Vergi artışı enflasyonu yükseltti

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Temmuz ayı fiyat gelişmelerini açıkladı. Buna göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Temmuz ayında yüzde 0.25 arttı. TÜFE Ocak'ta yüzde 0.29 artmış, Şubat'ta yüzde 0.34 düşmüş; Mart ayında yüzde 1.10, Nisan ayında yüzde 0.02, Mayıs'da yüzde 0.64, Haziran'da 0.11 artış göstermişti.
 

Yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 5.73

Temmuz itibariyle TÜFE'de yıllık enflasyon yüzde 5.39 oldu. Sekiz ay sonra ilk kez geçen ay yıllık bazda artışa geçerek 5.73'e çıkan enflasyon, krizin yarattığı talep azalması nedeniyle Haziran öncesinde sekiz ay süresince düşüş göstermişti. Yedi aylık enflasyon da TÜFE'de yüzde 2.08 olarak gerçekleşti.
 

Vergi artışı enflasyonu artırdı

TÜFE'de fiyatlar, enflasyon hesabındaki ağırlıkları sırasına göre bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 10.89 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Böylece tütüne yapılan 50 kuruşluk maktu vergi artışının etkisi Temmuz ayı enflasyonunda hissedilmiş oldu. Geçen ay alkollü içecekler ve tütünde Tüketici Fiyat Endeksi artışı yüzde 0.01 olarak gerçekleşmişti. Temmuz ayında endekste yer alan gruplardan eğlence ve kültürde yüzde 2.56, eğitimde yüzde 0.93, ev eşyasında yüzde 0.89, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0.89, ulaştırmada yüzde 0.58, lokanta ve otellerde yüzde 0.42, konutta yüzde 0.33, haberleşmede yüzde 0.17, sağlıkta yüzde 0.05 artış görüldü.

Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları düştü

Temmuz ayında TÜFE'de gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.64, giyim ve ayakkabıda yüzde 5.96 düşüş gerçekleşti. Haziran ayında da gıda ve giyim fiyatlarında düşüş yaşanmıştı.
 

Turizmde KDV artışı fiyatlara yansıdı

Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE'de en yüksek artış yüzde 18.76 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Çeşitli mal ve hizmetler yüzde 11.62, eğlence ve kültür yüzde 10.22, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 8.51, lokanta ve oteller yüzde 7.88 artışın yüksek olduğu diğer harcama grupları olarak görüldü.

 

Bölgelere göre artış

NUTS2 düzeyinde 26 bölge içinde TÜFE'nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir (TR71) oldu. Bu bölgede artış yüzde 1.07 olarak gerçekleşti. Aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 4.87'yle İzmir'de olurken, geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 8.63 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt (TRC3) bölgesinde gerçekleşti. On iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış ise yüzde 11.06 ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari (TRB2) bölgesinde gerçekleşti.

Çekirdek enflasyon göstergeleri

Özel kapsamlı TÜFE göstergelerine bakıldığında mevsimlik ürünler hariç TÜFE Temmuz ayında yüzde 1.25 arttı. İşlenmemiş gıda ürünleri hariç enflasyon yüzde 0.56 olurken, enerji hariç enflasyonda yüzde 0.33 artış yaşandı. İşlenmemiş gıda ve enerji hariç enflasyon yüzde 0.72 olurken; enerji, alkol ve tütün hariç yüzde 0.31 düşüş görüldü. Bu son grup ile birlikte fiyatın yönlendirilen ve dolaylı vergiler hariç tutulduğunda yüzde 0.21 düşüş gösteren fiyatlar, bunlara işlenmemiş gıda eklendiğinde yüzde 0.13 artış olarak gerçekleşti. İşlenmemiş gıda, enerji, alkollü içki, tütün ve altın hariç yüzde 0.02 olan enflasyon; enerji, gıda, alkol, tütün ve altın hariç yüzde 0.08 düşüş gösterdi.

ÜFE geçen aya göre yüzde 0.71 azaldı

ÜFE Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 0.71 azaldı. ÜFE enflasyonu Ocak'ta 0.23, Şubat'ta 1.17, Mart'ta 0.29, Nisan'da yüzde 0.65 artmış, Mayıs'da yüzde 0.05 azalış göstermişti. Haziran ayında ise ÜFE yüzde 0.94 artmıştı. Bu sonuçlarla yıllık bazda ÜFE yüzde 3.75 düşüş gösterdi. Yedi aylık ÜFE ise yüzde 2.54 arttı. On iki aylık ortalamalarda ÜFE'de artış 5.47 oranında gerçekleşti.

Tarım sektöründe ÜFE yüzde 2.84 düşüş gösterdi

Sektörler bazında bakıldığında aylık değişim tarım sektöründe yüzde 2.84, sanayi sektöründe yüzde 0.20 düşüş gösterdi. Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 7.99 artış yaşanırken, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0.02 düşüş ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 1.62 artış gerçekleşti. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 1.37 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre 4.56 düşüş ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 6.42 artış gerçekleşti. ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 24.11 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektöründe gerçekleşti.

Sanayinin üç sektöründen madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 3.57, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 0.72 artış, imalat sanayi sektöründe yüzde 0.38 düşüş gerçekleşti. Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, yüzde 24.11'le ham petrol ve doğalgaz çıkarımı, yüzde 2.58 ile tütün ürünleri imalatı, yüzde 2.26 ile tekstil ürünleri imalatı, yüzde 1.41'le mobilya imalatı alt sektörleri oldu. Buna karşılık kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı yüzde 4.55, ana metal sanayi yüzde 2.68, giyim eşyası imalatı yüzde 2.07, kağıt ve kağıt ürünleri imalatı yüzde 1.51, metal cevheri yüzde 1.25 bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler oldu. 2009 yılı Temmuz ayında endekste kapsanan 768 maddeden, 209 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 277 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 282 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.