Arter’de son açılan iki yeni sergiyle birlikte tüm katlara farklı sanatçıların sergileri yayılmış oldu. Hera Büyüktaşçıyan’ın “Hayalet Kuartet” sergisiyle birlikte, “Hah!” isimli videodan oluşan grup sergisi 27 Kasım’dan itibaren ziyarete açılan en güncel sergiler.
Ancak bu iki serginin yanı sıra diğer katlardaki “Basınç Altında Suyun Üstünde” isimli grup sergisi 11 Ocak 2026’ya, Nilbar Güreş’in “Kadife Bakış” sergisi 12 Nisan 2026’ya, bir diğer grup sergisi “Biraz Daha Zamana İhtiyacım Var” ise 8 Mart 2026’ya kadar görülebilir notunu düşmemizde yarar var.
İki serginin açılışının yapıldığı basın önizlemesinde asansörle 4. kata çıkarak Arter’in “Hah!” isimli yeni sergisini gezmeye başladım. Delfin Öğütoğulları’nın küratörlüğünde gerçekleşen “Hah!” başlıklı yeni grup sergisi, Arter Koleksiyonu’ndan ve koleksiyon dışından güncel video yapıtlarını bir araya getiriyor. Öğütoğulları’nın Arter’deki ilk küratörlük deneyimi olan “Hah!”, ironiyi, hicvi direkt olarak bütün eserlerde görebileceğiniz bir sergi. Videoları izlemek için zamanınızı ayırmanız gerekiyor.
Sanatçıların ekonomik ve kurumsal iktidar yapıları içinde verdikleri somut ve içsel mücadelelere ışık tutan sergi, aynı zamanda güç eşitsizliklerine, otoriter yönetim biçimlerine ve cinsiyet normlarına odaklanıyor. Nükteyi eleştirel bir araç olarak benimseyen sergi, hâkim sistemlerin absürtlüklerini ve zaaflarını açık eden katmanlı bir bakış sunuyor. Eleştirellik ve tersyüz etme stratejilerini harmanlayan sergi, videoyu ve araçlarını bir meydan okuma edimi olarak ön plana getiriyor. Örneğin Selin Davasse’nin çok bilinen bir sanat müziği eserinin üzerine yazılmış, çalışan insanın sömürülmesine ilişkin sözleri bulunan eseri ilgi çekici. Baştan sona hicivle söylenen şarkıdaki sözler çok çarpıcı.
Bir labirent gibi ilerleyen sergide her köşede bir ekran, ekranda konuşan ya da konuşmayan yüzler ya da yazılar görebilirsiniz. Bazısı insan haklarına ilişkin sözler söylüyor, bazısı ise derdini mikrofonlar önünde konuşmadan anlatıyor. Sergide yer alan sanatçılar şöyle: Özgür Atlagan, Pauline Boudry ve Renate Lorenz, Anetta Mona Chişa ve Lucia Tkáčová, Selin Davasse, Burak Delier, Braco Dimitrijevic, Cem Örgen, Serra Tansel, Berkay Tuncay, Sinan Tuncay, Kubilay Mert Ural.
FARKLI GÖRME BİÇİMLERİ
Dördüncü kattan, yani Galeri 4’ten aşağıya merdivenlerle inmeniz tavsiye edilir. Bu sayede, Hera Büyüktaşçıyan’ın “Huzursuz Balkon” isimli etkileyici eserini güzel bir açıdan görebilirsiniz. “Huzursuz Balkon”, Büyüktaşçıyan’ın pratiğinde önemli bir yer tutuyor. Sanatçı, balkonu bir ara mekân olmasının yanı sıra farklı görme biçimleri sunan bir araç olarak tahayyül ediyor. Bu kinetik yerleştirme, yıkılmak üzere olmasına karşın bulunduğu yere sımsıkı tutunan bir balkonun ahşap zemininden sarkan, dökme demirden akantus yaprakları aracılığıyla geçmişin yankılarını bugüne taşıyor.
İstanbul’un tarihi semtlerinden Tarlabaşı ve Kurtuluş’ta pek çok yapının pencere korkuluklarını ve balkon parmaklıklarını süsleyen bu motif, binlerce yıldır mimaride ölümsüzlüğü ve yeniden dirilişi temsil ediyor. Aynı zamanda İstanbul’da sayıları gittikçe azalan bu tür Neoklasik yapıları akla getiriyor. Sarkan yaprakların birbirine değdiğinde çıkardığı ses ise 1893 yılında inşa edilen Arter’in birkaç sokak ötesindeki Panayia Evangelistria Rum Ortodoks Kilisesi’nin 2005 yılında çalınıp götürülen çanlarına atıfta bulunuyor.
KAYBIN ARDINDAN SÜREN VARLIK
Hera Büyüktaşcıyan’ın bu eserde olduğu gibi “Hayalet Kuartet”teki bütün eserleri sanatçının kimlik, bellek ve doğa kavramlarını merkezine alan sanatsal pratiğine kapsamlı bir bakış sunuyor. Kaybın ardından süren varlık hissini tanımlayan ve aslen tıp alanında kullanılan “hayalet uzuv” terimine gönderme yapan “Hayalet Kuartet”, dış mekânı galeri içine taşıyan Nekropol, Avlu, Cadde ve Bakış adlı dört bölümden oluşuyor. Bu dörtlü yapı, eserlere farklı biçimlerde sızan ateş, hava, su ve toprak elementleri üzerinden yankılanıyor. Geçmiş, bugün, gelecek ve araf olmak üzere dört ayrı zamansallığı da birbirine dokuyan sergi, nesne, form, yüzey, ses ve renk gibi öğelerin içlerinde saklı hayaletlerin belirdiği bir duyumsama alanı yaratıyor.
