'Samsun madımağı' yok olma tehlikesiyle karşı karşıya

Orman ve Su İşleri Bakanlığınca endemik bitkiler konusunda yürütülen çalışmada, Karadeniz Bölgesi'nde "Samsun madımağı"nın varlığı da araştırıldı. Araştırmada, bölgede "Samsun madımağı"nın sayısının azaldığı, bitkinin korunması için önlem alınması gerektiği vurgulandı.

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Fergan Karaer, AA muhabirine, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce yürütülen "Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi" kapsamında Samsun'un proje koordinatörü olarak görev aldığını belirtti.

Projenin 2015 yılı itibarıyla tamamlandığını ifade eder Karaer, söz konusu çalışmada 4'ü OMÜ'den olmak üzere 16 kişinin görev aldığını, çalışmada ilginç bilgilere ulaştıklarını dile getirdi.

Çalışmada Türkiye ve dünya için yeni cins ve bitki türleri bulunduğunu aktaran Karaer, şöyle devam etti: "Bunlar içinde bize göre en önemli ve acil tedbir gerekli olanı da Polygonum Samsunicum'u, yani 'Samsun madımağı'nı tekrar bilim dünyasıyla tanıştırmak olacaktır. 'Samsun madımağı' dünyada sadece Ladik'te var ve Ladik'te tehlike altında. Biz bu bitki ile ilgili daha önceki çalışmalarda elde edilen verileri 2000 yılında basılan 'Türkiye'nin Bitkileri Kırmızı' kitabına yazmıştık. Bu kitap Türkiye'deki bitki türlerinin en kapsamlı koruma durumunu belirtmektedir."

Yapılan çalışmada söz konusu bitkinin 112 kökünün kaldığını belirlediklerini, bu nedenle bitkinin mutlaka korunması gerektiğini vurgulayan Karaer, "Samsun madımağı"nın korunması için proje hazırlayarak bitkinin sayısını artırmayı hedeflediklerini aktardı.

Karaer, bitkinin korunması için Ladik'teki yerel yöneticilere konunun iletildiğini ve bitkinin ilk aşamada izlemeye alınarak konuyla ilgili Orman ve Su İşleri Bakanlığı'na bilgi verildiğini kaydetti.

Biyolojik çeşitlilik projesi kapsamında bazı türlerin izlenmesini istediklerini, bu türlerde birinci sırayı "Samsun madımağı"nın aldığını aktaran Karaer, şöyle konuştu: "OMÜ olarak hazırlayacağımız bilimsel araştırma projesiyle gerektiğinde bitkiyi bulunduğu yerden taşıyıp popülasyonunu artıracağız. Bu bitkilerin yerinde koruma ve taşınarak koruma olmak üzere iki korunma prensibi var. Biz bunun değerlendirmesini yaptığımızda büyük ihtimalle bu bitkinin yerini değiştirmiş olacağız. Çünkü bulunduğu yer tehlike altında ve sürekli tahribata uğrayacak bir yerde. Bitkiyi bulunduğu bu yerden alıp başka bir yere götüreceğiz ve orada büyümesini sağlayacağız. Bu şekilde popülasyon artışının ne aşamada olduğunu göreceğiz."

'Tarla sahibi bilmeden bitkiye zarar veriyor'

Karaer, bitkiyi ilk defa Ladik'te 1972 yılında Hacettepe Üniversitesinden Prof. Dr. Şinasi Yıldırımlı ile Ege Üniversitesinden Erkunter Leblebici'nin keşfettiğini ve bilim dünyasına ilan ettiğini dile getirerek, halk arasında bilinen madımağın yıllık bir bitki olduğunu ve topraktan kolayca toplanabildiğini ancak "Samsun madımağı"nın çok yıllık bir bitki olduğunu, tabanının çalımsı özellikte bulunduğunu kaydetti.

Türün bulunduğu yerde tohumla çoğaldığını anlatan Karaer, bitkinin çoğalmaya fırsat bulamadan çiftçilerin doğal olarak, bilmeden bitkinin yer aldığı tarla kenarını da sürdüğünü, bu nedenle bitkinin kök sayısının azaldığını vurguladı.