Yarın dünya 'Pi Günü'

Elma Pi pastalarının yenildiği, basamakları notalarla ve kelimelerle eşlenmiş melodi ve şiirlerin okunduğu, ödüllerin dağıtıldığı bu günde, TOBB ETÜ Üniversitesi'nde de kutlama etkinlikleri düzenlenecek. TOBB ETÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ömer Akın, ünlü matematik sabiti Pi sayısı anısına kabul edilen ''Pi Günü'nün Amerikan tarih formatında 3/14 olarak geçmesi dolayısıyla her yıl 14 Mart'ta kutlandığını belirtti. Bu tarihin aynı zamanda Einstein'ın doğum günü olduğunu dile getiren Akın, Dünyada ilk 'Pi günü' etkinliğinin de ABD'nin San Francisco şehrindeki Exploratorium Müzesinde 1988 yılında kutlandığını söyledi.

Çemberin çevre uzunluğunun çapına bölümüyle elde edilen pi sayısının tarihinin M.Ö. 2000 yılına dayandığını anlatan Akın, bu tarihte Babilliler'in tüm çemberlerin çevresinin çapına bölümünün sabit bir sayıya eşit olduğunu fark ettiklerini aktardı. Mısırlılar'ın M.Ö. 1650'de Pi sayısını 3.165, Eski Yunanda 3,162, Archimedes'in 3 10/71 ve 3 1/7 arasında, Çin ve Greek matematikçilerin de 3.162 olarak hesapladıklarını anlatan Akın, 1436 yılında ünlü Semerkantlı Türk Matematikçi Giyasüddün Cemşid El Kaşi'nin, ilk defa pi sayısının değerini 16 ondalığa kadar hesapladığını bildirdi.
 

Hala hesabı yapılıyor

Pi sayısının tam olarak hesaplanmasına ilişkin araştırmaların bilgisayarın icadıyla hız kazandığına işaret eden Akın, son olarak Kasım 2002'de bir araştırma grubunun beş yıl süren program hazırlama safhasından sonra Tokyo Üniversitesinde süper bilgisayar ile 400 saate aşkın bir sürede 1.24 trilyon basamağa kadar hesapladığını bildirdi.

Akın, şunları kaydetti:

''Sonu bulunmayan bu sayı aslında iki ondalık sayı arasına sıkışmış bir sayıdır. Yani sonsuz fakat sınırlıdır. Çember gibi basit bir şekilde sonsuza kadar devam eden bir sayı çıkmaktadır. Hem ilkokul öğrencisi hem de üniversite profesörü için anlam taşır. Kimine göre fizik ve matematikte görülen bir sabit, ya da Archimedes sabiti, Ludolph sayısıdır.

Bilim adamları için onun yeri tartışılmaz. Pi sayısı ile uğraş, insanın doymak bilmeyen bilim açlığı ve merakıdır. Onun basamakları sonsuza uzarken, matematikte yeni kavramlar ortaya çıktı. Bilgisayarın gücünü ve hızını onunla deniyoruz. Kısaca Pi, gelişmenin bir sembolüdür. Onun sırrını ararken kendinizi ve kainatı keşfetme şansınız oldukça fazladır. Bugün Pi sayısının kainatın sırlarına dair cevaplar içerdiğini düşünen insanlar vardır. Ama onun serüveni henüz bitmemiştir. O bazı matematikçiler için kutsal bir sayıdır.''

TOBB Matematik Etkinlikleri Topluluğu tarafından ''Pi Günü'' etkinliklerinin düzenlendiğini bildiren Akın, bu kapsamda yarın saat 16.30'da bir konferans vereceğini bildirdi. Akın, konferansın ardından çeşitli etkinliklerle ''Pi Günü'nün kutlanacağını sözlerine ekledi.