Aşılarda tehlike: Aile sağlığı merkezlerindeki cihazlar bozuldu, izleme yapılamıyor

Sağlık Bakanlığı, aile sağlığı merkezlerine (ASM) dağıttığı aşıların soğuk zincir kurallarına uygun derecede korunabilmesi için kullanılan aşı takip sistemi cihazlarının (ATS) ihalesini başka firmaya verdi. Yeni firmanın cihazlarda yaptığı yazılım değişikliği, cihazların yanlış alarm vermesine neden oluyor. Bakanlıktan ASM’lere gönderilen yazıda, cihazın altı saat alarm vermeme durumunda aşıların bozuk sayılarak kullanılmayacağı belirtildi. Cihazın arıza nedeniyle alarm vermediğini kaydeden Türk Tabipleri Birliği Aile Hekimliği Kolu (TTB-AHEK) Başkanı Emrah Kırımlı, “Zaten aşı stokunda sorunlar yaşanıyor. Bir de cihaz arızası nedeniyle elimizdeki sağlam aşıları kullanamayacağız” dedi.

Bakanlığın ASM’lere gönderdiği aşıların soğuk zincirini koruması için fabrikadan çıktığı andan kişiye uygulandığı ana kadar sıcaklığının 2 ile 8 derece arasında olması gerekiyor. ASM’lerin aşı dolaplarında bunu takip etmek içinse 24 saaat boyunca kayıt alan ve geriye dönük 30 günün ısı derecelerini takip etmeye yarayan sıcaklık ölçer bulunuyor. Bunun yanı sıra kendi interneti ve güç kaynağı olan ATS cihazları da dolaplardaki ısıyı kesintisiz takip ederek sıcaklığın 2 ile 8 derecenin dışına çıkması durumunda aile hekimlerine alarm veriyor.  

6 SAAT SONRA KULLANILMIYOR

Bakanlıktan ASM’lere gönderilen yazıda da “Bağlantısı kopan ve sensör alarmları iki saati geçtiğinde sistem tarafından sorun yaşayan ATS cihazının bağlı olduğu dolap veya soğuk hava deposunda bulunan aşıların kullanımı durdurulacaktır. Altı saati geçtiğinde ise direk komisyona sevk edilecektir” ifadeleri kullanıldı. 

Yazılım değişikliği nedeniyle cihazın veri gönderemediğinin altını çizen Kırımlı, “Cihaz, dolap, aşı sağlam ama veri gönderemediği için sürekli ‘İnternet kesildi, dolabınızdan bağlantı alamıyoruz’ diye bizi arıyorlar. Şimdi bir de yeni yazı geldi. Dolabın içinde sabit termometremiz de var. Buna rağmen ATS cihazı bozuk olduğu için eğer altı saat boyunca dolaptan haber alamazsanız aşıları kullanmayın diyorlar” ifadelerini kullandı.

Bozuk cihazların aile hekimlerinin üzerine zimmetlenmek istendiğini belirten Kırımlı, “Aşının soğuk zincirini korumak bakanlığın sorumluluğunda” değerlendirmesinde bulundu. Kırımlı, “Cihaz, veri göndermeyince elektrik kesik muamelesi yapıyor. Gecenin bir vakti kalkıp dolaba gitmeniz gerekiyor. Yanlış alarm diye gitmediğimiz bir gün doğru alarm vermiş olacak” dedi.