Venedik Komisyonu bir kez daha uyardı

Anayasa değişikliklerine ilişkin hazırladığı raporla gücün tek elde toplanacağını, güçler ayrımının yok olacağını ve hukukun üstünlüğü ilkesinin ihlal edileceğini duyuran Venedik Komisyonu, olağanüstü hal sürecinde basına yönelik çıkartılan KHK’ler için hükümete “OHAL için gerekli olmayan ve KHK’lerle alınan tüm önlemler feshedilmeli” çağrısında bulundu. Var olan durumda Türk basınının görevi olan “kamunun bekçi köpekliği” görevini yerine getiremediğini ve gazetecilere yönelik hapis kararlarının da demokrasinin altını oyduğunu belirtti. KHK’lerle basın özgürlüğüne yönelik kısıtlamaları değerlendiren Venedik Komisyonu şu tespitlerde bulundu:

UYARILAR:

KABUL EDİLEMEZ: KHK’lerle bireysel karar ve zamanında yargı denetimi olmaksızın, çok sayıda medya organının tasfiyesi, insan hakları hukukunun gereklerine göre kabul edilemez ve son derece tehlikelidir.

ENDİŞE KAYNAĞI: Yazdıklarına dayanarak, terör örgütü üyesi olduğu iddiasıyla, gazetecilere yönelik cezai kovuşturmaların yoğunlaştırılması, ilgili ve yeterli sebep olmadan tutuklanmaları da aynı şekilde endişe kaynağıdır. Bunlar demokrasiyi iyileştirmek yerine daha çok zayıflatır.

ESEFLE KARŞILIYORUZ: Venedik Komisyonu, var olan durumda, Türk medyasının kamunun bekçi köpekliği görevini etkin şekilde yapamamasından, olağanüstü halin uzatılmasına ve anayasa değişikliğine dair değişiklikleri kontrol edememesini esefle karşılar.

ÖNERİLER:

Komisyon, Türk hükümetine de şu çağrılarda bulundu:

KANIT GÖSTERİN: 685 sayılı KHK ile kurulan ve 15 Temmuz sonrasında bireylerin durumunu ele alacak itiraz mekanizmasının kurulmasını öngören komisyona yapacağı ek düzenleme ile tasfiye edilen medya kurumlarını da kapsamına alması ve alınan önlemlerin özel ve gerçekçi sebepleriyle ilgili, “bireysel, akla uygun ve kanıtlanabilir kanıtlara” dayanmasını sağlamalı 

GAZETECİLERE GARANTİ: Söz konusu komisyon, kişilerle ilgili önceki durumuna dönmeyi sağlayacak yetkilere sahip olmalı. Komisyonun medya kurumlarını da kapsayacak şekilde acil başvurular için öncelik tanıma gücü olduğu garanti edilmeli; özellikle yazdıklarıyla itham edilenler için gazetecilerin terör örgütü üyeliğinden yargılanmayacağı garanti edilmeli

PEŞİN TUTUKLULUK: Suçlamaların ağır olması ve yazdıklarının içeriğinden dolayı gazetecilere peşin tutukluluk (cezaya dönüşen tutukluluk) uygulanmamalı; yetkililer gazetecilerin tutukluluğu konusunda, AİHM içtihatları doğrultusunda “konuyla ilgili ve yeterli” sebepler sunmalı ve bu tutuklamalar istisna olmalı

FESHEDİN: OHAL için gerekli olmayan ve KHK’lerle alınan tüm önlemler feshedilmeli.