Türkiye'de sağlık turizmi ne durumda?

Sağlık turizmi son yılların yükselen trendi ve ülkemizde hemen her sektör temsilcisini ilgilendiren yan dalları bulunuyor. Pekiyi sağlık turizmi tam olarak nedir? Sağlık Turizmi nasıl yapılır ve ülkemizde sğlık turizmi bugün itibariyle ne durumda?

İletişim Tasarımı Uzmanı Ömer Yoluk, bu konuda şu bilgileri verdi:

"Sağlık turizmi, Türkiye için yurt dışından gelir elde etmek dendiğinde, tatil turizminden dahi daha yüksek getirisi olan, çok daha önemlisi atıl kapasitemizin kullanılabilmesi için en uygun faaliyetlerden bir tanesi. Ülkemizde birçok gelişmiş hastane ve alanında uzman hekim bulunuyor ki, bunların kapasitelerinin yurt içindeki potansiyelin çok üzerinde olduğunu söyleyebilmek mümkün. Kaldı ki, son yıllarda gerçekleştirilen sağlık yatırımları da dikkate alındığında aslında dünyanın en yüksek kapasite miktarları içerisinde yer alabilecek bir durum ortaya çıkıyor. Ancak kapasite kullanımı ile ilgili aynı şeyi söyleyebilmek mümkün değil.

Ülkemizde özellikle şehir hastaneleri yatırımlarından sonra, yatak ve operasyon merkezi sayısı hatırı sayılır ölçekte artmış durumda. Bunun yanında özel hastaneler ve geçmişteki yatırımlar hesaba dahil edildiğine, çok ciddi bir rakamın ortaya çıktığı söylenebiliyor. Sağlık bakanlığı tarafından verilen 2016 yatak ve kurum sayısı bilgilerine göre; toplam yatak sayımız, henüz şehir hastanelerinin faaliyete girmemiş olmasına karşın 150bin civarında görünüyor. 2020 yılı itibariyle bu sayının ikiye katlanmış olduğunu belirten kaynaklar, mevcut hasta potansiyelinin toplam yatak sayısının yüzde 40 kadarını doldurduğunu ifade ediyor.

Yani Türkiye, sağlık sektöründe sahip olduğu potansiyeli tam anlamıyla kullanır durumda değil. Yurt dışından hasta bulmak; bu nedenle ülkemiz için büyük önem arz ediyor. Pekiyi hangi hastalara tedavi hizmeti verebiliyor ve hangi hastalıklar için hizmet verebiliyoruz."

TÜM TEDAVİ ALANLARINDA SAĞLIK TURİZMİ YAPILABİLİR

Türkiye'nin alım gücü itibariyla özellikle Avrupa ülkeleri ve Amerika’nın çok altında sağlık hizmeti fiyatları ile hizmet veren bir ülke olduğuna dikkat çeken Yoluk, şu ifadeleri kullandı:

"Fiyat rekabeti noktasında dünyanın hemen her ülkesi ile yarışabilir konumdayız. Bu durum bizi dünyanın sağlık turizmi devleri; Hindistan ve Tayvan ile kolayca yarışabilir hale getiriyor. Ancak elbette yegane kriter bu değil.

Türkiye’deki sağlık hizmetleri, dünyanın birçok ülkesinde verilen sağlık hizmetine göre çok daha yüksek niteliklere sahip. Gerek tesis, donanım ve teşkilat yapısı, gerekse sağlık personeli nitelikleri bakımından ülkemiz neredeyse rakipsiz olarak tanımlanıyor. Örneğin; Türk sağlık sistemi ile Avrupa’da kıyaslanabilecek Almanya ve Fransa dışında ülke bulunmuyor. Onlarla olan yarışımızda da ipi çoğu zaman göğüslüyoruz. 

Her ne kadar ilaç sanayi ve sağlık donanımı konunda Almanya gibi üretim imkanlarına sahip olmasak da, dış tedarik ve içeride gelişmekte olan sağlık teknolojisi sanayi işletmeleri sayesinde ciddi bir potansiyel ortaya çıkıyor. Burada kilit nokta; doktor nitelikleri ve elbette hemşire ve diğer sağlık personelinin nitelikleri olarak kabul ediliyor. 

Türk hekimleri; birçok alanda dünyanın parmakla gösterilen hekimleridir ki, tedavi sürecinde bakım hizmetlerini sunan, hemşire hasta bakıcı ve diğer sağlık hizmeti personelleri de dünya standartlarında hizmet arz ediyor. Bu noktada sahip olduğumuz nitelikler elbette dünyanın hemen her ülke vatandaşı tarafından biliniyor."

HANGİ HASTALIKLARIN TEDAVİSİNDE SAĞLIK TURİZMİ YAPILABİLİR?

