Kitap sevimli olmadığında… Emek Yurdakul’un yazısı...

Resimleyen: Andrea Castellani

GERÇEK VE KORUNAKLI

İnsan yavrusunun doğadaki diğer yeni doğanlara göre desteksiz yaşama geçişi hatırı sayılır şekilde geç. Çocuğun desteğe duyduğu ihtiyacın uzun yıllar görmezden gelinmesinden sonra haklı olarak herkes çocuğunun, kendisinin yaraları gibi yaraları olmasın diye daha sıkı önlemler almaya başladı. Büyürken güvenli alana ihtiyacımız yadsınamaz ancak “güven”le ilgili bir karışıklığımız var gibi duruyor. Destek olmaya çalışırken çocuklarımızı hayattan kopuk kozalarda büyüttük, büyütüyoruz. Yani desteğimizin yarısı kösteğe dönüşüyor. İşte o pamuklara sardığımız çocuklarımıza kitapları da ona göre seçiyoruz.

Rodari, bunu yapmamış. Hayvanları hem doğalarına daha yakın hem de fabl türünde doğalarına aykırı anlatmayı kesiştirmiş. Tatlı tavşanlar, birbirini sevgiyle kucaklayan hayvan masalları yok bu kitapta. Nasıl bittiğini anlamadan ikinci öyküye geçtiğimiz, kara mizah tadında, akıcı ve iyi kurgulanmış metinler var. Şiirler de “pembe bulutlu” havalardan uzak şekilde “Kafiyeli Hayvanlar” bölümünde güldürüyor.

OLAY MI KARAKTER Mİ?

“Olay örgüsü mü karakter mi daha önemli?” üzerine düşündüğüm bir haftaya denk düştü Rodari’nin kitabı. Bu iki kavramı ayrıştırmanın metni zayıf kıldığı kanısındayım; birini daha az önemsemenin, tat kaybı yarattığı bir yere geldi anlatılar bugün.

Kitap boyunca yazar olay akıcılığını, zengin karakter işlemesiyle bezemiş. Olaylardan ziyade karakterleri okuyoruz kitap boyunca. Bir metnin, fablın iyi bir örneği olmasını sağlayan da hayvanları insana ait özelliklerle şekillendirirken karakterlerini iyi tanımak değil midir? Rodari’nin hayvanları da hem hayvansal bazı eksik ve fazlalarıyla hem de insansı tavırlarıyla şaşırtıcılar.

“Kafiyeli Hayvanlar” bölümünde en keyiflendiğim ters köşe de yan yana okuduğum “Kurbağa ve Öküz” ve “Öküz ve Kurbağa” şiirleriydi. İki şiir de, “Kurbağanın biri istemiş/ öküz kadar iri olmayı.” diye başlayıp farklı açılıyor.

Daha ne diyeyim, üzerine çocuklarla konuşulabilecek pek çok nitelikli sohbet başlığı da sunan hikâyeler, yaz tatili için iyi bir seçenek.

Hayvanat Bahçesinden Şiirler ve Masallar / Gianni Rodari / Resimleyen: Andrea Castellani / Türkçeleştiren: Batuhan Özkan Köksal / Büyülü Fener Yay. / 78s. / 8+ / 2022.