Türkiye’nin İdlib açmazı (20.08.2019)

İdlib’e Suriye ordusunun bombardımanı sürüyor.

Ankara’nın Suriye’de ABD ile “güvenli bölge” oluşturulması pazarlıklarına odaklandığı bir dönemde İdlib’de Rusya ile gerilim artıyor. 

Türkiye, Fırat’ın doğusunda ABD ile “güvenli bölge” kurulması için pazarlıkları sürdürürken Rusya ile bir yıl önce varılan Soçi Mutabakatı’nın fiilen işlememesi sonucu İdlib’de açmaz yaşıyor. Suriye ordusunun Türk askeri konvoyunu “nokta atışıyla” vurmasına karşın Rusya’dan gelen Suriye ordusuna destek açıklaması, Moskova ile İdlib konusunda fikir ayrılıklarının derinliğine işaret ediyor. Türkiye’nin Rusya’ya yaptığı İdlib’e saldırıların durdurulması çağrısı da yanıtsız kalırken bölgedeki Türk askeri gözlem noktaları da önümüzdeki dönemin öncelikli gündem maddesi olacak.
Türkiye’nin Suriye’de ABD ile “güvenli bölge” oluşturulması pazarlıklarına odaklandığı bir dönemde İdlib’de Ankara’yı kaygılandıran gelişmeler yoğunlaştı. İdlib’in güneyindeki ilerleyişini sürdüren Suriye ordusu, ülkenin kuzeyiyle güneyini birbirine bağlayan M5 karayolunun geçtiği Han Şeyhun kasabasına girdi. Önceki gün bu bölgenin güneyinde yer alan Türk askeri gözlem noktasına takviye kuvvet olarak ilerleyen Türk askeri konvoyunun hava saldırısına uğraması, Türkiye-Rusya ilişkilerinin geleceğini doğrudan etkileyecek bir gelişme olma niteliği taşıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in önceki gün yaptığı açıklama da Ankara’ya kritik mesajlar içeriyor.
“Önceden teröristler İdlib’in yüzde 50’sini kontrol ederken şu anda yüzde 90’ını kontrol ediyor. Saldırılar bu bölgeden düzenleniyor. İdlib’deki teröristler buradan dünyanın farklı bölgelerine de hareket ediyor” diyerek, Türkiye’nin geçen yıl varılan Soçi Mutabakatı’ndaki yükümlülüklerini yerine getirmediği mesajını veren Putin, “İdlib’den hava üssümüze birçok saldırı girişimi oldu. Bu nedenle Rusya, Suriye ordusunun teröristlere karşı çabalarını destekliyor” diyerek Türkiye’nin çağrılarına olumlu yanıt vermeyeceğini ortaya koydu.

Gözlem noktası ateş hattında kalabilir
Suriye ordusunun ilerleyişiyle birlikte Han Şeyhun’un güneyindeki Morik bölgesindeki Türk askeri gözlem noktasının, Suriye ordusunun kontrolünde bulunan bir bölgenin ortasında kalma riski bulunuyor. Böyle bir gelişme, İdlib’deki ateşkesi gözlemlemekle sorumlu olan Türk askeri gözlem noktasının varlığının sorgulanacağı bir durum yaratabilecek. Rusya’nın Türkiye’ye buradaki 9 nolu Morik’teki gözlem noktasını taşıma teklifi yaptığı haberleri dün basına yansırken Türkiye şu aşamada böyle bir niyetinin olmadığını açıkladı. 

Suriye ordusu Han Şeyhun çevresinde devriyede.

CİHATÇILAR HAN ŞEYHUN'DAN ÇIKIYOR

Suriye’de cihatçı güçlerin, 2014 yılından bu yana ellerinde tuttukları ve İdlib vilayeti için verilen mücadelede stratejik öneme sahip Han Şeyhun beldesinden çekilmeye başladıkları bildirildi. Şam’a bağlı güçlerin, Rusya hava kuvvetlerinin desteğiyle sürdürdüğü İdlib operasyonu hakkında El Masdar’a konuşan Suriye ordusundan bir kaynak, El Nusra bağlantılı Heyet Tahrir Şam (HTŞ) militanlarının Han Şeyhun’un kuzey kesimlerinden çekildiğini ve askerin bölgeye girdiğini söyledi. Askeri kaynak belde merkezine doğru ilerlendiğini belirtti. HTŞ’den ise çelişkili açıklamalar geldi. Örgütün kimi temsilcileri güneye çekildiklerini doğrularken kimi kaynak ise mevzilerin terk edilmediğini savundu. Suriye askeri kaynağı da az sayıda militanın çatışmayı sürdürdüğünü bildirdi.
Muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi de Han Şeyhun ve İdlib’in güneyindeki Hama’nın kuzey bölgesinde çekilmenin sürdüğünü belirtti. TSK tarafından desteklenen ÖSO bağlantılı Ulusal Özgürleştirme Cephesi adlı oluşum da ağır bombardıman sonucunda bölgedeki mevzilerin terk edildiğini duyurdu.