Yasa gereği borun aranması ve işletilmesinin devlet tarafından yapılması gerekiyor

Türkiye geniş yatakları ile dünya bor rezervlerinin yüzde 73’üne sahip. Savunma sanayisi için çok önemli olan bor ancak devlet tarafından aranıp, işletilebiliyor. 

Bor yasasında, “Bor tuzları, uranyum ve toryum madenlerinin aranması ve işletilmesi devlet eliyle yapılır” açık hükmü yer alıyor. Bu nedenle de Eti Maden tarafından üretilen bor ürünlerini kullanarak bor içerikli malzemeleri üretmek için TRBOR Bor Teknolojileri AŞ kuruldu. Ancak yasadaki “devlet eliyle yapılır” açık hükmüne karşın Tank Palet Fabrikası’nın da verildiği Katar ortaklı BMC’nin bor madeni ile ilgili işlerde de yer aldığı iddiaları gündeme geldi. 

İYİ PARTİ’Lİ ÖZTÜRK SORDU

İYİ Parti Denizli Milletvekili Yasin Öztürk, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde, “BMC, bor ile ilgili işlemlerin hangi aşamasında faaliyet gösterecektir” sorusunu yöneltti. 

Dönmez yanıtında, BMC’nin “borun yüksek teknoloji ile donatılmış tesislerde katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülmesi hedefi ile kurulan” TRBOR Bor Teknolojileri AŞ’de herhangi bir ortaklığı bulunmadığını bildirdi. 

Dönmez, TRBOR Bor Teknolojileri AŞ’nin yüzde 100 sahipliği Savunma Sanayi Başkanlığı’nda olan SSTEK Savunma Sanayi ve Teknolojileri AŞ tarafından kurulduğunu anımsattı. Dönmez’in verdiği yanıta göre, TRBOR Bor Teknolojileri AŞ’ye Eti Maden yüzde 33 pay ile iştirak etti. Şirketin diğer ortakları ise yüzde 25 pay ile TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayi AŞ, yüzde 5 pay ile SSTEK Savunma Sanayii ve Teknolojileri AŞ ve yüzde 37 pay ile Bor Savunma Teknolojileri Sanayii ve Ticaret AŞ. 

‘PAYI YOK’ DENDİ AMA...

Bakan Dönmez, “TRBOR Bor Teknolojileri AŞ’de yabancı herhangi bir şirketin payı bulunmamaktadır” dedi. Bu arada boru çıkaran Eti Maden, 2017 yılında Türkiye Varlık Fonu’na devredilmiş durumda. Dönmez bu konuda, “Türkiye Varlık Fonu’nun mali ve finansal işlemleri konusu bakanlığımız yetki ve sorumluğunda bulunmamaktadır” demekle yetindi. Dönmez, şirkette yabancı herhangi bir şirketin payının bulunmadığını belirtti ancak şirketin yüzde 37 pay ile en büyük ortağı olan Bor Savunma Teknolojileri Sanayi ve Ticaret AŞ’nin sahibi Talip Öztürk dikkat çekti. Talip Öztürk, Katar ortaklı BMC’nin önemli iş ortaklarından birisi. BMC’nin sahibi olan Ethem Sancak, BMC’yi nasıl aldığını anlatırken, yüzde 50 eksi birini Katar ordusuna sattığını belirterek “Tek başına yapmak istemiyordum. Benim gibi deli bir Laz ortak da önerdi bana Sayın Cumhurbaşkanım. Onu da yanıma aldım; Talip Öztürk, eşit bölüştük” demişti. Talip Öztürk BMC’nin yönetim kurulunda ve aynı zamanda ortağı. Bu durumda BMC kurumsal olarak TRBOR Bor Teknolojileri AŞ’ye ortak olmasa da BMC’nin önemli ismi Talip Öztürk’ün şirketi bu şirketin en büyük ortağı konumunda bulunuyor. BMC resmi olarak ortaklıkta yok, ancak BMC’nin ortağı bor şirketinde en büyük paya sahip.