Suç var ceza yok

Son yıllarda genel ve yerel seçimlere yönelik “şaibe” tartışmaları sürerken, Adalet Bakanlığı’nın 2009-2013 yılı verileri, seçim suçlarına verilen cezaların oldukça sınırlı kaldığını ortaya koydu. 5 yılda sonuçlanan yaklaşık 8 bin davada davada yalnızca 914 mahkûmiyet kararı çıkarken, bunun yalnızca 238’inde hapis cezası verildi. En fazla işlenen seçim suçları, “propaganda yasaklarına aykırına aykırı hareket etmek”, “seçmen kütüğüne birden fazla kayıt yapmak”, “başkasının yerine ya da mükerrer oy kullanmak” olarak sıralandı.

CHP Antalya Milletvekili Gürkut Acar, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na verdiği soru önergesinde, Türkiye’de son yıllarda yapılan her seçimden sonra seçimlerin güvenliği, seçim hileleri ve oy hırsızlığı tartışmaları yaşandığını, seçim suçları ile ilgili yaptırımların caydırıcı bir boyutta olmadığı için usulsüzlüklerin önüne geçilemediği eleştirilerinin yapıldığına dikkat çekerek, bugüne kadar yapılan seçimlerde işlenen seçim suçları ve sonuçlarını sordu. Bozdağ’ın 2009-2013 yıllarıyla ilgili verdiği tabloya göre karara bağlanan davalardaki suç sayısı 8 bin dolayında gerçekleşti. Sanık sayısına göre karar türleri şöyle sıralandı:

“Hapis cezası verilen sanık sayısı (238), para cezası verilen sanık sayısı (383), hapis cezası ertelenen sanık sayısı (50), güvenlik tedbiri uygulanan sanık sayısı (172), diğer mahkûmiyet kararları (71), beraat (3 bin 279), diğer kararlar (4 bin 384).”

Suçların türlere göre dağılımı ise şöyle:

Hile, cebir ve şiddet kullanarak seçim kurullarının çalışmasını engellemek (67), seçim kurulları tarafından alınan kararlara uymamak (148), seçim kurullarının kararlarına üyelerinin uymaması (10), kurul üyelerinin göreve gelmemesi (173), görevlilerin seçmen listeleri, oy pusulaları ve evraklarını zamanında yerine göndermemesi (126), seçim görevlilerinin görevi kötüye kullanması (52), seçim evraklarının gereği gibi düzenlenmemesi (55), seçmen kütüğüne yazılmak hakkı olmayanların yazılması ya da hakkı olan seçmenin yazılmaması (505), seçmen yeterliliği bulunmayanların seçmen kütüğüne yazılması (589), seçmen kütüğüne birden fazla kayıt yapılması (735), seçmen listelerini zamanında asılmaması ya da zamanından önce indirilmesi (38), sahte seçmen kütüğü veya seçmen listesi tanzim etmek, seçmen listesini çalmak ya da yok etmek (87), seçim propagandası toplantısına engel olmak, YSK’nin belirlediği esaslara aykırı olarak yayın yapmak (41), propaganda yasaklarının olduğu dönemde propaganda yapmak (2 bin 457), seçmene rüşvet vermek (152), oy kullanmaya engel olmak (155), yargıç, asker ve memurların siyasi parti ve bağımsız aday lehine ve aleyhine propaganda yapması (134), propaganda döneminde başbakan ve bakanların makam arabalarını kullanmaları, açılış ve temel atma törenleri düzenlenmesi (23), propaganda matbualarının yayımlanması ve ilanına engel olmak, tahrip etmek (193), oyunu kullandıktan sonra uyarıya rağmen sandık başında kalarak telkinde bulunmak (90), seçme yeterliliği olmadığı halde oy vermek, başkasının yerine oy kullanmak, mükerrer oy kullanmak (646), oy sandığının yerini değiştirmek, açmak, çalmak veya tahrip etmek, sandık içindeki oy zarflarını çalmak veya değiştirmek (223), siyasi partilerin veya bağımsız adayların oy pusularanını veya seçim evrakını imha etmek, bozmak (42), sandığa gelmeyenler adına seçmen listesine imza atmak (483), içki yasağına aykırı hareket etmek (468), silah taşıma yasağına aykırı hareket etmek (135).