Raina Telgemeier'den 'Kardeşim ve Ben'

Çocukluğunda Asteriks, Tenten gibi çizgi romanlar okuyarak bu türü sevmiş biri olarak ülkemizde yetişkin ve çocuk çizgi romanı basan yayınevlerinin çoğalmasına çok seviniyorum. Desen Yayınları sadece bu alanda kitaplar yayımlayarak çizgi roman kültürüne katkıda bulunmaya devam ediyor.

Kardeşim ve Ben, yazar ve ressam Raina Telgemeir’in Gülümseme adlı kitabının devamı. Anna, abla olmak için sabırsızlanıyor. Fakat kardeşi Amara doğduktan sonra hiçbir şeyin beklediği gibi olmadığını anlıyor. Amara şirin ama huysuz bir bebek; çoğunlukla kendi başına oynamayı tercih ediyor.

Onların ilişkileri yıllar boyunca böyle bir düzlemde sürüyor. Anna, Amara, küçük kardeşleri Will ve anneleri ile birlikte San Francisco'dan Colorado'ya bir minibüste yapılan yolculuk bakalım onların ilişkisini nasıl etkileyecek? İki kız kardeş arasındaki gerginliğe tanık olurken aslında ailenin büyük bir değişikliğin eşiğinde olduğunu da fark ediyoruz. Anna ile Amara’nın farklı kişiliğe, değişik ilgi alanlarına sahip olmasına karşın bu farklılıkların üstesinden nasıl gelebildiği incelikle anlatılıyor.

Aile motifini odağına alan Kardeşim ve Ben otobiyografik bir çalışma. Kitabın sonundaki fotoğraflar da bunun kanıtı.

Yazarın aile tarihini böyle bir hikâye ile paylaşması okurlara yaşadıklarını kayıt altına alması için esin verecek. Yazarın beslenme kaynakları hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlayacak. Zekice anlatılan bu sıcacık, içtenlikli hikâye bir çizgi romandaki konuların çok gerçekçi olabileceğinin de iyi bir örneği aslında. 

 
DOKUZUNCU SANAT

Çizgi Roman Senaryosu adlı kitabında Ümit Kireççi çizgi romanın tarihsel kökeniyle ilgili görüşlere yer verirken çizgi romanın öncüsü olarak on sekizinci yüzyılda çalışmalarında resimle yazıyı birleştiren, W. Hogarth’dan söz ediyor. “Çizgi resim” sözcüğünün ilk defa bu resimler için kullanıldığı ve konuşma balonlarının ilk kez Hogarth tarafından kullanıldığı bilgisini veriyor. Tarihsel örneklerden bugüne uzanan çizgide, dünyanın dokuzuncu sanat olarak kabul ettiği çizgi romanın hangi aşamalardan geçtiğine baktığımızda ülkemizde çizgi roman yazarlarının daha çok yüreklendirilmesi gerektiği ortaya çıkıyor. Karamaske, Mandrake, Tarzan, Swing, Karaoğlan çizgi romanlarıyla büyüyen yetişkinlerin kendi çocuklarının çizgi roman okumasını neden desteklemediğini de anlamakta zorlanıyorum.

Çocuk edebiyatımızda bu alanda ürün vermiş yazarlarımız olsa da çocuk yazınında çizgi roman ekolümüzün varlığından söz edemeyiz. Kardeşim ve Ben’i okuduktan sonra ülkemizde çizgi roman üstüne düşünen yazar, editör, kaligrafist, grafiker ve illüstratörlerin çoğalmasını diledim. Benim de üyesi olduğum Çizgi Roman Okurları Platformu (ÇROP) sayesinde yüreği çizgi roman için atan daha çok edebiyatçı ve çizer biraraya gelip çocuk edebiyatının bu alanındaki eser eksikliğini masaya yatırabilir.
 
İNCE YAŞAM DERSLERİ

Kız kardeşler arasındaki gergin ilişki anlatılırken geri dönüşlerden de yararlanılıyor. Bu geri dönüşlerde ailenin yaşadığı mutlu anlar da anımsanıyor, anlatıdan ince yaşam dersleri sızıyor. Karakterlerin ve hikâyenin temelini atmak için kullanılan geri dönüş yönteminde, arkaplanı olarak farklı renkli panellerin kullanılmasını çok sevdim. Küçük okurların geçmişin anlatılmaya başlandığı sayfaları algılayabilmeleri için o bölümleri değişik renkteki sayfalarda okuması zekice yapılan bir tasarım. Belki de Raina Telgemeier’in klasik çizgi roman tarzında modern bir bükülme yarattığı söylenebilir. Geçmişin okura gösterilmesi, ailede ilişkilerin nasıl değiştiğine odaklanılması açısından da önemli.  

Anna minik okurların kolayca sevebileceği bir karakter. Onların hikâyesi pek çok kardeşin yaşadıklarından farklı değil. Kardeşler arasındaki dinamiğin mizahi bir dille anlatılmasının yanı sıra, ailenin bütününün birbirinden nasıl etkilendiği de görülüyor. Örneğin, babası işini kaybeden çocukların buna tepki vermeleri gibi. Kitabın şirin çizimleri çocuklara keyifli bir okuma deneyimi yaşatacak.
Kardeşim ve Ben çocuk okurlara bir solukta okuyabilme rekoru kırdırabilecek bir kitap. İyi okumalar.
 
Kardeşim ve Ben / Raina Telgemeier / Çeviren: Mert Batırbaygil / Desen Yayınları / 2017 / 206 s. / 9+