Şanlıurfa... AKP Diyanet'le sıkıştırıyor, HDP Said Nursi ile yanıt veriyor

Kürsü denen kısa tabureye oturur oturmaz dörtgen beyaz kağıt masaya yerleşiyor. Arkasından kıyılmış soğan, közlenmiş biber, taze nane geliyor. Bir mi bir buçuk mu? Karşımda kuyruk yağı ile sapladığı ciğeri ateşin üstünde yelleyerek hazırlayan ustaya bakıyorum. “Bir buçuk.”Dew?.. (Ayran) “Tabii tabii..”

Hamidiye Meydanı’nda İkiler Ciğercisi. Çarşının hemen girişinde. Kıpır kıpır canlı gözüküyor çarşı. Ama sokaklarına girdiğinizde, esnafla konuştuğunuzda “kalabalık çok, iş yok” diyor herkes. Sadece sözle olmaz, rakama da bakmalı. Şanlıufra TÜİK’in 2014 verisine göre yüzde 17.4 ile ülkede işsizliğin en yoğun yaşandığı illerden biri. Şehrin merkezinde “amele pazarı” diye anılan yer... İş bekleyen insan dolu. Şanlıurfalı kadar savaştan kaçmış Suriyeliler de iş bekliyor. Duvar ustası, sıvacı eskiden günlüğü 40 ile 50 TL arasında değişen yevmiye ile çalışırken Suriyeliler aynı işi 20 TL’ye yapıyor. Şanlıurfalı savaş cehenneminden kaçanlara yüreğini açsa da işsizlik ateşi şehre düşmüş “homurtular” artmış.

Kepenkler kapalı

Yıllardır gelip gittiğim, 2014 yerel seçimlerini de izlediğim şehir burası. 30 Mart seçimlerinde AKP’nin adayı Celalettin Güvenç’in karşısına çıkarak 246 bin oy alan Osman Baydemir (yüzde 30.7, AKP 487.330 yüzde 60.76) bu seçimlerde HDP’nin birinci sıra adayı. Sokak sokak geziyor.

Yaptığı esnaf ziyaretine ben de izlemek için katılıyorum. Soruları, mesajları not alıyorum. İki konu öne çıkıyor “işssizlik” ve Selahattin Demirtaş’ın “diyaneti kaldıracağız” sözleri. Demirtaş’ın “Diyanet devletin dinini anlatıyor” diye karşı çıkıp, inançların daha özgür yaşanması için yerine önerdiği “inanç kurumu” Şanlıurfa’da genelde “Diyanet’i kaldıracağız” kısmıyla algılanmış. Bu algı “din”in hayatın ve siyasetin tam göbeğinde olduğu şehirde HDP adına olumsuz puan almış. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın elinde Kürtçe Kuran bölgede meydan meydan dolaşması boşa değil yani.

Baydemir’e yollarda seçim için ziyaretlerde “Diyanet” konusu sorulduğunda “insanların dinini özgürce yaşamasının teminatıyız” diyor, Said Nursi’den kimi alıntılar yaparak yanıt veriyor.

Baydemir ile gezinin ardından sohbet imkânı da buluyoruz. Orada da şu vurguyu yapıyor:

“Hükümet din konusunda bir algı operasyonu yapıyor. Mensubu olduğumuz halk, hiçbir karşılık beklemeden Selahaddin Eyyubi’den bugüne İslam’a hizmet etmiş bir halktır. Bu coğrafyanın mayasında iman ve itikat vardır. Üstad Bediüzzaman’ın da vurguladığı gibi “İslamın ümmetinin yetim bir halkı varsa o da Kürtlerdir.”

AKP’nin ülkede ve bölgede yürüttüğü “din” merkezli siyasetine HDP Şanlıurfa’da Baydemir aracılığıyla yanıt veriyor. AKP; Baydemir için 2014 yerel seçimlerinde “gelirse kepenkler kapanır” diye propaganda yapmıştı. HDP bu algıyı şehirde aşmış gözüküyor. “Kepenkler şu an kapalı ama benim yüzümden değil AKP’nin Suriye politikası yüzünden, Mürşitpınar ve Ceylanpınar gümrükleri açılmalı ki Şanlıurfa’da ticaret canlansın” diye ekliyor. HDP’nin diğer adaylarından en popüleri Abdullah Öcalan’ın yeğeni Dilek Öcalan. İlde çok ön plana çıkmıyor. Ağırlıklı olarak ilçelerde “kadın buluşmalarında” çalışıyor.

AKP’ye gelince. Burası partinin bölgedeki kalesi. 2011 genel seçimlerinde yüzde 64.8 oy alarak 12 milletvekilinin 10’unu çıkardı. Bu seçimlerde partinin yaptığı sıralama tartışma konusu. İlin sevilen ismi Ahmet Eşref Fakıbaba’nın 7. sıra adaylığı bu tartışmaların başında geliyor. Fakıbaba’nın Urfa’da seveni çok. Hem ilde doktorken hem belediye başkanlığı sırasında “ile ve insanlarına çok emeği oldu” diye anılıyor. Valiliğin arka bahçesinin sınırına kurulan seçim çadırı dolu.

Seçimlerde eğer HDP barajı geçerse AKP’nin eskisi kadar milletvekili çıkaramayacağı kesin. Bölge hakkında hem benim gözlemlerim hem de Türkiye’nin en önemli araştırma kuruluşlarından birinin simülasyonu örtüşüyor. HDP barajı geçtiği takdirde AKP:6, HDP:4, CHP:1, Bağımsız: 1 çıkabilir.

HDP barajı geçemezse AKP:8 CHP: :2 MHP:1 Bağımsız:1 olabilir.

Küçük bir not. Batman ve Diyarbakır’da güçlü olan ve seçime bağımsız adaylarla giren HÜDA-Par Şanlıurfa’da da tabanını genişletiyor gözüküyor.