TFF lisanssız menajerlere göz yummuş!

Der Spiegel tarafından The Black Sea ve European Investigative Collaborations (EIC) konsorsiyumu ile paylaşılan Football Leaks belgeleri, TFF’nin raporlama standartlarını tutturamaması üzerine FIFA’nın 2016’da bir soruşturma başlattığını gösteriyor.

TFF The Black Sea’nin sorularına yanıt vermezken FIFA, menajer kayıtlarını zamanında kamuya açık hâle getirmediği için TFF’ye bir uyarı verildiğini açıkladı. Lisanssız çalışan menajerler sorunu da soruşturma kapsamında olmasına rağmen FIFA’nın bu sorunu çözmek gibi bir çabası olmadığı anlaşılıyor; The Black Sea’ye yaptıkları açıklamada “aracıların yaptıkları ihlallere yaptırım uygulama sorumluluğunun üye federasyonların yetkisinde” olduğunu belirttiler.

Türkiye’nin de bu ihlalleri ciddiye almış olduğunu söylemek mümkün görünmüyor. TFF’nin yeni tarihli yayınlarını gözden geçirdiğimizde, federasyonun resmi menajer listesinde adı geçmeyen kişiler tarafından gerçekleştirilmiş çok sayıda şüpheli işlemle karşılaşıyoruz.

Menajer ücretlerine dair belgelerin kaynağı, transfer faaliyetlerini gözlemleyen ve federasyonların şeffaflık kurallarına uymasını güvence altına almak amacıyla kurulan FIFA TMS (Transfer Matching System - Transfer Eşleştirme Sistemi) Bütünlük ve Uyumluluk Departmanı’nın başındaki Kimberly Morris’in 2016 ve 2017’de sürdürdüğü soruşturmalar.

FIFA Nisan 2015’te yürürlüğe koyduğu yeni raporlama prosedürüyle, TFF gibi lisanslı tüm futbol kurumlarına, aracılık işinden -yani futbol menajerleriğinden- menfaat sağlayanlar hakkında yıllık beyanda bulunma zorunluluğu getirdi.

Takip eden Mart ayında, bu verilerin ilk defa yayınlanması için verilen süre dolmuş, fakat Türk tarafı prosedürün gereklerini yerine getirmemişti. 6 Temmuz 2016’da Kimberley Morris, TFF’nin TMS direktörü Evrim Tarlığ’a yazarak “federasyona aracı olarak kayıtlı tüm isimleri ve dahil oldukları tüm ticari işlemleri yıllık bazda ve kamuya açık olarak yayınlamak zorunda olduklarını” hatırlatıyor.

Bu hatırlatmadan birkaç hafta sonra federasyon kendi web sitesinde bir kısım bilgiyi yayınladı. Ancak anlaşılan kuralları eğip bükme yolunu seçmişlerdi, menajerlerin bireysel komisyon ücretlerine dair herhangi bir bilgi bulunmuyordu. Bunun yerine “menajerlere yapılmış olan ödemelerin toplam bedeli” listelenmişti.

Oysa TFF bu ödemelerin detaylarına kolaylıkla erişebiliyordu. Web sitesinde bu kısmi bilgilerin yayınlandığı gün olan 20 Temmuz 2016’da Federasyon Genel Sekreteri Kadir Kardaş, Morris’e cevap yazarak Türk menajerlere yapılmış toplam 1.18 milyon avro ve 2.90 milyon Türk liralık 18 adet ödemeyi tek tek listeleyen bir belge gönderiyor.

Daha da ilginci, yazışma, kulüplerin aslında bu rakamların en az üç katını ödemiş olduğunu gösteren ikinci bir belge de içeriyor; Kardaş bunların “TFF’ye kayıtlı olmayan ve Türk kulüpleri ile yapılmış ticari işlemlere dahil olan aracılara yapılmış ödemeler” olduğunu yazıyor. Menajerlere ödenen gerçek rakam toplamda 4.31 milyon avro ve 5.37 milyon Türk lirası.

