adını taktığı Marcelle Humbert; 1918’de evlendiği dansçı Olga Kohlova; 1930’ların ilkyarısında birliktelik yaşadığı Marie-Therese Walter; 1936’da yaşamaya başladığı Dora Maar; 1946’da tanışıp 1953’te ayrıldığı Françoise Gilot; 1961’de evlendiği Jacqueline Roque, Picasso’nun sanat yaşamının farklı dönemlerini yansıtan yapıtların konuları olmuşlardı aynı zamanda.

Sonradan Gilot’nun anılarında “Mavi Sakal”a benzeteceği Picasso’yla ilişkisi olan kadınların hiçbiri “yara almadan” atlatamadı bu birlikteliği. Dahası, sevgilisi Marie-Therese ve ikinci karısı Jacqueline intihar etti. Picasso’ya birkaç aylığına da olsa, bulaşıp da bu ilişkiden “yarasız” çıkan tek bir kadın oldu: Sylvette David.

1954 baharında, Côte d’Azur’de, Vallauris kasabasında tanıştıklarında, Picasso 73, Sylvette 19 yaşındaydı. Bu at kuyruklu sarışın kız ilk karşılaşmada ilgisini çekti Picasso’nun. Çok kısa bir sürede, 60’tan fazla portresini yaptı Sylvette’in… Desenler, heykeller, resimler…

Siyah, beyaz ve grinin baskın olduğu at kuyruklu Sylvette portreleri, o yaz Paris’te sergilendiğinde, sanat dünyasında büyük bir sürpriz yarattı. Life dergisi, Picasso’nun sanatında yeni dönem açıldığını yazacak kadar ileri gitti: “At kuyruğu dönemi”! Ama çok geçmeden, sanat tarihçileri ve eleştirmenlerinin, Sylvette portrelerini pek o kadar umursamadıkları görülecekti.

Sylvette’le tanıştığında Picasso’nun özel yaşamı tam bir karmaşa içindeydi. Uzun süredir birlikte olduğu, iki çocuğunun annesi Françoise Gilot tarafından terk edilmişti. Kaygılı, kırılgan ve yaşlı Picasso, Sylvette’in gençliğinde teselli bulmuştu.

Ama hiçbir zaman gerçek anlamda birlikte olmadılar. Dahası, Sylvette ona hiçbir zaman çıplak poz vermeyecek kadar ürkek ve utangaçtı ve Picasso’nun çok geçmeden Jacqueline Roque ile tanışmasıyla birlikte, at kuyruklu, başlıklı ceketli Sylvette portreleri unutulur gibi oldu.

Bu portrelerin önemli bir bölümü şimdilerde Almanya’da, Kunsthalle Bremen’de sergileniyor. Galerinin yöneticisi Christoph Grunenberg’e göre, Sylvette’li desenler, resimler ve heykeller, Picasso’nun bir üsluptan bir başka üsluba kolaylıkla geçiveren inanılmaz virtüözitesini yansıtıyor.

Ama işin asıl şaşırtıcı yanı, bugün 80 yaşında olan ve yıllardır Lydia Corbette adıyla İngiltere’de kendi çapında bir ressam olarak yaşayan Sylvette’in, Londra’daki Francis Kyle Gallery’de bir sergi açmış olması.

Daily Telegraph gazetesinin sanat eleştirmeni Alastair Sooke, birkaç yıl önce Sylvette’i Devon’daki atölyesinde ziyaret etmiş. “Bellek çantam” dediği eski bir deri çantadan çıkardığı gazete ve dergi kesiklerini, Picasso’yla çekilmiş siyahbeyaz fotoğraflarını gösteren Sylvette, “Ona hiçbir zaman yeterince teşekkür edemedim” demiş. “Picasso beni ölümsüzleştirdi. Mona Lisa gibiyim. Ne dersiniz, müthiş, değil mi?”