Tarihin altında 150 tonluk tehlike

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün himayesine aldığı ve Başbakan Tayyip Erdoğan’ın sık sık ziyaret edip, bizzat ilgilendiği Bitlis’teki Eski Ahlat Şehri kazısının altında 150 ton (150 bar) basınçlı su borusunun yer aldığı öğrenildi. Eski kazı ekibinde yer alan Alp Oğuz Turan, “Bu borunun mezarlık alanı içerisinde patladığı düşünülecek olursa, bu kadar yüksek bir basınca maruz kalan bir su borusunun patlaması sonrasında, mezarlık alanın alacağı tahribatı hayal etmek bile düşünülemez” derken, yeni Eski Ahlat Şehri kazı yönetimi de konuyla ilgili olarak bakanlığı bilgilendirdiklerini açıkladı.

Kazı başkanı Prof. Dr. Recai Karahan tarafından 2011’den bu yana Selçuklu Meydanlık Mezarlığı’nda başlatılan restorasyon çalışmalarının “önceden hazırlanmış kapsamlı bir projesinin olmadığını” ve mezarlıktaki taşların “ileriki yıllarda zarar verme olasılığı bulunan” Amonyum Bikarbonat (AB 57) kimyasalı kullanılarak temizlendiğini Cumhuriyet gündeme getirmişti.

‘Borunun patlamaması tesadüf mü?’

Haberin ardından Cumhuriyet’e ulaşan, tarihi alanda Doç. Dr. Nakış Karamağaralı başkanlığında yürütülen kazılara katılan Alp Oğuz Turan, kazıya ilişkin farklı bir bilgiyi paylaştı. Turan, 2009 yılındaki Eski Ahlat kazısı kapsamında “Çifte (Büyük) Hamam” kazı alanının zemininden su çıktığını gördüklerini ve suyun kaynağını tespit etmek için o dönem araştırmalar yaptıklarını söyledi.

Turan, “Araştırmalarımız sonrasında hamamın doğusundan geçen, stabilize yolun altından Ahlat Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü’nden gelen yetkililerin verdiği bilgiye göre 150 bar basınçlı bir su borusunun geçtiğini öğrendik. Öncelikle şifahi olarak aldığımız bu bilgiyi doğrulatmak için gerekli yerlerle diyaloğa geçerek, veri toplamaya çalıştık, ancak kazı sezonu sonu olduğu için bu sezonda araştırmamız yarım kaldı” dedi.

‘Bakanlığa bildirdik’

Eski Ahlat Şehri Kazı Başkanlığı’ndan Cumhuriyet’e konuyla ilgili yapılan açıklamada da borunun hâlâ var olduğu ancak konuyla ilgili olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bilgilendirildiği kaydedildi. Başkanlık, su borusunun “ne zaman” döşendiği bilgisinin de bulunmadığını belirterek, “Borunun sökülmesi de alanda ne yazık ki tahribata yol açabilir. Bizim edindiğimiz bilgiye göre boru kullanılmıyor” açıklamasını yaptı.

Eski Ahlat Şehri Kazı Başkanlığı ayrıca mezarlıktaki taşların “ileriki yıllarda zarar verme olasılığı bulunan” amonyum bikarbonat (AB 57) kimyasalı kullanılarak temizlendiğine yönelik haber üzerine de açıklama yaparak, “Mezarlık taşlarında kesinlikle kimyasal maddenin kullanılmadığını” ileri sürdü. Taşlardaki temizliğin “su, diş fırçası” gibi aletlerle yapıldığı belirtilen açıklamada, restorasyondan Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü’nün bilgisi olduğu kaydedildi.