Yazarlarımız tam isabet

ORHAN ERİNÇ

VAN-BİTLİS: 51 yıl sonra yeniden nabız yoklamak için gittiğim Van ve Bitlis’te sonuçlar ağırlı olarak izlenimime uygun çıktı. Van’da HDP: 6, AKP: 2, Bitlis’te de HDP:2, AKP:1 milletvekilliği kazandı. Ancak bu sonuç, benim başarım değil. Van temsilcimiz Yusuf Ziya Cansever ile Bitlisli meslektaşım Ferhan Çelebi beni öyle kişilerle buluşturmuşlar ki zaten başka sonuca ulaşamazmışım. Kendilerini kutluyor, teşekkür ediyorum...

DOĞAN SATMIŞ

MALATYA: Kampanya gezisinde, 5-1’lik tahminde bulunmuştum. Dünkü sonuçlara göre AKP tahminleri yanıltmadı yine yüzde 60 civarında oy alarak 5 milletvekili çıkardı. CHP ise yüzde 16 civarında oyla tek milletvekilinde kaldı. Veli Ağbaba TBMM’deki yerini korudu. HDP’nin, bir milletvekili arzusu ise gerçekleşmedi.

ERZİNCAN: Geçmişten beri AKP ve CHP iki milletvekilliğini paylaşıyordu. Bu trend dün değişti. Kesin olmayan sonuçlara göre AKP iki milletvekili çıkardı.

AYKUT KÜÇÜKKAYA

ZONGULDAK: Zonguldak’a seçimlerden yaklaşık bir ay önce gitmiştim. Seçim tahminimizi 2+2+1 yaptık. Yazdığımız tahmin doğru çıktı. Emeğin başkentinden CHP 2, AKP 2 , MHP 1 vekil çıkardı. CHP’nin 2011 seçimlerine göre Karaelmas’ta oyunu artıracağına kesin gözüyle bakılıyordu. Aynen öyle çıktı. Ancak bu artış CHP’nin 3. sıra adayı olan 35 yaşındaki Deniz Yavuzyılmaz’ı Meclis’e taşımadı. MHP’nin ise 1999’dan sonra Zonguldak’tan vekil çıkaracağını yazmıştık. Eski Enerji Bakanı Zeki Çakan’ın MHP’nin oylarını artırdığı ve yeniden Ankara’nın yolunu tuttuğu gözüküyor. Kısacası Zonguldaklı seçimlerde sürpriz yaşatmadı...

HİKMET ÇETİNKAYA

İZMİR-MUĞLA: İzmir 2. bölge ve Muğla’da pek çok kişiyle konuştum. İzlenimlerimde de aktarmıştım zaten. Yazdıklarım çıktı. HDP İzmir’de 1. bölgede 1, 2. bölgede 1 milletvekili kazanırken, AKP her 2 bölgede 2 milletvekili toplam 4 milletvekili yitirdi. Ege 1950’den bugüne kadar Türkiye’de siyasetin nabzını ölçer. Muğla’da ise HDP oylarını arttırdı ama milletvekili çıkartamadı. Bana gelen bilgiler CHP’nin Muğla’da 4 milletvekilini zorladığı yolunda. 2011’de 3 milletvekili çıkartmıştı...

MİYASE İLKNUR

TUNCELİ: HDP 2-0 yaptı. Biz 1-1 olur demiştik. Kılıçdaroğlu’nun Tunceli’de kumar oynaması bu sonucu getirdi. Önseçim yapmaması, Kamer Genç gibi şahsi oyu olan bir ismi saf dışı bırakması, PM’den geçen adayı değiştirip Tunceli dışında yaşayan birini aday göstermesi kendi memleketinde hezimete uğramasına yolaçtı.

ELAZIĞ: Geçen seçim sonuçları tekrarlandı. Bir milletvekili düşen Elazığ’da 3 AKP, 1 MHP kazandı. Biz AKP listelerine olan tepkiyi yanlış okuyup AKP ile MHP’nin 2’er milletvekili çıkaracağını söylemiştik. Elazığ’da asıl sürprizi HDP yaptı. Geçen seçime göre CHP ile HDP yer değiştirdi. HDP’nin oyları CHP’yi geçti. 2011’de CHP yüzde 13.8 oy almıştı. Buna mukabil HDP de yüzde 7’lere yakın bir oya sahip olmuştu. Bu kez tablo tersine döndü.

