İngiltere sağlık sistemi can çekişiyor!

Kendisi de eski bir sağlık çalışanı olduğundan sistemi hem içerden hem  de dışardan iyi bilir. Yaş ilerleyince daha çok hizmet alan pozisyonunda olduğundan da eskiyle son zamandaki hizmet kalitesini karşılaştırmasında genelde objektiftir. Bir keresinde yatağından düştüğünde dakikalarca ambulans arayıp uzun süre ulaşamadığını, olayı haber verdiğinde gelmelerinin saatler sürdüğünü, sonunda ambulansın gelip de hastaneye götürdüğünü ve acil servise tedaviye girebilmek için de beş saat dışarıda bekletildiğini anlatmıstı, inanmakta zorlanmıştım! NHS de böyle bir şey nasıl olabilirdi! Ama gerçekti. Yine herhangi bir sağlık sorununda aile hekimine ulaşmak için saatlerce telefonda bekletildiğini, ulaştığında da hastane randevusu almak için aylarca beklediğini anlatır durur. NHS’in eski günlerini över, ne kadar şikâyet etse yine de ücretsiz sunulan sağlık hizmetine, sistemine minnetini dile getirmekten de geri durmaz..

Bir zamanlar dünyadaki en iyi sağlık sistemi olarak örnek olan İngiliz Ulusal Sağlık Sistemi öyle görünüyor ki bugünlerde can çekişiyor. Kayınvalidemin anlattığı hikâyelere benzer birçok haber gazetelerde de yer alırken “NHS dizlerinin üstünde” manşetlerinin ardı arkası kesilmiyor. 

AMBULANS ÇİLESİ

İngiltere de bulunduğum süre zarfında baktığım gazetelerde kayınvalidemin hikâyelerine benzer gözüme çarpan çok habere rastladım, hepsi de aynı içerikteydi: 

“ Emekli kaynakçı Cornish’teki evinde düşerek yedi kaburgasını, pelvisini kırdı ve sağlık görevlilerinin gelmesi için dışarıda 15 saat bekledi.” 

“Shropshire’dan Lynne Jones, ambulans beklerken kırık bacağıyla on saat boyunca yolda kaldı.”

Ülke genelinde, ambulans yardımı için 40 saate kadar bekleyen insan hikâyelerinden bahsediliyor. Sağlık Bakanlığı acil servise gelenlerin yüzde 95’in ilk dört saatte tedavi olmasını ulusal hedef olarak açıklamasına karşın bu hedefe 2015’ten beri ulaşılamamış. Her zamankinden daha fazla olan bu tür olayların NHS ‘in dizlerinin üzerine çöktüğünü ve ambulans hizmetlerinin krizde olduğunu gösterdiği vurgulanıyor. Sağlık çalışanı kadroları doldurulamıyor. İngiltere’de temmuz sonunda yayımlanan bir araştırma raporu kroniklenmiş sağlık çalışanı açığı sebebiyle NHS’in tarihinin en kötü krizi ile karşı karşıya olduğunu ortaya koydu. Araştırma sadece İngiltere’de yaklaşık 12 bin doktor açığı, 50 bin hemşire ve ebe açığı olduğunu bu kadrolar doldurulamadığı için hasta güvenliğinin ciddi riskler taşıdığını vurguluyor. Rapordan yola çıkarak açıklama yapan eski Sağlık Bakanı Jeremy Hunt, hükümetin sorunu çözmek için geçerli bir stratejisi olmadığından dolayı sağlık çalışanı açığının ve NHS’deki krizin gittikçe büyüyeceğinin altını çizdi.

YILLAR SÜREN BEKLEME 

Raporda, NHS’de  hastanelerde tedavi olmak için bekleyen insan sayısının 6.7 milyona çıktığını, kaza ve acil yardım hastalarının koridorlarda beklemeye zorlandığını, ambulansların, gelen çağrıları yanıtlamakta zorlandığını ve sağlık çalışanlarının üstüne binen yükün ağırlığının katlanarak arttığı vurgulanıyor. 

Hastanelerin hizmet beklediği için  taburcu edilemeyen hastalarla dolu olduğu boş yatak sayısının da yetersiz olduğundan ambulansların hastaları indiremediği ve bir sonraki acil duruma müdahale etmekte zor duruma düştüğü ortaya konan sonuçlar arasında. 

Doğum hizmetlerinin de hizmet açısından sürekli bir baskı altında olduğu ve aile hekimi sayısının son üç yıldır düşüşe geçtiği belirtilmekte. 2021’de 1.37 milyon çalışanı olan Ulusal Sağlık Sistemi geçen eylülde 100 bin sağlık çalışanı  için ve 105 bin sosyal hizmet görevlisi istihdam etmek için iş ilanı vermiş.

Nuffield Trust adında bağımsız bir kuruluş tarafından hazırlanan rapor ayrıca NHS’de çalışanların maaşlarının düşüklüğü  ve emekli aylıklarının yetersizliği  gibi bir dizi sorunu da ele almakta. NHS’nin bekleme listelerini temizleme planları kapsamında, iki yıl sonrasına randevu verilen hastalara hizmete daha hızlı ulaşmak için başka bir bölgeye seyahat ederek hizmet alma seçeneği sunulacağı açıklandı. Diğer taraftan o kadar beklemek isteyen hastalar başka çözümlere yöneliyor.

Bizim kıymetli doktorlarımızdan da halihazırda yurtdışına gidenler olduğunu biliyor ve duyuyoruz. Tıp fakültesi mezunu tanıdığım birkaç genç İngiltere’ye gitmek için kolları sıvamış, harıl harıl sınavlara hazırlanıyor. Böyle giderse NHS doktor kadrolarını kısa zamanda Türkiye’den dolduracak biz ne yaparız bilmem!

gjtozkoparan@hotmail.com