Türkiye-İsrail ilişkileri nereye?

Davos olayının ardından AKP'ye yönelik sert eleştirilerine hız veren, Washington Enstitüsü üst düzey uzmanlarından Soner Çağaptay'ın makaleleri, yurt dışında artan bir ilgi görüyor. Newsweek dergisinin son sayısında yayınlanan makalesinde Soner Çağaptay, "AKP'nin sırtını Batı'ya dönmekte olduğu" yönündeki görüşünü yinelerken, "AKP şimdi İslamcıların yanında yer alıyor ve suçlarını gözardı ediyor. Bu eski Türkiye'ye göre radikal bir farktır" iddiasında bulundu.

'Türkiye'de antisemitizm alevleniyor'

Partinin iktidara gelmesinden hemen sonra dindar ve muhafazakar bürokratları işe almaya başladığı, laik kurumların AKP'yi frenlemek için yaptığı çabaların geri teptiği, AB müzakerelerinde başarısızlığının da olumsuz etki yaptığı öne sürülen makalede AKP'nin Batı yanlısı dış politikasını da terk etmeye başladığı, Gazze operasyonu başladığında benimsenen İsrail karşıtı söylemenin de, Davos olayında en üst safhaya ulaştığı savunuldu. Bu yaklaşımın Türkiye'deki antisemitizmi alevlendirdiği iddiasına da yer verildiği makalede şu iddialara da yer verildi:
"AKP'nin iktidara gelmesinden yedi yıl sonra İslamcılar, köklerine döndü. AKP deneyimi gösteriyor ki, İslamcı partilerin ılımlaşması, stratejik bir değişim değil, güçlü iç ve dış muhalefete taktik bir yanıtı yansıtıyor. Bu güvenlik duvarları zayıfladığında popüler hissiyatça sürüklenen İslamcı partiler, geri dönüyor."

'Türkiye-İsrail ilişkileri tehlikeli bir biçimde gerildi'

Soner Çağaptay, Jerusalem Post'ta "Tufandan sonra Türk-İsrailli bağları" başlığı ile yayınlanan makalesinde ise, Türkiye ile İsrail arasındaki gerginliğin ikili ilişkiler üzerindeki olumsuz etkiler üzerinde duruyor. "İsrail'in yeni başbakanı bir zorluk bekliyor: Türk-İsrailli ilişkisi. Ülkenin bir Müslüman ülkesi ile olan tek normal ilişki tehlikeli bir biçimde gerildi" yorumunu yapan Çağaptay, "Bazıları için, iki ülke arasındaki güçlü askeri bağları rahatlatıcı olabilir ancak yeni başbakan, hakların arasında güçlü bir bağ olmadan, Türkiye'deki yükselen İsrail karşıtı hissiyatın karşısında ikili bağların devam etmeyeceğini görmelidir" dedi.

'Halklar arasındaki bağlar erozyona uğruyor'

Türkiye'nin uzun bir süreden beri hem İsrailliler hem de Filistinlilerle var olan güçlü dostluğunun, AKP ile birlikte değiştiği, AKP'nin Hamas'ın yanında yer aldığı öne sürülen makalede, Başbakan Erdoğan'ın İsrail'e yönelik ağır eleştirileri, Türk okullarındaki bir dakikalı saygı duruşu, Türkiye'de antisemitizmin yükseldiği iddiaları gibi unsurlara dikkat çekilmesinden sonra şu yorum yapıldı:
"İki ülke halkları arasındaki bağların erozyona uğraması, gelecekteki askeri bağlar için sorun yaratıyor. Türkiye'de halkın ikili bağlarına olan desteği azalırken, kültürel ve ekonomik ilişkiler zayıflarken askeri ilişkinin ayakta kalabilmek için radarın altına girmesi gerekecek. Bu açıdan kamuoyunun, Türkiye'nin dış politikasını şekillendirmedeki rolünü gözardı etmek miyopluk olur. Mısır otoriter bir rejim olduğu için İsrail Mısır ile bu ülkenin halkının itirazlarına karşın güçlü bir güvenlik ilişkisini sürdürebilir ancak bu tür bir strateji, Türkiye ile işlemez. Türkiye bir demokrasidir. Halkın, İsrail ile askeri bağlara itirazları, bu bağları yeniden şekillendirecek, çek edecek ve sonunda felce uğratacak."

'Obama ilişkileri yeniden tesis etmeli'

Bu aşamada iki ülkenin askeri bağları azaltmaktan kaçınmaları gereğinin altının çizildiği makalede, bunun yerine ilişkiyi yeniden tesis etmeye odaklanması istendi. Bu çerçevede iki ülke arasında üst düzey ziyaretlerin yapılması, askeri işbirliğinin artırılması ve her iki ülke PR kampanyalarının yürütülmesi gibi önerilere yer verildiği makaleye son verilirken şöyle denildi:
"İki ülke arasındaki ilişkilerin zayıflaması, ABD için de problemdir: Amerika'nın Ortadoğu'daki en iyi iki dostu araları bozuk. Türk-İsrailli dostluğu gibi ittifaklar, Ortadoğu'da ancak 100 yılda bir meydana geliyor. Başkan Obama, Türkiye ile İsrail arasındaki bağların yeniden tesis edilmesini teşvik etmelidir."