ATAOL BEHRAMOĞLU

KOCAELİ: AKP’nin oyu düşmekle birlikte, bu düşüşün daha fazla olacağını tahmin etmiştim. CHP’nin oy oranı Türkiye ortalamasının üstünde olmakla birlikte, özellikle bu partiden, tahmin ettiğim gibi HDP’ye oy kayması olduğu sanırım söylenebilir. Özetle CHP’nin oy oranının biraz daha fazla, AKP’nin oy oranının biraz daha düşük olabileceğini tahmin etmiştim. HDP konusuna tahminim ise aşağı yukarı böyleydi.

PINAR ÖĞÜNÇ

KARS: Etnik çeşitliliğiyle ve seçmen davranışının bu etnik köklere fazlaca dayanmasıyla farklı bir kent. Buna geçmiş seçimlerde partilerin oy rakamları arasında çok büyük uçurumlar bulunmaması da eklenince tahmin yapmayı güçleştiren bir profili vardı. Kilit HDP’nin barajı geçmesiydi ki, barajın aşılmasıyla üç milletvekilinden ikisini alacağı kesinleşti. Genel olarak Kürt oylarının AKP’den kopuş eğilimi de Kars’ta seçim sonucunu belirledi.

AĞRI: Çok net olan durum seçimin AKP ve HDP arasında geçeceğiydi. Kürt siyasi hareketinin güçlü olduğu şehirde sonucu yine HDP’nin barajı aşması belirleyecekti. Leyla Zana gibi hareket açısından sembolik önemde bir ismin ilk sıradan adaylığı hararetin de göstergesiydi. Ağrı, HDP oylarını neredeyse yüzde 80’e yaklaştırarak çok net bir mesaj verdi.

IŞIL ÖZGENTÜRK

KAHRAMANMARAŞ: Seçim öncesi Kahramanmaraş’a gittiğimde çarşıda dolaşırken bir MHP adayının bayrağını diken yılların terzisi şöyle demişti: “Bu Maraş’ta hiçbir şey değişmez. Herkes daha önceki seçimde kime oy vermişse ona verecek!” O haklı çıktı, teşviklerin aktığı, Hizmet hareketinin en kuvvetli olduğu kent, değişim istemedi. Gene AKP 6, CHP 1, MHP’de birer milletvekili çıkardı. Anlaşılır bir şey kıyımdan sonra Alevi ve entellektüel nüfusun göç ettiği kent, o yıllardan sonra kırsal kesimin egemenliği altına girdi ve yeni zenginler çoğaldı. Onlar hallerinden memnunlar. Ancak kentte herşey süt liman değildi. Benim bildiğim genç işsizliği çok yüksek bir orandaydı. Hizmet hareketi paranın kaynağının kesileceğinden korkuyordu. Yakın kentlerde çok kuvvetli olan HDP’nin gücünü Maraş’ta görememiştim. Öğrenci kesiminde çalışıyorlardı ama demek ki, yeterli olmamış. Gene de bir artış var, beni şaşırtan Hizmet hareketi oldu, onlar da Tayyip’i istemişler.

EMRE KONGAR

İSTANBUL 2. BÖLGE AKP, İstanbul İkinci Bölge’de, 2011 seçimlerine göre 8 puan kadar, yani yüzde 15’ten fazla oy yitirdi. Bu kayıp, AKP’nin Türkiye’deki kaybına eşit gibi görünüyor. CHP seçmeni, İl Başkanı Murat Karayalçın’ın işaret ettiği kaymayı yaşamış görünüyor. İki puan kadar yani yüzde 6 dolayında oy yitirmiş. Türkiye genelindeki kaybına benzer bir durum söz konusu. Öyle anlaşılıyor ki, İstanbul İkinci Bölge’de CHP’li seçmenden HDP’ye doğru ciddi bir kayma olmuş. HDP bölgede tam anlamıyla kazanan parti. Oylarını 5-6 puan civarında arttırmış görünüyor. Bu, yüzde 100’e eşit veya onu bile aşan bir oran. Yani HDP, bölgede oylarını en azından ikiye katlamış gibi görünüyor. Hiç kuşkusuz, bu artışta CHP’den gelen oyların önemli bir katkısı olmuş.

