Tükete tükete yüzde 5.2 büyüme

Türkiye ekonomisi bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 5.2 büyüdü. Beklenti yüzde 5.3 olacağı yönündeydi. Finansal koşullardaki sıkılaşma, TL’deki değer kaybı, Merkez Bankası’nın sıkılaştırma adımları ve iç tüketimde yavaşlamanın etkisiyle ekonomide son iki çeyrekte ise ciddi daralma bekleniyor.

Bu yılın ikinci çeyreğindeki büyümenin ana nedeni tüketim oldu. Hane halklarının toplam nihai tüketim harcamaları, 2018’in ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirleme hacim endeksi olarak yüzde 6.3, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 7.2, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 3.9 arttı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bu yılın ikinci çeyreğine ilişkin gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2018 ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 5.5 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.9 arttı. Birinci çeyrekteki artış yüzde 1.5 olmuştu.

Harcamalar etkiledi

İkinci çeyrekte büyümeye en büyük katkı 3.8 puan ile özel tüketimden geldi. Özel tüketimin katkısı birinci çeyrekte 5.8 puan olmuştu. Öte yandan birinci çeyrekte 3.5 puan ile büyümeyi aşağı çeken net ihracat ikinci çeyrekte 1 puan katkı sağladı. Kamu harcamalarının birinci çeyrekte 0.7 puan olan katkısı ikinci çeyrekte 1 puan oldu. Yatırım harcamalarının birinci çeyrekteki 2.3 puandan 1.2 puana geriledi. Üretim yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla tahmini, 2018 yılının ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 20.4 artarak 884 milyar TL oldu.

Her alanda daralma

GSYH’yi oluşturan alt kalemlere bakıldığında ikinci çeyrekte zincirlenmiş hacim endeksi olarak tarım sektörü birinci çeyrekteki yüzde 6.1’lik artışın ardından yüzde 1.5 daraldı. Sanayi sektörü birinci çeyrekte yüzde 8.1’lik büyüme sonrası ikinci çeyrekte yüzde 4.3, imalat sanayi yüzde 8.7’lik büyümenin ardından yüzde 4.7, inşaat sektörü ise yüzde 6.6’lık büyümenin ardından yüzde 0.8 büyüdü.

Revize geldi

TÜİK 2018 ilk çeyrekte daha önce yüzde 7.4 olarak açıkladığı büyümeyi yüzde 7.3’e revize etti. TCMB’nin de eylül ayı beklenti anketine göre 2018 büyüme beklentisi bir önceki anket döneminde kaydedilen yüzde 3.9’dan yüzde 3.4’e düştü. 2019 beklentisi de yüzde 3.5’ten yüzde 2.7’ye geriledi.
Orta Vadeli Program’da büyüme hedefleri 2018, 2019 ve 2020 yılı için yüzde 5.5 seviyesinde bulunuyor. Ancak yeni OVP’nin bu ay açıklanması bekleniyor.

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’de GSYH artışının 2018’de yüzde 3.8, 2019’da yüzde 1.2 olacağını tahmin ederek, bu yılın son üç çeyreğinde çeyreklik bazda daralma öngördüğünü açıklamıştı.