Tirot kanseri tedavisinde önemli gelişme: Kişiye özel atom tedavisi

Tiroit kanseri tedavisinde kullanılan atom tedavisi (Radyoaktif iyot tedavisi) artık kişiye özel dozlarda uygulanacak. İstanbul Üniversitesi (İÜ) Cerrahpaşa Tıp Fakültesi önderliğinde 3 yıl önce başlatılan ve Yeditepe, Adana Başkent ve Akdeniz üniversiteleri işbirliğinde yürütülen araştırma projesinde, kişiye uygun miktarda atom tedavisi verilebileceği, bunun da basit bir yöntemle hesaplanabildiği, böylece hastaların gereksiz radyasyona maruz kalmayacakları ortaya kondu. CTF Nükleer Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Kabasakal, yöntemin tiroit kanseri için atom tedavisi gereken ancak erken tanı almış hastalara uygulandığını belirterek “Bu yöntemle hastalara verilen atom miktarı hastanın ihtiyacı kadardır. Gereksiz yere fazla miktarda verilerek hastanın ve yakın çevresinin fazladan radyasyona maruz kalması engellenir” dedi. Prof. Dr. Kabasakal, günümüzde atom tedavisinde standart dozların uygulandığını, geliştirilen bu yöntem sayesinde doz miktarının kişiye özel değişebileceğini söyledi. Kabasakal, tiroit kanserinin özellikle kadınlarda yaygın olarak görüldüğünü, atom tedavisi alan anne olan kadınların özellikle çocuklarından 1 ay kadar ayrı kalabildiğini anımsatarak “Artık tiroit kanserinin türüne göre, kişiye veren doz miktarı da değişecek. Diyelim ki 20 mCi (Miliküri) verilecek hasta, 1 ay değil de 1 hafta da evine gidebilecek” diye konuştu. Kabasakal, atom tedavisi ve geliştirilen yeni yöntem hakkında şu bilgileri verdi:

‘Yakınlarından daha az uzak kalırlar’

Atom (I-131) RAI tedavisi nedir?

Tiroit ameliyatı olmuş ve tiroit kanseri olan hastalara RAI (I-131) atom tedavisi uygulanır. RAI tedavisinden sonra hastalar bir süre özel odalarda kapalı tutularak hastanede yatırılır. Taburcu olduktan sonra da birkaç hafta yakın çevrelerinden uzak kalmaları istenir. Bu durum özellikle çocuklar açısından önemlidir. Küçük çocuklarından ayrı kalmak anneler için zorlu bir süreçtir. Düşük miktarlarda atom (RAI) verilirse hastanede izole kalma ve yakınlarından ayrı kalma süresi kısalır. Güncel RAI tedavisinde her hastaya yüksek doz denilen 100 mCi RAI verilir. Oysa hastaların hepsi aynı değildir. Her hastaya tedavi için gereken miktar farklılık gösterir. Bu nedenle hastaların büyük kısmı gereksiz yere yüksek radyasyona maruz kalır. Halbuki hastaların özellikleri belirlenerek yapılan kişiselleştirilmiş tedavide hastaya ihtiyacı kadar RAI verilir. Gereksiz yere fazla miktarda verilerek hastanın ve yakın çevresinin fazladan radyasyona maruz kalması engellenir. Böylece hastaların yakın çevrelerinden uzun süre uzak kalmaları gerekmez. Veya, hastaya gerektiğinden az atom miktarı verilmeyerek hastanın daha iyi tedavi olması sağlanır.

Kişiselleştirilmiş atom tedavisi nasıl geliştirildi?

3 yıl önce bir araştırma projesi ile çalışmaya başladık. Doç. Dr. Nalan Selçuk, Uzm. Fiz. Dr. Türkay Toklu ile birlikte projeyi tasarladık. 102 tiroit kanseri hastasında her iki yöntemi karşılaştırdık ve gördük ki hastalara gereken RAI miktarı basit bir yöntemle hesaplanabiliyor ve en az sabit doz yöntemi kadar başarılı olabiliyor.

Uygulama başladı

Nasıl uygulanıyor?

Başlangıçta hastaların 6 gün boyunca kliniğimize gelerek ölçüm yaptırmaları gerekiyordu. Ancak yeni bir uygulama geliştirdik. Artık hastalar 2 gün geliyorlar ve kısa bir ölçüm yapıldıktan sonra hasta için gerekli RAI miktarı hesap edilebiliyor. Uygulamanın sonuçlarını ekim ayında Viyana’daki Avrupa Nükleer Tıp kongresinde sunduk. Sonuçlarımızı da yakın bir sürede yayınlayacağız. Bu yöntem bu haliyle bildiğimiz kadarıyla, sadece CTF’de uygulanmaktadır. ABD, Almanya ve Japonya’da bazı merkezler başka yöntemler uygulamaktadır. Kliniğimize başvuran her türlü uygun hastaya uygulayabiliyoruz. Seçilmiş hastalara uyguluyoruz.

Hangi hastalar bu hizmetten nasıl faydalanabilecek?

Tiroit kanseri için atom tedavisi gereken ancak erken tanı almış hastalara uyguluyoruz. İleri evre hastalara ise daha farklı bir yöntem uyguluyoruz. Hastaya maliyeti yok. SGK tarafından dozimetri işlemleri karşılanıyor.