ARİF KIZILYALIN

RİZE: Türkiye genelinde genelinde kan kaybeden iktidar partisi AKP, Rize’de zorlansa da hedefine ulaştı. Seçim stratejini, eski adıyla Potomya, bilinen ismiyle Güneysu kökenli Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan üzerine kuran AKP, CHP ve MHP’nin ekonomik ve çevre konularında yaptığı eleştirileri, Ak-Saray’ın hatırı ile savuşturdu. Oysa, gerçekten iyi bir oy alan (38 bin civarı) CHP’li Kenan Bıyık ve MHP’li Cem Kazmaz (15 bin), çay konusunda Rizeli’nin gönlünü kazanmışlardı. Ancak, Erdoğan’ın kente gelip, Hasan Karal, Hikmet Ayar ve İstanbul kontenjanından gelen eski güreş Federasyonu Başkanı Aşkın Osman Bak’ın önünü açınca, AKP, hükmen bir galibiyete imza attı. MHP bu kadar güçlü girmese ya da Saadet seçime yüklenmese, 3-0’lık görüntü 2-1 (AKP, AKP, CHP) bitebilirdi. HDP’nin adayı Selda Karafal ise, partisinin oylarını 2 bin bandının üzerine çıkardı.

ŞÜKRAN SONER

ANTALYA: Antalya seçmeni, ülke çapındaki genel eğilime uyumlu, sessiz, iktidar oylarını ortalamanın da üstünde düşüden sürprizini yaptı. Muhalefetin oylar oranı olarak da, meclis temsil gücünde de katlama sağlandı.

SERDAR KIZIK

İZMİR 1. BÖLGE: CHP, İzmir 1. bölgede oylarını yaklaşık üç puan artırdı. Sandıkların henüz tümüyle sayılmadığı gece saatlerinde, altı miletvekilliğini korudu; 7. milletvekilliği sınırına geldi. AKP önemli bir darbe aldı. İki milletvekilliğini kaybetti. Özellikle HDP ve MHP oylarını artıran partiler oldu. MHP koltuk sayısını bir artırarak Ankara’ya iki adayını gönderdi. HDP oylarını önemli ölçüde artırdı. AKP ve belirli ölçülerde CHP’den oy alarak, bir milletvekilliğini kazandı. AYDIN Tablo tümüyle yazdığımız gibi çıktı. CHP bir artışla dört milletvekilliğine kavuşurken yerel yönetimin başarısından yararlandı. AKP çözüldü, iki milletvekiliğini yitirdi. MHP bir koltuk elde etti.

OLCAY BÜYÜKTAŞ

DENİZLİ: Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi’nin ikinci bir yenilgi alacağını hissetmiştik. Belediye Başkanı olduğu dönemde de kent için yaptıklarına karşın Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan’ın ilk sırada çıkmaması gibi, genel seçimde de bakan olmasının getirdiği tüm avantajları kullanmasına karşın önceki dönem çıkardıkları 4 milletvekilini bu dönem çıkaramayacaklarını özellikle dinlediğimiz kent iş insanlarının söylediklerinden çıkarmıştık. Denizli’de tam da söylediğimiz gibi 3+3+1 oldu sonuç. Bir diğer doğru tahmin de HDP ile ilgili. Daha önce 5 bin civarı oyu olan HDP’nin kentteki 70 bin civarındaki kürt kökenli yurttaşa karşın, oyunu ancak 20-25 bin aralığına taşıyacağını yazmıştık ki bu da doğru çıktı.

