Sözde düşman, ticarette dost

Gazze’deki son katliamın ardından Ankara’nın Tel Aviv’e dönük söylemi tekrar sertleşse de İsrail ile Türkiye arasındaki dış ticaret hızla artmaya devam ediyor. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında 1.4 milyar dolar olan Türkiye-İsrail dış ticaret hacmi, 2017’de 4.9 milyar doları aştı. 2009’da Davos krizi ve 2010’daki Mavi Marmara katliamına rağmen iki ülke arasındaki işbirliği artarak sürdü. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “terör ve işgal devleti” olarak nitelendirdiği İsrail ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi, 2009’da 2.5 milyar dolar iken, 2010’da 3.4, 2011’de 4.4 milyar dolara çıktı. 2014’te ise 5.8 milyar dolarla zirveye ulaştı. Son 16 yıldaki artış oranı yüzde 250’yi buldu.

2018’de artış sürüyor

ABD’nin İsrail’deki büyükelçilik binasını Kudüs’e taşıma kararını açıkladığı Aralık 2017’de Erdoğan yine “terör ve işgal devleti” söylemlerini kullanmıştı ancak veriler 2018’in geride kalan döneminde de iki ülke arasındaki ticaretin güçlendiğini gösteriyor. Yılın ilk çeyreğinde İsrail’den yapılan ithalat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12.5 artarak 452 milyon dolara yükselirken, İsrail’e ihracat yüzde 27 artarak 1.33 milyar dolara ulaştı. Muhalefetin çağrılarına rağmen hükümet İsrail’e ekonomik yaptırım uygulamazken İsrail Tarım Bakanı, Türkiye’den tarım ürünleri alımını durdurduklarını açıkladı. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba, İsrailli mevkidaşına “ülkemizin İsrail gibi küçük bir ülkenin ‘ithalatı dondurması’ndan çekinmesi asla düşünülemez” sözleriyle yanıt verse de herhangi bir karşı yaptırım kararı açıklamadı. Türkiye’nin İsrail’e tarımsal ihracatı geçen sene 270 milyon dolar olurken tarımsal ürün ithalatı 38 milyon dolar oldu.

Ne alıyoruz?

* Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar.

* Petro kimya ürünleri.

* Hidrokarbonlar (kimyasal ürün).

* Elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları ve rotatif elektrik konvertörleri.

* Diğer boyayıcı maddeler, lüminofor olarak kullanılan inorganik ürünler.

Ne satıyoruz?

* Binek otomobilleri ve diğer motorlu taşıtlar.

* Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar.

* İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler, fiber optik kablolar.

* Demir veya alaşımsız çelikten filmaşin.

* Mücevher eşyası ve aksamı.

Gaz pazarlığı sürüyor

Filistin’deki katliamlar nedeniyle Türkiye ve İsrail yetkilileri arasındaki söz düellosu sertleşse de Doğu Akdeniz gazının Avrupa’ya taşınması için iki ülke arasındaki pazarlıklar sürüyor. İsrail, doğalgaz boru hattı için Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Yunanistan ile işbirliği anlaşması imzalasa da Ankara ile görüşmelerin devam ettiği belirtiliyor. İki ülkenin enerji bakanları Temmuz 2017’de İstanbul’da bir araya gelerek bu konuda görüşmeleri hızlandırma kararı almıştı. Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu da dün konuyu gündeme getirerek hükümete “Daha iki gün önce hükümetin enerjiden sorumlu bakanı İsrail ile olan münasebetleri geliştirecek bir anlaşmayı imzaladı mı imzalamadı mı? Onu söyleyin. Siz o anlaşmayı rafa kaldıracak mısınız” sorusunu yöneltti.