Tüketici, pandemi boyunca iki kez mağdur edildi

Pandemi nedeniyle evden çalışma ve uzaktan eğitim yaygınlaşmışken, internette hız düşüklüğü ve sık sık bağlantı kopmaları gibi sorunlar nedeniyle geçen yıl aboneliklerini sonlandırmak isteyen 17 milyon tüketici, cayma bedeli yüzünden mağdur edildi. Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, “2020’de en büyük tüketici mağduriyeti telekomünikasyon sektöründe yaşandı. Sektörde yaklaşık 170 milyona yakın abone var. Yüzde 10’u, yani 17 milyonu erken cayma nedeniyle mağduriyet yaşadı” dedi. 

“Bu insanların ortalama 500 TL ödediğini düşürseniz, ortadaki pastanın 8.5 milyar TL’ye ulaştığını görürsünüz” diyen Ağaoğlu, “Oysa ki Tüketici Kanunu 2014’ten itibaren, bir yıldan uzun süreli aboneliklerde tüketiciye herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve ceza ödemeksizin dilediği zaman sözleşmeyi feshetme hakkı tanıyor. 6 bin 502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 52. maddesinin 4. fıkrası, açıkça tüketicilerin uzun süreli taahhütlü aboneliklere bağlanmasını engelleme amacıyla düzenlenmişti. Hem kanunun bu kadar açık olmasına hem de abonelik sözleşmeleri yönetmeliğinde aynı hususun tekrar edilmesine rağmen şirketler, iki yıllık abonelik süresi dolmadan ayrılmak isteyen tüketicilere cayma bedelleri fatura ediyor. Tüketici de gerek bilgi eksikliği gerekse avukat ücretine değecek bir meblağ olmaması nedeniyle hakkını arayamıyor” diye konuştu.

23 MİLYON İCRA

Toplumun her kesiminden tüm tüketicilerin yaşadıkları mağduriyetleri dillendiren ve haklarını savunan Ağaoğlu ile tüketicilerin 2020’de en çok hangi konularda mağdur edildiğini konuştuk.

Ağaoğlu şunları söyledi:

- Geçmiş yıllarda tüketici hakem heyetlerine yapılan başvuruların yüzde 80-90’ı tüketici lehine sonuçlanırken, 2020’de bu oran yüzde 59’a indi.

- İcra dosyası sayısı 23 milyona yaklaştı. Bu dosyaların önemli bölümü, tüketicinin aleyhine haksız yere yapılan icra takiplerine ait. 

- Tüketici Kanunu’nda önceleri “hakem heyetine başvuru sınırına kadar olan alacaklarda, ilgili tüketici işlemlerinden kaynaklı icra takibi yapılamaz” diye bir madde vardı. Sonraları o maddeye “tarafların hakları saklı kalmak kaydıyla” cümlesinin eklenmesi işi bozdu. Alacak iddiasında olanların haklı haksız olduklarına bakılmaksızın icra takibi yapması sağlandı. 

- Tüketici 7 gün zarfında itiraz ederse icra durur. Fakat yine hem bilgi noksanlığı hem avukat tutmaya değer bir meblağ olmaması, o bedelin icra masraflarıyla birlikte ödenmesine yol açıyor. İcra dosyalarının bu kadar artmasının sebebi, Tüketici Kanunu’nda yapılan o değişikliktir. 

- Bu icralar telekomünikasyon sektöründe de yaşanıyor, özel otoyollar nedeniyle ulaştırma sektöründe de... 

- 2021’de en çok özel okullarla ilgili şikâyetler (vakıf üniversiteleri ve kurslar da dahil) öne çıkacak. 

- Özel okullara ödenen yıllık ücretlerin içinde çeşitli kurslar, havuz ve yemek paraları da var. Uzaktan eğitime geçilmesiyle, ücreti ödenmesine rağmen bu hizmetler alınamadı. Sektörde yüzde 7’lik KDV indirimi oldu ancak KDV’ler bile iade edilmedi. 

- Çoğu okul, kirada indirim sağladı. Aydınlatma, ısıtma, temizlik gibi genel giderler düştü. Buna rağmen ücret iadesi yapmıyorlar. Çünkü velilerin karşılarında eğitimci değil, tüccar var.