FIFA, hangi kapasitede olursa olsun menajer sıfatıyla hareket eden herkesin uygun bir kurumda aracı olarak kayıtlı olmasını şart koşuyor. Buna göre Türkiye’de yurtiçi transferler gerçekleştiren her menajerin TFF’den lisans sahibi olma zorunluluğu bulunuyor. Bir Türk kulübüyle uluslararası transfer faaliyetlerine dahil olmuş yabancı menajerlerin ise FIFA “aracılık beyan formu” imzalamaları, lisanslı menajer olduklarını belgelendirmeleri ve oyuncu ile yaptıkları aracılık anlaşmasının bir kopyasını TFF’ye ibraz etmeleri gerekiyor.

Morris, federasyonun “bir aracıyı, bir ticari işleme her dahil oluşunda kayıt altına alması gerektiğini” TFF’den Tarlığ’a bildiriyor.

FIFA’ya bağlı tüm kurumlar gibi Türkiye Futbol Federasyonu da tüm transfer belgelerini kontrol etmek ve bunları futbolda şeffaflığı teşvik etmek üzere tasarlanmış TMS’ye - Transfer Eşleştirme Sistemi’ne- yüklemek zorunda.

“Verdiğiniz bilgilere göre,” diye devam ediyor Morris, “Türkiye Futbol Federasyonu’na kayıtlı olmayan ancak münferit işlemlere dahil olan aracılara ödemeler yapılmış olduğu görülüyor.” Ardından da “Türkiye Futbol Federasyonu’na kayıtlı olmadığı hâlde Türk kulüpleri ile yapılan işlemlerde yer almış bütün aracılara dair bir rapor” talebinde bulunuyor. “Raporda aracının adının yanı sıra dahil olduğu her bir işlemin de belirtilmesi gerekiyor.”

Bunun üzerine Kardaş, TFF’nin “bahsi geçen kulüpler ödeme bilgilerini TFF’ye ibraz ettikleri için kayıtlı olmayan aracılarla işlem yapıldığından haberdar olduğunu” kabul ediyor ve 2015-2016 sezonunda menajerler ve kulüpler arasında gerçekleştirilmiş 30 ticari işlemi içeren bir listeyi gönderiyor. Kardaş bu menajerlerin “TFF’ye ne lisans, ne kayıt için başvurduğunu, ne de imzalı aracı beyan formu ibraz ettiklerini” yazıyor. Yani federasyonun kendi kurallarının çiğnendiğini kabul ediyor.

İngiltere’de bulunan Loughborough Üniversitesi’nde Spor Hukuku Profesörü olan Serhat Yılmaz The Black Sea’ye, evrakların usulüne uygun hazırlanmasının tüm tarafların sorumluluğunda olduğunu söyledi:

“İbraz edilen her bir transfer verisi, önce kulüp seviyesine sonra da federasyon seviyesine gider. Eğer iki tarafın da transfer bilgileri birbiriyle eşleşiyorsa ve ortada bir uyuşmazlık yoksa, federasyon bir sonraki adım olarak transfer sertifikalarını talep eder. Federasyonun sorumluluğu, ibraz edilmiş tüm bilgileri ve evrakları kontrol etmek ve doğrulamaktır.”

Kardaş’ın Morris’e ve FIFA’ya gönderdiği belge, bahsi geçen 30 tartışmalı ödemenin beş kulüp tarafından yapıldığını gösteriyor: Antalyaspor, Akhisar Belediye Gençlik ve Spor, Bursaspor, Çaykur Rizespor ve Fenerbahçe.

