Swissleaks yönetecisi: Türkiye’den isimler ilginç

Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’ndan (ICIJ) “Swissleaks” projesinin yöneticisi Gerard Ryle, HSBC’nin gizli hesaplarını Fransız otoritelerin sızdırdığını belirterek, “Çok dikkatli davranıyoruz, insanları asılsız şekilde suçlamak istemiyoruz” dedi.

Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) Kamu Güvenilirliği Merkezi Direktörü ve “Swissleaks” projesinin yöneticisi Ryle, HSBC’nin İsviçre’deki hesaplarına ilişkin bilgiler üzerinde incelemelerinin devam ettiğini ve son derece dikkatli davrandıklarını söyledi.

HSBC’nin İsviçre’deki gizli hesap bilgileri içerisinde Türkiye’den de hesap sahipleri olduğunu belirten Ryle, “Türkiye’den çeşitli insanlar var bu listede. Biz sadece medyayla çalışıyoruz. İsimlerin tamamını açıklamayacağız. Her ülkede o ülke için önemli olanların üzerinde çeşitli medya kuruluşları ile çalışacağız. Yayınlayabileceğimiz birçok doküman var” dedi.

“Dokümanlar Fransız otoritelerinden”

Uluslararası gazetecilerden oluşan geniş bir gazeteci ekibiyle sızdırılan banka verileri üzerinde çalıştıklarının altını çizen Ryen, “Gazeteciler kendi ülkeleri için hangi bilgilerin önemli olduğuna karar verecek. Bizler araştırmacı gazetecileriz. Bütün projeye yaklaşık 7 ay önce başladık. Materyalleri Fransa’daki Le Monde muhabirlerinden aldık. Onlar da bu materyalleri Fransız otoritelerindeki kaynaklarından aldılar” ifadelerini kullandı.

ICIJ'nin internet sitesinde yer alan bilgilere göre HSBC'nin "varlıklı müşterilerinin İsviçre’deki hesapları üzerinden vergi kaçırmalarına yardımcı olduğu" iddiasını destekleyen belgelerin, bankanın eski bilgi işlem çalışanı Herve Falciani tarafından sızdırdırıldığı öne sürülmüştü.

Ryle, Fransa’daki gazetecilerin edindiği HSBC bankalarının bilgileri içerisinde farklı ülkelerden çok sayıda isim olduğunun fark edilmesinin ardından daha geniş bir araştırma ekibi ile dokümanların incelenmesine karar verildiğini söyledi.

Yaklaşık 60 bin evrakın incelenmesinin oldukça zahmetli ve zaman alan bir çalışma süreci gerektirdiğini belirten Ryle, “Bu projede Le Monde gazetesiyle birlikte çalıştık. Daha önceden de Le Monde’la  birlikte benzer projelerde çalışmıştık. Verilere baktık ve önemli olabilecek ülkeleri belirledikten sonra diğer ülkelerden birlikte çalışabileceğimiz muhabirleri seçtik. Kusursuz bir süreç değil tabi. Çünkü 200’ün üzerinde ülkeden verileri inceleyecek muhabirimiz yok” ifadelerini kullandı.

“Türkiye’den isimler özellikle ilginç”

Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun “Swissleaks” başlığı altında oluşturduğu interaktif verilere göre, gizli hesaplardaki müşteri sayısı itibariyle Türkiye, 3 bin 105 müşteri ile listelenen 34 ülke arasında 9'uncu sırada yer alıyor.  Öte yandan aynı verilere göre Türkiye’nin açılan gizli hesaplardaki para miktarına göre yapılan sıralamada ise 3,5 milyar dolar ile 23'üncü sırada geldiği belirtiliyor.

Ryle, “Türkiye’den isimler özellikle ilginç; bazı medya figürleri ve medya sahipleri var” ifadesini kullandı.

HSBC’nin İsviçre’deki banka hesaplarında isimleri geçen kişilere yönelik dikkatli bir araştırma yaptıklarını vurgulayan Ryle, “Tarafsız bir raporlama yapmamız gerekiyordu. Türkiye’den isimlere de dikkatlice baktık.  Listede çok sayıda ünlü isim var” dedi.

“İsimlerinin olması yasadışı olduğu anlamına gelmez”

HSBC’nin sızdırılan belgeleri içerisinde isimleri olan herkesin suçlanamayacağının altını çizen Ryle, “İsimlerinin olması ille de yanlış ya da yasadışı bir şey yapıldığı anlamına gelmez. Bana söylenen Türkiye’de iş adamları ve aileler arasında ülke dışında para tutmanın oldukça yaygın olduğu yönünde. Tamamen olağanüstü bir şey değil” değerlendirmesinde bulundu.

Toplam 203 ülkeden 106 bin HSBC müşterisinin İsviçre’deki gizli hesaplarına yönelik incelemenin uluslararası komite tarafından büyük bir titizlikle süreceğini belirten Ryle, “İnsanları asılsız suçlamalarla vergi kaçırdıkları yönünde suçlamamak konusunda son derece bilinçliyiz. Bu araştırmayı yaparken açıkladığımız isimlerle öncesinden iletişim kurmak konunda dikkatli davrandık. Tek tek her durumu ve kişiyi ayrı ayrı incelememiz gerekiyor. Bu da oldukça çaba ve zaman gerektiriyor” dedi.

Listedeki tek Türk yalanlamıştı

Dünyanın en büyük bankalarından HSBC'nin varlıklı müşterilerine İsviçre'deki gizli hesaplar üzerinden vergi kaçırmalarına yardımcı olduğu iddialarının ardından, listede ismi açıklanan tek Türk olan Selim Alguadiş dün Anadolu Ajansı'na yaptığı açıklamada İsviçre'de hiçbir hesabının bulunmadığını söylemişti.

2009 yılında İran ve Libya'ya nükleer santral parçaları sattığı öne sürülerek ABD tarafından mali kara listeye alınan Alguadiş,"Benim orada hesabım yok. Beni çok zor durumda bıraktılar. Ne İngiltere'de, ne İsviçre'de hesabım var. Hatta Türkiye'de de hiçbir bankada hesabım yok. Çünkü ben 2004'te iflas ettim zaten” demişti.

Gerard Ryle kim?

Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) Kamu Güvenilirliği Merkezi Direktörü olan Ryle aynı zamanda “Swissleaks” projesinin iki yöneticinden biri olarak çalışıyor. “Swissleaks” projesini diğer yöneticisi ise Le Monde gazetesinin kıdemli muhabirlerinden Serge Michel.

ICIJ’in ABD’de Washington DC’deki yönetim merkezinde çalışan Avustralya asıllı gazeteci, 60 ülkeden toplam 160 araştırmacı gazetecinin yer aldığı uluslararası bir inceleme komisyonunun da başkanlığının yürütüyor. Ryle yaklaşık 26 yıl boyunca The Sydney Morning Herald, The Age gibi çok sayıda önemli Avustralya ve İrlanda gazetelerinde araştırmacı gazetecilik haberlerine imza atmış bir isim. Çok sayıda ödülü bulunan Ryle’ın araştırmalarının bir kısmını topladığı “Firepower” (Ateş Gücü) adlı bir kitabı bulunuyor.