HAKAN KARA

ÇANAKKALE: AKP il düzeyinde yıllardır birinci parti konumundaydı. Bu sefer CHP’nin büyük bir atılım yapıp birinci parti konumuna yükseleceğini düşünüyordu Çanakkaleliler. Öyle de oldu. MHP’nin de oy oranını yükselterek AKP’den bir milletvekili alma olasılığı sözkonusuydu. O da çıktı. Çanakkale yazımda, önceki seçimde CHP 2, AKP 2 olan milletvekili dağılımı bu seçimde CHP 2, AKP 1, MHP 1 şeklinde olur diye yazmıştım. Öyle oldu. TEKİRDAĞ Tekirdağ 6 milletvekili çıkarıyor. 2011 seçimlerinde CHP 3, AKP 2, MHP 1 milletvekili çıkardı. Bu sefer ne olur diye sorduğumuzda, sokaktaki yurttaş, milletvekili dağılımında büyük bir farklılık olmaz diyordu” Öyle de oldu.

MURAT SABUNCU

Seçimlerde Şanlıurfa, Diyarbakır ve Istanbul 1. Bölge’yi yerinde izledim. Urfa’da Osman Baydemir’in 2014 yerel seçimlerinden itibaren partisi HDP’yi ilde yükselttiğini, yerel seçimde ve bu seçimin öncesinde yerinde izlemiştim. Urfa aynı zamanda AKP’nin bölgedeki kalesi gibiydi. 2011’de yüzde 64 oy almıştı. Oylar dün yüzde 47’ye geriledi. HDP oyunu yüzde 38.8’e yükseltti. AKP 7, HDP 5 milletvekili çıkardı. Seçim öncesi Yazımda AKP 6, HDP 4 diye tahmin etmiştim, tahminime yaklaştım. Bu arada Urfa’da önemli bir isim, ikinci sıra adayı Abdullah Öcalan’ın yeğeni Dilek Öcalan da Meclis’e girmiş oldu.

Diyarbakır’da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yaptığı mitingi izlemiştim. Oradaki izlenimlerimin başlığı “AKP Kürt Kardeşini kaybetti” idi. Ama Diyarbakır’da HDP’nin yüzde 80.29 oy alacağını tahmin edemedim. AKP yüzde 13.56’da kaldı. Bir önceki seçim, 2011’de AKP yüzde 32.91 idi. 6 milletvekili çıkarmıştı. AKP’nin Diyarbakır’daki oy oranı yaklaşık yüzde 19 oy eridi. Diyarbakır’da HDP 10, AKP 1 milletvekili çıkardı.

Istanbul genelinde ve takip ettiğim 1. Bölgede oylarda özellikle CHP’den HDP’ye kayışın olacağını, HDP’nin Istanbul’da oy patlayacağını yazmıştım, bu analizimde de yanılmadım.

Yazıyı bitirirken. Dünkü sonuçların en önemli noktası; Türk’lerin ve Kürtler’in, 1920’de olduğu gibi daha demokratik özgür bir Türkiye için, barış için omuz omuza verdiğini görmekti.

AYŞE SAYIN

ANKARA 1. BÖLGE: Milletvekilliği sayısı 16’dan 18’e çıkan 1. bölgede, AKP’nin işinin bu kez kolay olmayacağına vurgu yapmıştık. CHP’liler seçim öncesinde “8 garanti” dese de HDP’nin barajı aşıp aşmamasının belirleyici olacağını belirtip, bu rakama ulaşmasının güçlüğüne dikkat çekmiş, MHP’nin 3. milletvekilliğini, HDP’nin Sırrı Süreyya Önder’le barajı geçme hesabı yaptığını vurgulamıştık. Nitekim Ankara 1. bölgeyi yazarken, özellikle Mamak, Çankaya, Haymana gibi yerlerde CHP’den HDP’ye 2-3 puanlık oy kaymaları olabileceğine dikkat çekmiştik. 7 Haziran seçimlerinde ise sonuçlarda çok yanılmadığımızı gördük. Birinci bölgede AKP, bölgenin milletvekilliği sayısı 2 artmasına karşın, 8 milletvekilliğini koruyamadı ve 7 milletvekili çıkarabildi. AKP’deki erime, tahminimizdeki gibi MHP’ye yaradı 3 millevtekilliğini aldı. Stratejik davranan CHP seçmeni, partisinin oylarından bir bölümünü HDP’ye ödünç verirken, AKP’li Kürt seçmen de bu partiye yöneldi. Sonuçta CHP, bölgede 6 olan milletvekili sayısını 7’ye çıkarırken, HDP de Sırrı Süreyya Önder’i Ankara 1. bölgeden Meclis’e taşıdı.