Verilere göre on beş ödemeyle en yüksek rakama Antalyaspor ulaşmış. Ödemelerin toplamı 2.1 milyon avro, 2015 döviz kuruna göre 7 milyon Türk lirasından fazla. Bu paranın büyük kısmı (1.06 milyon avrodan fazla, yani 3.5 milyon Türk lirası) menajer Metin Korkmaz’ın Marshall Adaları’ndaki offshore şirketi MEC Management Consultancy’ye gitmiş; Marshall Adaları’nda kurumlar vergisi ödenmiyor (şirket bu yılın başlarında kapatılmış). Korkmaz’a yapılan ödeme, oyuncular Ramon De Moraes Motta, Ömer Hasan Şişmanoğlu, Yekta Kurtuluş, Şahin Aygüneş ve Charles Fernado Basilio da Silva’nın transferlerine ait menajerlik ücretlerini içeriyor.

Antalyaspor ayrıca Korkmaz’ın iş ortağı Özkan Doğan’a, Kamerunlu forvet Samuel Eto’o transferindeki payı karşılığı 300 bin avro ödemiş. Doğan’ın şirketi Coach Sport Management’ın hangi ülkede kurulu olduğu belli değil. Ancak Doğan ve şirketinin adı, FIFA kurallarının aksine, Eto’o’nun iş sözleşmesinde geçmiyor. Yönetmeliklere göre aracı kişi veya şirketin adının futbolcu iş sözleşmelerinde mutlaka belirtilmesi gerekiyor.

Sözleşmede Eto’o’nun asıl menajeri Wilfried De Happi’den de bahsedilmiyor. De Happi’ye ait ve TFF’nin kayıtsız menajerler listesinde yer alan CPWS Global Management şirketine de 200 bin avroluk ödeme yapılmış. TFF’nin usule uygun kaydedilmediğini iddia ettiği bir 120 bin avroluk komisyon da Kamerunlu orta saha oyuncusu Jean II Makoun’un transferi için ödenmiş. De Happi, The Black Sea’nin sorularını yanıtsız bıraktı.

Antalyaspor başka sorunlu ödemeler de yapmış. TFF’ye göre kulüp, Olgun Peker’in sahibi olduğu Refleks Menajerlik Ltd. Şti.’ne 90 bin avro ödemiş. Menajerlik lisansının olmamasının yanında Peker’in organize suç örgütlerine, özellikle de hayranlıktan soyadını aldığı mafya figürü Sedat Peker’e olan yakınlığı da biliniyor. Sedat Peker diğer suç faaliyetleriyle birlikte uzun yıllardır yasadışı bahis suçlamalarıyla da karşı karşıya. FIFA ve TFF kuralları, menajerlerin “mesleki, sosyal ve ahlaki yönlerden iyi anılmaları ve kusursuz bir itibara" sahip olmaları gerektiğini belirtiyor.

Olgun Peker 2012’de, TFF menajerlik sınavının kopyalarını para karşılığı temin etmek ve başkalarıyla paylaşmak iddiası ve nitelikli dolandırıcılık suçlamasıyla tutuklanmıştı. 2014’te Yargıtay, Peker’in dört yıllık hapis cezasını onamış ancak ertesi sene tüm şike davalarının yeniden görülmesiyle Peker ve beraberindeki birçok kişi beraat etmişti. Dava dosyasına Refleks Menajerlik şirketinin lisanssız olarak transfer işlemleri yürüttüğü ve Peker’in yetkisiz yaptığı bu işlemlerden haksız menfaat elde ettiği de belirtilmişti.

Brezilyalı orta saha oyuncusu Guilherme’nin transferi sırasında biri İspanyol menajer Ivan Suarez’in şirketi Brazilsport’a yapılan 179,625 avroluk, diğeri El Reda Management’e ödenen 235,732 avroluk komisyonlarının da nereye gittiği tam olarak belli değil. El Reda, Lübnan’da kurulu gibi görünüyor, sahibinin kim olduğu açık olmamakla birlikte Mohamad Reda isimli biriyle ilişkili olduğu anlaşılıyor. Mohamad Reda’ya yorumda bulunması için ulaşmak mümkün olmadı.