Yargıdan YÖK’e ‘dur’... Akademisyenlere ceza geçersiz

Ankara 4. Bölge İdare Mahkemesi, üniversite öğretim üyelerinin 2 Aralık 2016’ya kadar işledikleri disiplin suçlarından ceza verilemeyeceği sonucunu doğuran çok önemli bir karara imza attı. Mahkeme, Anayasa Mahkemesi’nin disiplin cezalarına ilişkin usul ve esasların YÖK tarafından belirlenecek yönetmelikle düzenleneceğine ilişkin düzenlemeyi iptal etmiş olması nedeniyle, bu düzenlemeye dayanılarak çıkarılan Disiplin Yönetmeliği ile karar verilemeyeceğine hükmetti. Karar, AYM’nin YÖK Kanunu’ndaki iptal kararını verdiği 14 Ocak’tan sonra, disiplin yönetmeliğinin yasal dayanaktan yoksun kalması nedeniyle hiçbir akademisyene bu yönetmeliğe dayanılarak ceza verilemeyeceği anlamına geliyor. Karar, Barış İçin Akademisyenler grubunun “Bu Suça ortak Olmayacağız” başlıklı bildirisine imza attıkları için haklarında disiplin cezası verilen akademisyenlere de disiplin cezası verilememesi sonucunu doğuracak.

Ankara Üniversitesi Rektörlüğü, 2 Eylül 2015 tarihinde, Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde araştırma görevlisi olan Ozan Değer’e, Twitter paylaşımları nedeniyle YÖK Disiplin Yönetmeliği uyarınca kınama cezası verdi. Değer’in avukatı Oya Aydın, cezanın iptali istemiyle Ankara 2. İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Mahkeme, davacı tarafından paylaşımların kendi Twitter sitesinden yapıldığının teknik olarak ispat edilemediği iddia edilse de “suç unsuru olan paylaşımların kendisi tarafından yazılmadığına dair açık bir beyanı ve inkârı olmadığı” ve idarenin teknik bir ispat yükümlülüğünün de bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verdi.

Değer, karara Ankara 4. Bölge İdare Mahkemesi’nde (BİM) itiraz etti. BİM kararında, YÖK Kanunu’nda disiplin işlerinin düzenlendiği ve 1 Mart 2014’te değiştirilen 53/b maddesinin Anayasa Mahkemesi tarafından 14 Ocak 2015’te iptal edildiği hatırlatıldı. İptal edilen bu kanun hükmüne dayalı olarak hazırlanan Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği’nde disiplin suçlarının ve cezalarının düzenlendiği kaydedilen kararda, AYM kararının bu yönetmelik üzerindeki hukuki etkisinin değerlendirilmesi gerektiği belirtildi.

BİM kararında, “AYM’ce bir kanunun tümünün ya da belirli hükümlerinin Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilmiş olduğu bilindiği halde eldeki davaların Anayasa’ya aykırılığı saptanmış olan kurallara göre görüşülüp çözümlenmesi Anayasa’nın üstünlüğü ve hukuk devleti ilkesine aykırı düşeceği için uygun görülemez” ifadelerini kullandı. Kararda, bu nedenle AYM’nin iptal kararının bu karardan önce açılmış bulunan ve henüz sonuçlanmamış olan bütün davalara uygulanması gerektiği vurgulanarak işleme dayanak olan kanun hükmünün iptal edilmiş olması nedeniyle dava konusu işlemin de yasal dayanağı kalmadığı belirtildi. Mahkeme bu gerekçeyle kınama cezasının iptal edilmesi gerektiğine hükmederek yerel mahkeme kararını bozdu ve işlemi iptal etti.

AYM’nin iptal ettiği düzenleme yerine yeni yasal düzenleme 2 Aralık 2016’da yürürlüğe girdi. Böylece 2 Aralık 2016’ya kadar işlenen fiiller nedeniyle akademisyenlere disiplin cezası verilemeyecek.