TYS’den yaptırım PEN’den tepki: ‘Eril Fail’ gerekçesi de neymiş?

İyi bir yazar, ressam, sinemacı, sanatçı, düzgün bir insan olmak zorunda mıdır? Kitaplarına, eserlerine hayran olduğunuz bir yazar bu gücünü kullanıp kadın, özellikle de genç kadınların kendisine olan hayranlıklarından yararlanarak taciz etmeye kalkıyor ve üstelik bunu “eril fail” diye tanımlayarak kendini savunuyorsa kadınlar “Eyvallah, ben sana razıyım mı demeli? Kadınlar bu çeşit tacizlere, hele taciz eden ünlüyse, güçlüyse, seviliyorsa, hep sustu ama artık susmuyor, belki haykırmıyor ama şimdilik yazıyor. Şu sıralar kadınlar erkeklere sosyal medyadan sesleniyor: “Uykularınız kaçsın, ben ne zaman seni ifşa edileceğim diye...” 

Yapılan ifşalar ve ardı ardına ortaya saçılan taciz açıklamalarındaki isimler çoğu erkeğin sıra bana da gelecek mi diye uykularını kaçırıyor. Olayın gündeme gelmesi, 8 Aralık’ta yazar Hasan Ali Toptaş ile ilgili bir gönderiye 20’den fazla kadının yazar tarafından taciz edildiğini açıklamasıyla başladı. Yapılan “ifşalar” o kadar ses getirdi ki kısa sürede Toptaş “özür dilemek” zorunda kaldı. Ancak Toptaş’ın özründeki “bilmeden, farkında olmadan” yaptığına ve “eril fail” tanımlamasına yaptığı saldırı kadar tepki geldi. 

Yazarın özürü kabul görmediği gibi Everest Yayınları Genel Müdürü Saadet Özen de Toptaş ile yollarını ayırdıklarını açıklayarak “Her türlü tacizin karşındayız” dedi. Bunun üzerine müdür erkek olsa bu karar bu kadar kolay alınır mıydı, tartışması başladı! Hatta, yaptıkları yazdıklarının değerini düşürmez, ben kitaplarını öğrencilerime okutmaya devam edeceğim diyen edebiyat öğretmenleri de çıktı. Tabii onlar hep erkekti!

‘ASLA YALNIZ DEĞİLSİNİZ’

Neyse ki tacize uğradığını açıklayan kadınlara büyük destek gelirken, “Leyla Salinger” mahlaslı Twitter kullanıcısı kadınları kendi hikâyelerini anlatmaya çağırdı: “Sevgili kadınlar; edebiyat, sinema ve şair camialarda nüfuz sahibi erkeklerin taciz ve şiddetine uğramış ve herkesin malumu sebeplerle bunu dile getirme cesareti bulamamış kadınların hikâyelerini paylaşabilecekleri bir mail adresi oluşturduk. uykularinkacsin@ gmail.com mail adresine şimdiden o kadar çok mail geldi ki doktorlar, yazarlar, akademisyenler, rapçiler, fenomenler... Canım kadınlar, asla yalnız değilsiniz ve asla yalnız yürümeyeceksiniz!” Sinema yazarı Tuğçe Madayanti de mail adresini vererek her türlü tanıklığı köşesine taşıyacağı sözü verdi.

‘ABDO’YLA İLİŞKİMİZ SONLANDI’

Bunun ardından tacize uğrayan kadınlar taciz olaylarının erkek faillerini “ifşa” etmeye devam etti. Son olarak yazar Pelin Buzluk ve Aslı Tohumcu, yazar Bora Abdo tarafından tacize uğradıklarını açıkladı. Yazarın kitaplarını basan İletişim Yayınları da Twitter’dan “İletişim Yayınları olarak maruz bırakıldıkları gayri insani davranış, zorbalık ve tacize karşı yazarlarımız Pelin Buzluk ve Aslı Tohumcu’yla beraberiz. Bora Abdo ile olan yayın ilişkimizi sona erdirdiğimizi okurlarımızın bilgisine sunarız” açıklamasını yaptı. 

Tacize uğradıklarını açıklayan kadınlara destek yağarken tacizcilerin isimlerini açıklamaları için çağrıda bulunuluyor. Şimdiye kadar kadınların açıkladıkları isimler arasında Hüseyin Kıran, Metin Üstündağ, Refik Tabakçı, Fatih Kutan, Vedat Özdemiroğlu, Sefa Kaplan, Mehmet Özer, Harun Atak, Nevzat Çelik, gibi ünlüler bulunuyor. Figen Şakacı, Twitter hesabından “Taciz sayacı çalışırken Sefa Kaplan’ı da ekleyin” deyince altına onlarca isim eklendi! Görünen o ki kadınlar artık tacize uğrayınca susmayacak; yaptıkları işin iyi, şöhretlerinin çok olmasına güvenen erkekler de güvendikleri dağlara kar yağdığını görecek! “Eril fail”e de erkek şiddetine de artık razı gelinmeyecek!

TYS’DEN YAPTIRIM ÇAĞRISI

Türkiye Yazarlar Sendikası (TYS) ise yayınevlerine yaptırım çağrısında bulundu. TYS’nin açıklamasında, “Yazarlık, şairlik, editörlük gibi sıfatları kullanarak kadınlara ve erkeklere cinsel içerikli, bedensel ve sözlü saldırı içeren, şiddet, tehdit, sistematik aşağılama gibi yollarla rahatsızlık veren her türlü davranışın taciz olduğunu, suç oluşturduğunu vurguluyor, edebiyatçıları bu konuda örgütlenmeye çağırıyoruz. Türkiye Yazarlar Sendikası, tacize maruz kalmış yazarlarına avukat sağlar, maddi ve manevi destek verir. Taciz, tecavüz suçlarıyla mücadele konusunda, ödül jürilerinin ödül yönetmeliklerinde ve yayınevlerinin telif sözleşmelerinde bu konuyla ilgili bir maddeye yer vermelerinin etkili ve gerekli bir tavır olduğunu düşünüyoruz. Kadınların farkındalığı, gücü ve örgütlü davranışları her alanda yol açıcı olacaktır” denildi.

PEN’DEN AÇIKLAMA

PEN Türkiye Yazarlar Derneği, konuyla ilgili “Eline, beline, diline sahip ol!” başlıklı bir bildiri paylaştı. Bildiride şu ifadeler kullanıldı: “‘Eline, beline, diline’ ilkesini en çok benimsemesi, içselleştirmesi ve yaygınlaştırması gereken kimi edebiyat ve kültür adamlarını, kadınlara, kadın edebiyatçılara uyguladıkları taciz nedeniyle kınıyor, aynı zamanda bir tür şiddet biçimi de olan tacizden ötürü yaşattıkları travmalar için özür dilemeye çağırıyoruz.”