‘Türk Devrimi’nin Penceresinden İsmail Hakkı Tonguç ve Köy Enstitüleri’

“Elimde olsaydı tüm dünyada okullara insanın insanı sömürmemesi diye bir ders koyardım.” İsmail Hakkı Tonguç

Dünya ölçeğinde bir eğitim uygulaması, bir Aydınlanma Devrimi olan Köy Enstitüleri üzerine incelemeler ve yeni kitaplar yayımlanması etkin bir biçimde sürüyor. Bu bağlamda kaleme alınmış en yeni incelemelerden biri de Olcay Taşlı’nın yazdığı Türk Devrimi’nin Penceresinden İsmail Hakkı Tonguç ve Köy Enstitüleri (Klaros Yayınları).

Atatürk’ün Türk toplumunu çağ atlatacak bir düşünce ve eylem sistemini ortaya koyan iradeyi yarattığını belirten yazar, “Türk Devrimi’nin, devrime yön verecek kadrosunu incelediğimizde ise nitelik açısından dar bir kadro ile karşılaşmaktayız” yargısına varıyor. (s. 7)

ATATÜRK’Ü EN İYİ ANLAMIŞ

DEVRİMCİLERDEN TONGUÇ!

Atatürk’ü anlamış devrimciler çok değildir. İsmail Hakkı Tonguç kuşkusuz Atatürk’ü anlayanların içinde ve önünde yer almaktadır. Yazar incelemesinin amacını şöyle tanımlamış:

“Türk Devrimi’nin ilerici, devrimci kalıtına sahip çıkarak devrimi tamamlama görevini yüklenmiş bir aydının hayatına ışık tutmaya çalışacağız… Bu eser, hayatı boyunca çok çalışmış ve önemli görevlerin altından kalkmış; yalnız kendi isteği ile geri planda kalmış, saklanmış bir devrimciye övgüdür.” (s. 100)

Kitap gerçekten Tonguç’un yaşamı ve çalışmalarını incelemektedir. Kitaptaki başlıklar şöyle:

“Tonguç ve Köy Enstitüleri”, “Cumhuriyet Döneminde Eğitim”, “Köycülük”, “Sınıfsal Bir Bakış Açısından Köy Enstitüleri”, “Köy Enstitülerinin Öğretim Programı”, “Enstitülerde Demokrasi Eğitimi ve İmece”, “Enstitülerin Köy Yaşamına Sunduğu Katkılar ve Kooperatifçilik”, “Eğitim Yoluyla Canlandırılacak Köy”, “Enstitülerin Kapatılma Süreci”, “Toprak Reformu ve Tonguç”, “Muasır Medeniyetler Seviyesine Çıkmak”.

BİLİMSEL METEDOLOJİ İZLENMİŞ

KAPSAMLI BİR İNCELEME

Kitap, Tonguç ekseninde Köy Enstitüleri üzerine ciddi bir incelemedir. Bilimsel metodoloji izlenmiş 302 sayfalık kitapta, 408 adet dipnot kullanılmış, geniş bir kaynakça verilmiştir.

Türk Devrimi’nin Penceresinden İsmail Hakkı Tonguç ve Köy Enstitüleri önemli bir boşluğu doldurmakta, Tonguç hakkında doyurucu bilgi sunmaktadır. İkinci baskısında “içindekiler” ve bir “dizin” konularak kitabın bilimselliği artırılmalıdır.

Olcay Taşlı’nın Türk Devrimi’nin Penceresinden İsmail Hakkı Tonguç ve Köy Enstitüleri kitabını tüm Köy Enstitüsü aşıklarına ve Aydınlanma Devrimcilerine öneriyoruz.

Türk Devrimi’nin Penceresinden İsmail Hakkı Tonguç ve Köy Enstitüleri / Olcay Taşlı / Klaros Yayınları / 292 s.