Rakıda 175 lira isyanı: Herkes kaybediyor

Mey Diageo Genel Müdürü Levent Kömür, alkollü içkiler üzerindeki yüksek vergilere isyan etti. Kömür, ocak ayı başında alkollü içkide Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) yüzde 17.07 arttığını ve 70’lik rakının 160 TL’den 175 liraya yükseldiğini anımsattı. 70’lik rakının 130 lirasının vergilerden oluştuğuna dikkat çeken Kömür, “Benim isyanım adaletsiz vergi sistemine. Herkes kaybediyor” dedi. Levent Kömür çevirimiçi düzenlediği toplantıda şu tespitlere yer verdi:

- Ocak ayında 70’lik rakıya zam gelmeden önceki fiyatı 160 liraydı. Bu ürüne yaklaşık 20 TL kadar ÖTV zammı geldi. Ürünün fiyatı 45 TL enflasyonu yüzde 10 alsanız 5 lira da oradan gelir, toplam fiyat 185 TL’ye çıkardı. Ama biz 175 liraya satıyoruz. Bu fedakârlığı bir kere yapabiliriz. Ben ürünü 45 liraya da 175 liraya da satsam aynı kârı yapıyorum. Etil alkolden daha yeni 150’ye yakın yurttaşımızı kaybetmişiz. En azından biz 10 lirayı almayarak destek olalım dedik. Ama 6 ay sonra yine vergi artacak o zaman rakamlar bambaşka olacak. Olaya tüketicinin açısından bakmak gerekiyor.

7 OYUNCUDAN 6’SI MUTSUZ

- Her yıl yaklaşık 12-13 milyon litre hazır alkolden üretim yapılıyor. Çiftçi para kaybediyor. İşçi üretim kaybından dolayı işini kaybetme aşamasında. Tüketici ya gücü yetmiyor almaya ya da gidip başka yollara sapıyor hayatını kaybediyor. Devlet 2.5-3 milyar TL’ye yakın vergi kaybediyor. Bu vergi siteminden mutlu olan tek yer etil alkol ithalatçıları. Eğer bir sistemin içinde 7 oyuncu 6’sı mutsuz 1’i mutluysa bir adaletsizlik vardır. Bu vergi sistemi ithalatın artmasına insanların hayatını kaybetmesine sebep oluyor. Bunun değişmesi lazım. 

ÖTV’DE BU KADAR ARTIŞ BEKLEMİYORDUM

- Ben ocak ayında gerçekten hiç ÖTV’nin bu kadar artacağını beklemiyordum. Çok büyük sürpriz oldu. Çok da üzüldüm. Rakının zamlardan sonraki ilk fiyatını ben görüyorum, önerilen fiyatı ben imzalıyorum. 

- Rakının ihracatta kilo başı ihracat değeri 8 dolar. Çimento 0.2 dolar. Rakı çok değerli bir ihraç kalemi. Sıfır ithal girdiyle üretiyor. Otomotiv sektöründe ihracat birim değeri 6 dolar. Ama yüzde 70’i ithal girdi. Rakıda 45 milyon dolarlık ihracatımız var. Şili’nin yıllık şarap ihracatı 2 milyar dolar. İhracatla gündeme gelmemiz lazım.

ÇİFTÇİ YILDA 250 MİLYON TL KAYBEDİYOR

- 12-13 milyon litrelik hazır alkol kullanımı çiftçinin her yıl 250 milyon daha az para kazanması demek. En başta çiftçi kaybediyor. Devletin yaklaşık 2.5-3 milyar liralık vergi kaybı var. 

TÜKETİM DEĞİL ÜRETİM DÜŞÜYOR

- Rakı tüketimi azalmıyor, üretimi azalıyor. Tüketimin 12-13 milyon litresi hazır alkolden üretiliyor. Tüketici buna rakı diyorsa rakıdır. 2019 rakamına bakarsak rakı üretimi 28 milyon litre civarında. Son 3-4 yıldır tüketim ise 40 milyon litre civarında.

- Dünyada alkollü içkiye vergi uygulayan tek ülke biz değiliz. Litre başına vergi miktarı parasal olarak en yüksek ülke İsveç. Finlandiya ikinci, İrlanda üçüncü Türkiye dördüncü sırada yer alıyor. Kişi başı gelire baktığımızda en yüksek vergi Türkiye’de. 

- Kişi başı içki tüketimine baktığımızda en yüksek ülkeler Litvanya, Çek Cumhuriyeti, Almanya, İrlanda. En düşük ülkeler de İtalya, İspanya ve Türkiye. Kişi başına tüketimin düşük olduğu ülkelerde vergi de düşük. Kişi başına tüketimin yüksek olduğu ülkelerde vergi yüksek. Burada tek istisna var Türkiye. Kişi başı tüketim düşük vergi yüksek.

- Biz vergi adaletsizliğini sadece sözle değil yazılı da söylüyoruz yetkililere. Maliye Bakanlığında üst düzey herkesle görüşüyoruz dinliyorlar da. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan göreve geldikten 1 ay sonra bize randevu verdi. Gerçekten dertlerimizi dinledi. Yetkililerden aksiyon bekliyoruz.

RAKININ ÖTV’Sİ 8 KAT ARTTI

- 2010 yılını baz aldığımızda yeniden değerlenme oranı 2.82 kat, TÜFE 3 kat, ÜFE 3.5 kat, gıda enflasyonu 3.5 kat, motorlu taşıtlar vergisi 4.3 kat, rakının ÖTV’si 8 kat, biranın ÖTV’si 7 kat artmış, şarabın ÖTV'si 6 kat arttı. 

- Alkollü içkiye zam geldikçe enflasyonu da körüklüyor. Devlet sigaradan 4 lira topluyor içkiden 1 lira. Enflasyon sepetindeki yerine baktığımızda sigaranın oranı yüzde 5.7. Alkollü içkinin ağırlığı yüzde 0.3. İçkinin enflasyonda bir sinyal etkisi yarattığına inanıyorum.

- Ortak meseleler için rakı, şarap, bira üreticileri bir araya geliyoruz. Bir araştırma bir çalıştay yapılmasını gerektiğine inanıyoruz. Sektörün bir olup meramı neyse anlatabiliyor olması lazım. Bu konuda önemli adımlar attık.

Tarafsız, doğru ve ilkeli gazeteciliğin adresi Cumhuriyet artık Telegram'da.
Gündem yoğunluğundan gözünüzden kaçan haberleri görmek, son dakika gelişmelerini takip etmek ve Telegram'a özel içerikleri kaçırmamanız için kanalımıza abone olun. https://t.co/xqK2PpSgV0 pic.twitter.com/KMV7tWCwWb

— Cumhuriyet (@cumhuriyetgzt) January 15, 2021