Prens Günü ve yeni yıl planları...

Hollanda’da kraliyetin, gazetelerde geniş yer bulan iki önemli etkinliği olur yıl boyu. Bunlardan birisi nisan ayındaki Kral Günü’dür. Ülkede kral ya da kraliçelerin doğum gününün kutlanması 1885 yılından bu yana süren bir etkinliktir ve o gün evlerinde kullanmadıkları eşyaları insanlar sokaklara döker ve ucuz fiyata satarak yaş gününü kutlarlar. Canlı müzik performansları, dans gösterileri, içkiyle birlikte gün bir karnavala dönüşür. Kral da o gün eşiyle birlikte bir ya da iki şehire uğrar, halk ile sohbet eder...

İkinci önemli gün ise Prens Günü olarak çevrilebilecek Prinsjesdag’dır ve her eylül ayının üçüncü salı günü kral tarafından yıl boyunca izlenecek hükümet politikalarını halka açıklandığı etkinliktir. Bu çok önemli bir gündür ve yıl boyu ne kadar zenginleşileceğini ya da fakirleşileceğini, iklim politikalarını, yabancılar politikasındaki gelişmeleri, uluslararası ilişkilerdeki önemli adımları önce Kral Willem Alexander’ın ağzından duyarız. Eski Kraliçe Beatrix zamanında çok görkemli bir biçimde yapılırdı bu gün. Törene katılan bakanlar, milletvekilleri, senatörler erkekse frakları çeker, kadınsa türlü çeşitli ve birbirinden ilginç şapkalarla bu özel günde arz-ı endam ederlerdi. Gerçi Kralın eşi Maxima da hâlâ bu geleneği sürdürüyor ama Beatrix’li günler bir başkaydı. Kemerli, fötr, cloche, tüllü şapka, Viktoria gibi pek çok şapka türlerini bu etkinlikte görmeniz mümkündü.

Şapka deyip geçmemek gerekiyor. O günkü Kraliçe Beatrix’in de çok önem verdiği ve her Prens Günü’nde giydiği birbirinden farklı şapkalar ülkede ciddi bir üretim sektörü yarattı. Kraliçenin o yıllarda giydiği şapkalar halka açık olan Apeldoorn şehrindeki Het Loo Sarayı’nda sergileniyor.

Son yıllarda ülkede kadın şapka atölyelerinin sayısı da hızla artarak 17’den 34’e çıktı. Firmaların sattıkları şapka fiyatları 150 Avro’dan başlayıp, 40 bin Avro’ya kadar çıkabiliyor. Özellikle Lahey’deki şapka şirketlerinin, her seçimde artan kadın milletvekili sayısından oldukça mutlu olduklarını tahmin etmek zor olmasa gerek...

PRENS GÜNÜ’NDE ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR

Bugünkü haliyle 1814 yılından bu yana yapılan Prinsjesdag, Lahey’de meclisin Şövalye Salonu’nda gerçekleşmekteydi. Ancak son iki yıldır salgın önlemleri nedeniyle Grote Kerk isimli kilise tercih ediliyor. Bu önemli günün en can alıcı yanı, büyük bir gizlilik içinde korunan hükümet bütçesinin, ilk kez resmi olarak halka açıklanmasıdır. Miljoenennote olarak adlandırılan bu bütçe, parlamentoya tahta bir bavulda taşınır ve Maliye Bakanı da bütçeyi parlamentoya sunar. Devir çok değişti. Benim ülkeye ilk adım attığım günlerde kâğıtlara basılı olarak sunulan bu bütçe, şimdilerde disketlere konarak teslim ediliyor.

Tamamına çok yakını vergilerden oluşan yeni yıl geliri 334.1 milyar Avro olarak açıklandı. Önümüzdeki bir yılda Hollanda bütçesinin 18 milyar Avro civarında açık vermesi bekleniyor. Yapılacak devlet harcamalarının dörtte birlik bölümünü sağlık alanındaki çalışmalar oluşturuyor. Yeni yıl bütçesine göre ülke fertlerinin satın alma gücü yüzde 0.1 artacak. Ancak işsizlikte de küçük bir artma olması ve yüzde 3.5’e tırmanması bekleniyor.

m.e.alkanlar@gmail.com