Nicole Rudick’ten ‘Yazarın Yol Haritası’

2005’te en prestijli edebiyat dergilerinden The Paris Review’ın editörlüğünü yapmaya başlayan Philip Gourevitch, aynı zamanda The Paris Review Interviews’un editörlüğünü de yapıyordu. Bu görevini 2010’a kadar sürdüren Gourevitch birçok değerli yazarın röportajlarını kitaplaştırmıştı.

2009’da Öznur Ayman’ın çevirisi, Orhan Pamuk’un önsözüyle Yazarın Odası 1, 2017’de ise Mehmet Emin Baş çevirisi, Margaret Atwood’un önsözüyle yeniden yayımlanan Yazarın Odası 2 adlı kitapların ardından kısa süre önce yine Timaş Yayınları’nca yayımlanan Yazarın Yol Haritası (Çeviren: Sevde Nacak) adlı kitap ise 2018’de The Paris Review’ın geçici editörlüğünü üstlenen Nicole Rudick’in önsözüyle sunuluyor.

Rudick kitabında, Henry Miller, Javier Marias, Jorge Luis Borges, Julio Cortazar, Ursula K. Le Guin, Orhan Pamuk ve daha birçok yazarın aynı sorulara verdiği yanıtları bir araya getirmiş.

“Yazar: Bir Profil”, “Teknik Meseleler”, “Farklı Türler”, “Yazarın Hayatı” başlıklı bölümlerden oluşan Yazarın Yol Haritası, bu yazarların kendilerine yöneltilen yedi soruya yanıtlarını içeriyor.

Farklı zamanlarda yapılmış olan bu röportajlarda birbirlerinin yazarlığına hayran olduklarını, bir gün onun gibi yazmak istediğini söyleyenlerin yıllar sonra aynı sayfada aynı başlık altında anılıyor olması da kitabın ilginç yönlerinden biri.

GABRIEL GARCIA MARQUEZ VE KAFKA’NIN DÖNÜŞÜM’Ü

Yazarın Yol Haritası, “Her zaman bir okur muydunuz?” sorusuyla başlıyor. Gabriel Garcia Marquez bu soruya arkadaşının kendisine Franz Kafka’nın kısa hikâyelerden oluşan bir kitabını ödünç verdiğini anlatarak başlıyor. Söz konusu kitapta kendisini en etkileyen hikâye, edebiyat tarihine geçmiş “Dönüşüm”.

Kendisinin bir böceğe dönüştüğünü fark eden karakteri okuduktan sonra şaşırdığını söyleyen Marquez şu yorumda bulunuyor: “Kimsenin böyle bir şey yazmasının mümkün olmadığını düşündüm. Bunu bilseydim, yazmaya çok daha önce başlardım. Böylece hemen kısa hikâyeler yazmaya başladım.”

YAZMAK İÇİN OKULU BIRAKAN JOHN DOS PASSOS!

“Ne zaman yazmaya başladınız?” sorusuna, cephede arkadaşıyla beraber yazdıkları bir hikâyeyle başladığını söyleyen, 1917’de askere katılmış Portekiz asıllı Amerikalı yazar John Dos Passos; yazmak için okulu bırakan ve okul yemeklerini sayfalarını çıkardığı bir kitabın arasına saklayarak çalan kız arkadaşının evinde ilk kitabını yazmaya başladığını söyleyen Jonathan Lether’ın yanı sıra beni en çok etkileyen yanıt Frank O’Connor’ınki oldu.

O’Connor ressam ve yazar olmak arasında kaldığı zamanlarda şu karara varmış: “Kalem ve defter daha ucuz olduğu için yazar olmaya karar verdim.”

ELEŞTİRMEN HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERDEN YAZAR TIKANIKLIĞINA KADAR HER ŞEY!

Kitapta yazmak için bir otel odası kiralayıp bu odadaki tüm resimleri indirerek ve çarşaflarını asla değiştirmeyerek kendince yarattığı ritüeli bozmayan Maya Angelou’dan, her sabah dörtte kalkıp uzun bir koşu maratonundan sonra yazmaya oturan Haruki Murakami’ye kadar birçok yazarın özel yaşamı da yer alıyor.

Eleştirmenler hakkındaki düşüncelerine, cinsellik hakkında yazmanın eğlence boyutuna, yazar tıkanıklığı yaşama ihtimallerine, diğer yazarlarla kurdukları arkadaşlıklara kadar onlarca soruyu içeren kitap özellikle yazar adaylarına yetkin bir kılavuz niteliğinde.

Yazıyı Julio Cortazar’ın “Başarı… ve başarısızlık?” sorusuna verdiği yanıtla bitirelim: “Bir ay önce Barcelona’daydım, akşam vakti Gothic Quarter’da dolaşıyordum. Orada çok güzel, çok iyi gitar çalan ve şarkı söyleyen Amerikan bir kız vardı. Yere oturmuş, para kazanmaya çalışıyordu. Barcelonalı birkaç genç onu dinliyordu. Ben de dinlemek için durdum ama karanlıkta dinliyordum.

Bir noktada bu gençlerden biri, yaklaşık yirmi yaşlarında, çok genç ve yakışıklı bir adam bana yaklaştı. Elinde bir pasta vardı. Bana, ‘Julio,’ dedi, ‘bir dilim al.’ Ben de bir dilim alıp yedim ve ona, ‘Bana bu dilimi verdiğin için teşekkür ederim,’ dedim.

Sonra genç adam, ‘Senin bana verdiklerinin yanında bu hiçbir şey,’ dedi. Ben de, ‘Öyle deme, öyle deme,’ dedim. Sarıldık ve gitti.

Böyle şeyler bir yazar olarak işimin en güzel karşılığı. Genç bir kız ya da oğlan size geliyor ve pasta ikram ediyor, harika bir şey. Yazma belasıyla uğraşmış olmama değiyor.”

Yazarın Yol Haritası / Nicole Rudick / Çeviren: Sevde Nacak / Timaş Yayınları / 384 s. / 2023.