Yıldırım’ın ‘istifa’ sorunu

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile görüşmesinde İstanbul krizinin aşıldığı, taleplerinin kabul edildiği belirtilen TBMM Başkanı Binali Yıldırım’ın aday gösterilmesi durumunda TBMM Başkanlığı’ndan istifa edip etmeyeceği, etmesine karar verilirse ne zaman edeceği, yerine ne zaman ve kimin seçileceği gibi pek çok soru işareti bulunuyor.

TBMM Başkanı Binali Yıldırım’ın, önce İstanbul’un ilçe aday listeleri konusunda sıkıntı yaşadığı Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, daha sonra da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile önceki gün yaptığı görüşmelerde yaşanan krizin büyük ölçüde çözüldüğü, Yıldırım’ın talepleri ve hassasiyetleri doğrultusunda İstanbul’a yönelik bir çalışma yapılması kararı alındığı belirtiliyor. Yıldırım’ın adaylığının neredeyse kesinleşmesinin ardından şimdi TBMM Başkanlığı’ndan istifa edip etmeyeceği tartışılmaya başlandı.

Mahalli İdareler Seçimi Yasası’na göre milletvekillerinin, belediye başkanlığı adaylığı için vekillikten istifa etmesi gerekmiyor. Belediye başkanı seçilmesi durumunda 15 gün içinde yeni seçildiği görevi tercih edebiliyor, belediye başkanlığını tercih etmezse milletvekilliğine devam ediyor. ‘TBMM Başkanı’nın aynı zamanda milletvekili olması nedeniyle istifası gerekmeyebilir’ gibi az sayıda görüş dile getirilmesine karşın partide ağırlıklı olarak Yıldırım’ın, TBMM Başkanlığı’ndan hem etik olarak hem de anayasal zorunluluktan istifa etmesi gerektiği yorumu yapılıyor.

Anayasanın 94. maddesi, “TBMM Başkanı, başkanvekilleri, üyesi bulundukları siyasi partinin veya parti grubunun Meclis içinde veya dışındaki faaliyetlerine, görevlerinin gereği olan haller dışında, Meclis tartışmalarına katılamazlar; başkan ve oturumu yöneten başkanvekili oy kullanamazlar” hükmünü düzenliyor. Siyasi Partiler Yasası’nın 24. maddesinde ise, “TBMM Başkanı ve başkanvekilleri, üyesi bulundukları siyasi partinin ve parti grubunun Meclis içinde veya dışındaki faaliyetlerine katılamazlar. Ancak, yeniden milletvekili adayı olmaya ilişkin faaliyetleri bu hükmün dışındadır” hükmü yer alıyor. Sözkonusu hükmün yalnızca milletvekili adaylığını kapsaması nedeniyle TBMM Başkanı’nın, belediye başkan adayı olması durumunda anayasanın 94. maddesi ve ‘tarafsızlık’ ilkesi gereği istifa etmesi gerektiği dile getiriliyor.

İstifa ne zaman?
Yıldırım’ın istifa ederse AKP’nin adaylığını açıkladığı gün mü yoksa adayların YSK’ye sunulduğu gün mü istifa edeceği konusunda da netlik bulunmuyor. Resmi olarak Yıldırım’ın istifa etmek için YSK’nin açıkladığı takvime göre adayların kesin ilan edileceği tarihe kadar zamanının olduğu, ancak kendisinin isterse bu tarihten önce istifa edebileceği kaydediliyor. YSK, henüz yerel seçimle ilgili takvimi açıklamazken, 2014 yılı yerel seçimlerinde adayların kesin ilanının 19 Şubat olarak belirlemesinden yola çıkılarak Yıldırım’ın şubat ortasına kadar zamanının olduğu belirtiliyor.

Yerine kim gelecek?
Yıldırım’ın istifası durumunda yerine ne zaman seçim yapılacağı da tartışılıyor. TBMM İçtüzüğü’ne göre, yeni yasama döneminin başında TBMM Geçici Başkanlık Divanı’nın oluşmasıyla birlikte TBMM Başkanı’nın seçimi için 10 günlük bir süre bulunuyor. TBMM Başkanlığı’nın istifayla boşalması halinde de bu sürelerin işletileceği, Yıldırım’ın istifasının genel kurulda okunmasıyla birlikte yeni seçim için sürecinin başlayacağı kaydediliyor. Yıldırım’ın yerine TBMM Başkanvekili Mustafa Şentop ve eski TBMM Başkanı İsmet Yılmaz’ın adı geçiyor.