Esas itibariyle sağlık turizmine konu olacak sağlık sorunlarının herhangi bir sınırı söz konusu olmadığını belirten Yoluk, şunları kaydett:

"Bazı bulaşıcı hastalıklar ve ülkemizde sağlık altyapısı bulunmayan birkaç ender hastalık dışında tüm sağlık sorunları noktasında sağlık turizmi yapabilmek mümkün. Elbette sağlık turizmi için daha yaygın tercih edilen branşlar da mevcut. Örneğin; Arap pazarının yaygın bir şekilde tercih ettiği saç ekimi ve estetik cerrahi operasyonları veya Avrupa’nın 4’te biri fiyatına sunduğumuz diş implantı gibi hizmetler, daha yaygın tercih edilen sağlık hizmetleri olarak biliniyor. Estetik, plastik ve rekonstrüktif cerrahi; dünyanın hemen her ülkesinde son derece pahalı operasyonları kapsarken, ülkemizde bir Alman için bu tedavi, son derece uygun fiyatlar gibi görünebiliyor. Bizde 10bin Euro; çok büyük bir parayı ifade ederken, bir Alman için bu maliyet, Almanya’da alacağı sağlık hizmetinin çok daha altında bir maliyet olarak ortaya çıkabiliyor. Ayrıca, bazı sağlık sigortaları, Türkiye’de yapılacak operasyonları ve diğer sağlık hizmetlerini de karşılayabiliyor.

Bu alanlar dışında, ülkemizde dahiliye, göz tedavisi, endokrinoloji, onkoloji, ortopedi ve diğer hemen her alanda sağlık hizmetleri, sağlık turizmine konu edilebiliyor."

SAĞLIK TURİZMİ BAŞKA HANGİ SEKTÖRLERİ ETKİLİYOR?

Sağlık turizmi; yurtdışından bir hastanın ülkemize gelerek, belli bir süre konaklamayı da kapsayan bir sürece tabi olduğu söyleyen Yoluk, turizmin etkilediği sektörleri sıraladı:

    • Hava yolları

    • Şehir iç taşımacılık

    • Konaklama

    • Yeme-içme (gıda)

"Gibi sektörlerden alışveriş ve eğlenceye kadar birçok sektör bu kişilerin ülkemizde kaldığı süreden faydalanır. Taksici esnafından, büfeye kadar hemen her sektörün doğrudan etkilendiği bu faaliyetler, ülkeye doğrudan döviz sokulması anlamına gelmektedir.

Buradan bakıldığında, sağlık hizmetleri ödemeleri ile birlikte, çok büyük bir rakamın ortaya çıkacağı kolayca anlaşılabilmektedir. Kişinin ülkemizde geçirdiği birim sürede yaptığı harcama ise tatil turizminde harcayacağının birkaç misli olmaktadır. Dolaysıyla her yıl milyonlarca hastaya hizmet verebilecek bu sektör; ülkemiz için adeta bir altın madenidir. Gelişmiş iş gücümüzü en iyi şekilde değerlendirerek, dünyanın sağlık üssü olmamız için önümüzde neredeyse hiçbir engel bulunmamaktadır."

SAĞLIK TURİZMİ NASIL YAPILIR?

Sağlık turizminin oldukça zor bir etkinlik olduğunu kaydeden Yoluk, "Aslında bu alandaki kapasitenin kullanım oranının düşük olmasında da temel neden budur. Pazarlama noktasında ciddi engeller ortaya çıkabilir ki, alında bu engeller yeni nesil pazarlama teknikleri yerine, geleneksel yöntemleri kullanma çabasıdır. Sağlık turizmi, geçtiğimiz yıllarda çıkarılan bir kanun kapsamında, hem legal hem de kamusal olarak desteklenen bir faaliyettir. Ancak sağlık turizmi faaliyetlerini doğrudan hekimler veya sağlık kuruluşları yapamazlar. Bunun için turizmi acenteleri yetkilidir ve sağlık kuruluşları ve doktorlar arasında rekabet kurallarına uygun biçimde hasta arz etmeleri gerekir. Tabii bu; doktorlar yurtdışından hasta bulamaz anlamına gelmez. Her ne kadar hekimler ve hastaneler reklam yapamıyor olsa da, kendilerini tanıtmaları noktasında bir yasak yoktur. Eğer hastane, klinik veya hekim, online kanalları kullanarak bir platform oluşturur, hasta bulmak istediği pazarın dilinde yayınlar yaparsa, kanuni bir engelle takılmadan pratikte sağlık turizmi yapar hale gelebilir. Tabii bunun için profesyonel sağlık turizmi pazarlaması, yani uluslar arası dijital pazarlama hizmeti almak ve bunu uzman ellere teslim etmek son derece önemlidir" dedi.

DİJİTAL PAZARLAMA İLE SAĞLIK TURİZMİ

Dijital pazarlamanın, günümüzde sağlık turizmi için zaruri bir istikamet olduğunun altını çizen Yoluk, "Sağlık kuruluşu veya hekim, hedef ülkede fiziksel pazarlama yaparak maalesef hedefe ulaşabilme durumunda değildir. Zira örneğin; bir Avrupa ülkesinde fiziksel pazarlama yapmak son derece büyük bir maliyettir ki, kalıcı olmayan kampanyalar ile getirilen hastanın üzerinden bu maliyetler düşüldüğünde küçük bir kar elde edilebilmesi mümkündür.

Oysa dijital pazarlama, kalıcı platformlar oluşturularak, sürekli ilgili pazardan müşteri temin etmeyi sağlar ve bunu çok uygun maliyetlerle ortaya koyar. Sağlık turizmi yapmak isteyen sağlık kuruluşları ve hekimlerin, profesyonel bir sağlık turizmi pazarlaması ajansı ile anlaşarak, herhangi bir ülkeyi hedefe alıp, sürece dahil olmaları mümkündür. Bu aşamada, ülke sınırı söz konusu olmadığı gibi, yapılacak işlemlerin hiçbir kanun dışı durumu da söz konusu olmayacaktır" diye konuştu.