Maymun çiçeği vakası Türkiye'de görüldü: Maymun çiçeği virüsü nedir, belirtileri nelerdir?

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye'de maymun çiçeği vakası görüldüğünü açıkladı. Bakan Koca, konuya ilişkin paylaşımında "Bir hastamızda maymun çiçeği hastalığı tespit edildi. Hasta 37 yaşında, bağışıklık sistemi yetersizliği var. Kendisi tecrit edilmiş durumda. Temaslı takibi yapıldı, başka bir vakaya rastlanmadı. BİLİNDİĞİ GİBİ, bu hastalık solunum yoluyla değil, yakın fiziksel temasla bulaşıyor" ifadelerinde bulundu.

Dünyada alarma neden olan maymun çiçeği virüsü genelde Afrika’nın orta ve batı bölgelerinde tespit edilmesine rağmen Mayıs ayıyla birlikte başta Avrupa ülkeleri olmak üzere onlarca ülkede tehlikesini sürdürüyor. Peki, son olarak ülkemizde de görülen maymun çiçeği virüsü nedir, belirtileri neledir?

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NEDİR? 

Maymun  çiçeği virüsü Orta ve Batı Afrika'nın tropikal yağmur ormanlarında ortaya çıktı. Maymun Çiçeği virüsü viral ve zoonoz bir hastalıktır. Hastalığın kaynağının kemirgenler olduğu düşünülüyor. Hastalık insanda ilk kez 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde görüldü.

İki farklı genetik grubu olan Maymun Çiçeği virüsü; Orta Afrika maymun çiçeği virüsü, Batı Afrika virüsü olarak 2'ye ayrılır. Orta Afrika maymun çiçeği virüsü, Batı Afrika virüsüne göre daha şiddetlidir ve daha yüksek ölüm oranına sahiptir.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ BULAŞICI MI?

Maymun çiçeği virüsü primat ve kemirgenlerden insana bulaşır. Maymun çiçeği virüsü insandan insana kolay bulaşmaz.

İngiltere Sağlık Güvenliği Ajansı (UKHSA), yeni vakaların virüsünün endemik olduğu bir ülkeyle herhangi bir seyahat bağlantısı olmadığını, bu nedenle bireylerin bulaşma yoluyla enfekte olmasının mümkün olduğunu bildirdi. Virüsün insanlar arasında kolayca yayılmadığı ancak virüs bulaşmış yatak takımları ve giysiler gibi nesnelerle temas durumunda veya virüslü kişiyle uzun süre yakın temas halinde solunum yoluyla bulaşmanın gerçekleşebileceği bildirildi.

UKHSA’dan epidemiyolog Mateo Prochazka ise virüsün cinsel yolla bulaşabileceğine dair bulguların olduğunu söyledi. Prochazka yaptığı açıklamada, "Daha da tuhaf olan, enfeksiyonu cinsel temas yoluyla kapmış gibi görünen vakalar bulmak. Bu, salgın yanıtı ve kontrolü üzerinde etkileri olacak yeni bir bulaşma yolu. Vücudunda herhangi olağandışı kızarıklık fark eden kişilerin gecikmeden sağlık kuruluşlarına müracaat etmelerini tavsiye ediyoruz” dedi.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Maymun çiçeğinde, deride döküntü ve kabarıklıklar, ateş, sırt ve kas ağrıları, şişmiş lenf düğümleri en yaygın belirtiler olarak biliniyor. Lenfadenopati (lenf bezlerinin şişmesi), sırt ağrısı, kas ağrıları ve şiddetli halsizlik ile karakterize invazyon dönemi 0-5 gün arasında sürer.  Lenfadenopati, başlangıçta benzer görünebilen diğer hastalıklarla (suçiçeği, kızamık, çiçek hastalığı) karşılaştırıldığında maymun çiçeği virüsü vakasının ayırt edici bir özelliğidir. Deri döküntüsü genellikle ateşin ortaya çıkmasından sonraki 1-3 gün içinde başlar.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜNÜN TEDAVİSİ, AŞISI VAR MI? 

Henüz maymun çiçeği virüsü enfeksiyonu için kanıtlanmış, güvenli bir tedavi yoktur. 2019'da çiçek hastalığı ve maymun hastalığının önlenmesi için daha yeni bir aşı onaylanmakla birlikte henüz kamu sektöründe yaygın olarak mevcut değil.

MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞINDAN NASIL KORUNULUR?

Çoğu insan enfeksiyonu birincil olarak hayvandan insana bulaşmadan kaynaklanır. Yabani hayvanlarla, özellikle hasta veya ölü hayvanlarla, etleri, kanları ve diğer kısımları dahil, korunmasız temastan kaçınılmalıdır. Ek olarak, hayvan eti veya parçaları içeren tüm yiyecekler yemeden önce iyice pişirilmelidir.

Maymun çiçeği virüsü ile enfeksiyonu önlemek için alınabilecek önlemler;

-Virüsü barındırabilecek hayvanlarla temastan kaçının (maymun çiçeğinin meydana geldiği bölgelerde hasta olan veya ölü bulunan hayvanlar dahil).

-Hasta bir hayvanla temas etmiş herhangi bir kontamine malzemeyle temastan kaçının.

-Enfekte hastaları, enfeksiyon riski altında olabilecek diğerlerinden izole edin.

-Enfekte hayvanlar veya insanlarla temastan sonra iyi el hijyeni uygulayın. Örneğin, ellerinizi sabun ve suyla yıkamak veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanmak.

-Hastalara ile temas ederken kişisel koruyucu ekipman (KKD) kullanın.