IŞIK KANSU

ANKARA: 5 Haziran’da gazetemizde yayımlanan Ankara 2. bölge ile ilgili yazımızı özetle şöyle bitirmiştik: “İzlenim Ankara 2. bölge, 7-7 olur. Yani, AKP 7 milletvekili çıkarır, muhalefet de 7. Muhalefetin dağılımı CHP 4, MHP 3 olur. Ankara 2. bölgeden HDP’nin milletvekili çıkarma olasılığı yok.”

Seçim sonuçları, tahminimizin doğruluğunu ortaya koydu. HDP milletvekili gönderemedi Meclis’e Ankara 2. bölgeden. AKP 7, CHP 4, MHP 3 milletvekili çıkardı.

ERDEM GÜL

KAYSERİ: Kayseri’ye gittiğimizde Gül’ün hadi muhalefeti bırakalım hiçbir AKP’li ile birlikte görünmememeye özen gösterdiğini gözlemledik. Kayseri yazımızın başlığı da “Kayseri’de Gül gölgesi” idi. Yazının sonunda tahminimizi de şöyle ifade etmiştik: “Sonuçta Kayseri’de AKP’nin artık 9’un 7’sini alması çok zor. MHP, 2011’de 2. vekili 800 oyla kaybettiği için 3’ü istiyor. CHP ise 1 zaten garanti olduğu için 2 peşinde. Gerçekçi tahmin ise AKP’nin Kayseri’den mutlaka vekil kaybederek çıkacağını söylemek olur.” AKP 7 vekilden 5 vekile düşerken MHP istediğini aldı ve vekil sayısını 7’ye çıkardı. Kayseri kalesinin zayıflamasında Abdullah Gül faktörünü de bir kenara yazmak gerekir.

ÇİGDEM TOKER

TRABZON: Trabzon’da seçim, partilere göre milletvekili dağılımının aynen korunmasıyla sonuçlandı: AKP 4, MHP 1, CHP 1. Ama bu, değişen bir şey olmadığı anlamına gelmiyor:

CHP’nin vekil sayısını ikiye çıkarma ümidi gerçekleşmediği gibi, 2011 seçimlerindeki yüzde 18,2,’lik oranda en az 1 puanlık bir oy kaybı yaşandı. Buna karşın MHP, yine tek vekillikte kalmasına karşın, oylarını, 6 puan gibi önemli bir oranda yükseltti. AKP, 2011 seçimlerinde Trabzon’da Türkiye ortalamasının 10 puan üzerinde oy çıkarmıştı. Dünkü seçimlere baktığımızda çıkan yüzde 55 oranı, 2011’e kıyasla, 4 puanlık bir düşüş göstermesine karşın, bu kez Türkiye ortalamasının 15 puan üzerine çıktı. Açık tehditlerden ötürü, seçim bürosu bile kiralayamayan HDP’nin yüzde 1’e yaklaşan oy oranı ise, “Trabzon sosyolojisi” açısından nispi bir başarı sayılmalı. Seçim nabzı için Mayıs sonunda gittiğimiz Trabzon’da görüştüğümüz MHP Milletvekili Koray Aydın’ın iki tahmininden biri tam, diğeri kendi seçim bölgesi için isabetli çıktı. Aydın, HDP’nin barajı aşacağını, MHP’nin oy oranını ise yüzde 20 olarak tahmin etmişti. MHP’nin Trabzon’daki oy oranı, kent seçmenindeki AKP geçişkenliğini fazlasıyla teyit etmiş görünüyor.

AHMET TAN

ESKİŞEHİR: Eskişehir için “Ezber Bozan Kent’” demiştik. Sahiden bozdu. İktidarın 3 milletvekilinin 1’ini alıp CHP’ye verdi.

KONYA: Konya için “Hanyayı Konyayı kim görecek?” demiştik. Meclis’in en çalışkanlarından Atilla Kart’ın yokluğunun açıkça hissedilen burukluğu ile CHP vartayı yüzde 1 kayıpla atlattı.

Ama aynı şeyi Ahmet Davutoğlu için söylemek mümkün değil. “Tarihin Konyalı İlk Başbakanı” diye umut bağlanan AKP Lideri, AKP oylarını yüzde 4 düşürdü. (Yüzde 69.6’dan yüzde 65.4’e!)

TÜREY KÖSE

ÇORUM: Çorum izlenimlerimizi anlatırken, “Çorum’da 7 Haziran’da ‘kimin güleceği’ konuşulurken, iki olasılık öne çıkıyor: Ya ‘2 AKP+1 CHP+1 MHP’, ya da 2011 seçimlerindeki gibi ‘3 AKP+1 CHP’” diye yazmıştık. İkinci olasılık gerçekleşti. AKP milletvekili sayısını korudu. Ancak 7 puan kaybetti. AKP, 2011 seçimlerinde yüzde 61, CHP de yüzde 24 oy almıştı. Sonuçlar, AKP’den MHP ve Saadet Partisi’ne oy gittiğini gösteriyor. 2011 seçimlerinde yüzde 10.7 oranında oy alan MHP, dün oy oranını yüzde 17.8’e yükseltti. İzlenimlerimizde, bazı gençlerin “CHP, 1 milletvekili eksik alsa bir şey olmaz. Ama HDP barajı geçerse AKP çok şey kaybeder” dediğini aktarmıştık. HDP’nin yaklaşık yüzde 2 oranında oy alması, CHP’nin oy kaybını açıklıyor.

TOKAT: Merkez sağın kalelerinden Tokat’ta 2011’deki seçim sonuçları değişmedi. “3 AKP+ 1 MHP + 1 CHP” milletvekili dağılımı bu seçimde de korundu. “Tokat’ta ki seçim yarışında ithal aday sıkıntısına karşın AKP önde. Muhalefet ise sandıktan “2+2+1” dağılımını çıkarma peşinde.” demiştik. Sonuçlar CHP’den de HDP’ye oy gittiğini gösteriyor.

EMİNE KAPLAN

SİVAS: 2011 seçimlerinde 5 milletvekilinden 4’ünü alan AKP’nin oylarında düşüş, MHP oylarında ise yukarı doğru bir seyir olduğu izlenimi edinmiş ve seçim sonucunda AKP’nin 3, CHP’nin 1 ve MHP’nin de 1 milletvekili çıkaracağı yönünde tahminde bulunmuştuk. Genel seçim sonucunda bu tablo 3-1-1 olarak gerçekleşti.

CEYDA KARAN

MANİSA: Türkiye merkez sağ geleneğinin taşıyıcısı olan Manisa’da 2011 seçiminde 9 sandalyeden 5’i yüzde 46.9 ile AKP’ye, 3’ü yüzde 28.9 ile CHP’ye, 2’si yüzde 16.8 ile MHP’ye gitmişti. Dün sandıkta bu kez 4 sandalye yüzde 36.9’la AKP’ye, 3 sandalye yüzde 29 ile CHP’ye, 2 sandalye de yüzde 23.5 ile MHP’ye gitmiş görünüyor. HDP yüzde 6.9’da. Manisa’nın nabzını tuttuğumuzda AKP’nin önemli ölçüde kan kaybedeceği, MHP’nin ise güçleneceğinin tezahürlerini görmüştük. CHP’nin de iddiası yüksekti. Dünkü sonuçlarla AKP’nin kan kaybı, MHP’nin yükselişi net olarak sandığa yansıdı. CHP’de çok az bir kıpırdama görüldü. HDP 2011’de sahada zaten yoktu, son derece güçlü bir seçim kampanyasıyla ilde yüzde 10 barajını aşamamış olsalar da yüzde 6.9’luk bir rakama ulaşmayı başardılar. Benim öngörüm ise AKP, CHP ve MHP için üçer vekillikti, tutturamamışım.